ترمیم مسیر ناهموار نخبه پروری در مدارس

شفا آنلاین>اجتماعی>مسیر پر ابهام گزینش در مدارس نمونه دولتی و استعداد‌های درخشان دانش آموزان را دچار تشویش برای پذیرش در این مدارس کرده است.به گزارش شفا آنلاین:«خداحافظی دانش آموزان ابتدایی با آزمون» ، عبارتی که نیمه بهمن ماه سال گذشته از سوی سید محمد بطحایی وزیر آموزش و پرورش مطرح شد و واکنش‌های مثبت و منفی بسیاری به همراه داشت؛ طرحی که با هدف نشاط بیشتر و حذف استرس در دانش‌آموزان دوره ابتدایی  مورد توجه قرار گرفت.

طرحی که هرچند با واکنش هیجانی <Emotional response>آموزش و پرورشی‌ها و حمایت‌های یک شبه آنها، جز بهترین و انقلابی‌ترین طرح‌ها مطرح شد، اما در میانه راه نبود زیر ساخت مناسب برای اجرای طرح، آن را به کلاف سر درگمی تبدیل کرد و دانش آموزان  بلاتکیف شدند, معلوم نبود آن دسته از دانش آموزانی که می‌خواستند در مدارس استعداد‌های درخشان و نمونه دولتی تحصیل کنند، با حذف آزمون چه سرنوشتی پیدا می‌کنند.

هرچند زمزمه‌هایی از تغییر سبک در اردیبهشت ماه مطرح شد، اما به سرعت اظهارات تکذیب شد و باز هم بازار داغ حدس و گمان‌ها بالا گرفت و با سکوت آموزش و پرورش هر نهادی اجازه اظهار نظر در این مورد را پیدا کرد تا اینکه در نهایت اواسط خردادماه و پس از ۵ ماه انتظار مدل آزمون جدیدی برای مدارس سمپاد در نظر گرفته شد همچنین مدارس نمونه دولتی سازوکاری جدید برای جذب دانش‌آموزان پیش گرفتند.
طرحی خام برای حذف آزمون‌هایی جا افتاده

طرح حذف آزمون مدارس ابتدایی شائبه حذف مدارس سمپاد را ایجاد کرد که واکنش‌هایی تند از سوی دانش آموزان این مدارس به همراه داشت چرا که حذف نخبه پروری را از این اقدام تصور می‌کردند.

با وجود این شرایط بار‌ها مسئولان مربوطه آموزش و پرورش تصور حذف نخبه پروری را رد کردند و در اظهارات خود به طور ضمنی و تلویحی از هدفمند شدن جذب در مدارس استعداد‌های درخشان خبر دادند.

کنترل ورود دانش آموزان به مدارس استعداد‌های درخشان اقدامی که در این طرح نه چندان پخته آموزش و پرورش بسیار مثبت تلقی می‌شد چرا که مدارس استعداد‌های درخشان طی سال‌های ۸۶ تا ۸۹ رشد کمی شدید و به نوعی قارچ گونه‌ای داشت به طوری که جمعیت دانش آموزی طی سال‌های مذکور از ۵۴ هزار به ۱۴۰ هزار نفر رسید که به زعم فاطمه مهاجرانی رئیس مرکز ملی پرورش استعداد‌های درخشان این رشد ناگهانی و کمی باعث نزول کیفیت شد و عامل آن حذف هیئت امناست چرا که با این حذف ورود به مدارس استعداد‌های درخشان با فشار و چانه زنی هم میسر بود.

پارمیدا پزشکیان دارنده مدال نقره جهانی المپیاد زیست شناسی در گفت‌وگو با خبرنگار  حوزه آموزش و پرورش گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛  درباره تاثیر مدارس سمپاد و اجرای طرح جدید برای این مدرسه اظهار کرد: سمپاد برای همه ما دانش آموزان این مدرسه راه میانبری برای رسیدن به رویدادهایی، چون المپیاد بود، اما با طرح جدید هم کاملا موافق هستم چراکه برخی با ورود به این مدارس نه تنها دستاورد مثبتی ندارند بلکه بیشتر تحت فشار قرار می‌گیرند.

وی ادامه داد: اگر هدف کشف استعداد‌های درخشان است باید به فکر یافتن استعداد‌های درخشان واقعی باشیم که اگر این کار انجام شود رسالت وجود سمپاد را به نتیجه رساندیم؛ با مدارسی که دانش آموزان خاص را شناسایی و به پیشرفت آن‌ها کمک کنند، مخالفتی ندارم، اما این افراد باید به روش درستی انتخاب شوند.

این دانش آموزان مدال آور سمپادی گفت: فرد تیزهوش توانایی نخبه شدن دارد، اما الزاما هر تیزهوشی نخبه نیست و برای نخبه پروری باید از سطوح پایین تری شروع کرد تا به معنای واقعی پرورش نخبگان محقق شود.

سارا محمد دانش آموز دارنده مدال طلای المپیاد جهانی زیست شناسی ۲۰۱۸ در گفت‌وگو با خبرنگار  حوزه آموزش و پرورش گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛  هم از استاندارد شدن آزمون‌های ورودی سمپاد استقبال کرد و گفت: باید شیوه ورود به این مدارس اصلاح شود چرا که این مدارس با توجه به تجربه شخصی خودم بسیار کمک کننده هستند، اما جمعیت بالا در چنین مدارسی قطعا روی کیفیت کار اثر می‌گذارد.
جای خالی پرورش استعداد‌های برتر از دوره ابتدایی

در حالی که در نظام تعلیم و تربیت همواره بر اقدامات پایه‌ای تاکید می‌شود، اما پرورش استعداد‌های دانش آموزان چندان مورد توجه قرار نگرفته است حتی طرح شهاب که چهارساله است قرار است استعداد‌های برتر دانش آموزان را شناسایی و هدایت کند چندان موفق ظاهر نشد هرچند با حذف آزمون مدارس ابتدایی توجه بیشتری به این طرح معطوف شد و حتی آموزش و پرورشی‌ها از تقویت این طرح برای سال تحصیلی جدید خبر دادند.

این طرح در بنیاد ملی نخبگان و با همکاری آموزش و پرورش از سال تحصیلی ۹۱-۹۲ به طور آزمایشی و از سال ۹۳-۹۴ به طور رسمی در کشور با هدف هدایت و شناسایی استعداد‌های برتر اجرایی شد.

فاطمه مهاجرانی رئیس مرکز ملی پرورش استعداد‌های درخشان در گفت‌وگو با خبرنگار  حوزه آموزش و پرورش گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛ درباره تقویت طرح شهاب و آموزش معلمان اظهار کرد: طرح شهاب سال‌های گذشته پایه چهارم تا هفتم را طی کرد و امسال به پایه هشتم می‌رسد.

وی ادامه داد: آموزش معلمان را هم از مردادماه در دستور کار قرار دادیم تا این طرح با قدرت بیشتری برای مهر ۹۷ اجرا شود.
از حرف تا عمل توجه به ساحت‌های تربیتی چندگانه

سند تحول بنیادین به عنوان سندی بالادستی بر تربیت همه جانبه دانش آموزان مبتنی بر ساحت‌های شش گانه تاکید دارد و این در حالی است که این تئوری کمتر جامه عمل می‌پوشد و اغلب برتری آموزش بر پرورش نمود پیدا می‌کند.

حال در چنین شرایطی انتخاب دانش آموزان در مدارس نمونه دولتی متوسطه اول مبتنی بر برتری‌ها و دستاورد‌هایی به جز مسائل آموزشی دانش آموزان را با مشکل روبه‌رو رو کرده است.

والدین یکی از دانش آموزانی که امسال برای رفتن به مدرسه نمونه دولتی تلاش می‌کند در گفت‌وگو با خبرنگار  حوزه آموزش و پرورش گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛ گفت: پسرم بسیار درسخوان است و اغلب موارد رتبه‌های دو رقمی در آزمون‌های آزمایشی داشته است، اما چون مدرسه اهمیت چندانی به برنامه‌های پرورشی و فرهنگی نداشت از این جهت دستاورد قابل توجهی ندارد و امسال برای پبت نام در مدرسه نمونه دولتی بابد به جز مسائل آموزشی برنامه‌های تربیتی و فرهنگی دانش آموزان هم ارزیابی شود.

وی ادامه داد: مشکل ما این است که در اقدامی ناگهانی چنین طرحی اجرا شد و در شرایطی که مدرسه اهمیت به برنامه‌های ورزشی و فرهنگی ندارد، تنها متضرر فرزندان ما هستند که صرفا یا شانس برتری درسی باید برای ورود به مدرسه نمونه دولتی که مستحق آن است، تلاش کند.
گام یک‌شبه برای حرکت در مسیر نخبه پروری

حذف آزمون‌های دوره ابتدایی با هدف کاهش اضطراب و تقویت مهارت‌های دانش آموزی شاید در حرف بسیار کارآمد و موثر نشان داده شود، اما در شرایطی که بستر لازم در سطوح مختلف آموزشی وجو ندارد و دانش آموزان در تصمیم غافلگیرانه ناگزیر به تبعیت اوضاع شدند، عملیاتی نیست و اجحاف در حق آنان خواهد بود.

این تصمیم بی پشتوانه حالا نه تنها استرس دانش آموزان را کاهش نداده است بلکه ابهام در اوضاع استرس بیشتری بر دانش آموز تحمیل می‌کند.

قرار بر این است تا آزمون‌ها از این پس صرفا هوش دانش آموز را بسنجد و نیازی به کلاس و آموزش قبلی نداشته باشد و باز هم در این تعریف ابهامات بسیاری وجو دارد و گویی باز هم اجرای طرح‌های شتاب زده آموزش و پرورش بخشی از دانش آموزان را قربانی خواهد کرد تا ایرادات طرح مشخص شود.

جریان نخبه پروری و نگاه جدی به این موضوع در فرمایشات مقام معظم رهبری هم مورد تاکید قرار گرفته است و آموزش و پرورش هم اجرای چنین طرح‌هایی را برای دستیابی به این مهم طراحی کرده است؛ حال بابد دید این جریان کی به مسیر اصلی و هدفمند خود می‌رسد هرچند که  تاکنون توفیق چندانی نداشته است.