چند روزی است به دنبال فرخوان مهناز افشار برای استفاده از نالوکسان برای کمک به معتادان موجب واکنشهای تندی در میان جامعه پزشکی و مسئولین شده است. اما منشا این سخن مهناز افشار چه بود؟ او مدعی بود این توصیه از طریق یک فعال حوزه بهداشت عمومی به او رسیده است
شفاآنلاین> اجتماعی> یادداشت> بله، درست است که سلبریتی ها و اینفلوئنسر های شبکه های اجتماعی باید رویکردی مسئولانه در ورود به حوزه های خارج از تخصص خود داشته باشند و اگر می خواهند از اثرگذاریشان برای کمک به مسائل اجتماعی و مخصوصا بهداشتی استفاده کنند، نظرات کارشناسان و مسئولین را مد نظر داشته باشند و درست است که مرجع سیاستگذاری های بهداشتی و درمانی در کشور وزارت بهداشت است و هرج و مرج در این حوزه منجر به عواقب جبران ناپذیری می شود اما رویکرد حرفه ای نهادها هم در این خصوص نباید تنها منحصر به ردیه های پرآب و تاب و احساس برانگیز باشد.چند روزی است به دنبال فرخوان مهناز افشار برای استفاده از نالوکسان برای کمک به معتادان موجب واکنشهای تندی در میان جامعه پزشکی و مسئولین شده است. اما منشا این سخن مهناز افشار چه بود؟ او مدعی بود این توصیه از طریق یک فعال حوزه بهداشت عمومی به او رسیده است.
در پاسخ به افزایش مرگ و میر ناشی از اوردوز مواد مخدر در ایالات متحده، بحث فراهم کردن نالوکسان به صورت گسترده یا یه قولی take home naloxone برای مقابله با مرگ ناشی از اوردوز به موضوعی داغ در بحث های سیاستگذاری تبدیل شده است. مطالعات گسترده و طرح های پایلوت متعددی اجرا شده که هدفشان بررسی اثر بخشی گسترش دسترسی به نالوکسان برای مقابله با اوردوز در مراحل ابتدایی و پیش از دسترسی به خدمات پزشکی است، در یکی از بزرگترین طرح های پایلوت که از سال ۲۰۰۱ در شیکاگو در حال انجام است این دسترسی برای افراد عادی فراهم شده است.
مقالات مروری در این خصوص که در ژورنال های معتبر منتشر شده اند با توجه به نتایج طرح های پایلوت در این حوزه و با توجه به نتایج موفقیت آمیز و امن استفاده از نالوکسان توسط افراد عادی توصیه به گسترش این سیاست کرده اند، اما این توصیه ها محدود به مطالعات نماند و در آخرین گایدلاین احیای قلبی عروقی انجمن قلب آمریکا که از معتبرترین منابع احیاست به روشنی توصیه به آموزش احیا با یا بدون دسترسی به نالوکسان در افراد دارای مواجهه با معتادان در معرض اوردوز شده است.
از نمونه های موفق پیشین در اختیار قرارگیری ابزار ها و دارو ها می توان به سیاست های گسترس دفیبریلاتور و همچنین اپی پن اشاره کرد، به نظر نمی رسد در صورت در نظر گرفتن هزینه و فایده، نیاز حتمی به حضور پزشک برای استفاده از ابزار و داروهای اورژانس باشد.
به نظر می رسد با توجه به این سطح از شواهد و بحث ها، پاسخ مناسب مسئولان نه تکذیب از بیخ و بن و رد کردن کل مسئله بلکه باید اذعان به نیاز به بررسی بیشتر و البته رد این توصیه در حال حاضر با توجه به نبود چنین تصمیمی در سطح کشور باشد و باید آن را منوط به بررسی بیشتر نمود.
باید توجه داشت که با مدیریت صحیح می توان از سرمایه اجتماعی سلبریتی ها و اینفلوئنسر ها استفاده های بسیاری کرد و این ارتباط دو سویه با ردیه های غیر حرفه ای و از دادن اعتماد دو طرفه بدست نخواهد آمد. چند روز قبل به مناسبت روز جهانی مقابله با ایدز، شاهد تکاپوی مثبت اینفلوئنسر ها به ابتکار فعالین حوزه پزشکی بودیم، به نظر می رسد با مدیریت صحیح بتوان این تجربه موفق را تکرار کرد.
دکتر نوید مقدم (متخصص پزشکی ورزشی و فعال اجتماعی)