میزان سوختگی در ایران حدود هشت برابر متوسط جهانی است و کشور ما در مقایسه با کشورهای مشابه خود نیز در این زمینه وضعیت بدتری دارد
شفا آنلاین>سلامت>وقتی صحبت از سوختگی به میان میآید، بیشتر ما خاطرات شخصیای را که با آن داشتهایم مرور میکنیم. این یعنی اکثر ایرانیها در زندگی خود حداقل یکبار، یکی از انواع سوختگی را تجربه کردهاند. آمارها و گزارشهای ثبت شده نیز همین مساله را نشان میدهند.
به گزارش شفا آنلاین:دکتر محمدجواد فاطمی رییس مرکز تحقیقات پیشگیری از سوختگی <Burn prevention>در این مورد میگوید: «میزان سوختگی در ایران حدود هشت برابر متوسط جهانی است و کشور ما در مقایسه با کشورهای مشابه خود نیز در این زمینه وضعیت بدتری دارد.» طبق آمار در کشور ما سالانه بیش از 30هزار نفر دچار سوختگیهای شدید منجر به بستری میشوند و این تازه جدا از سوختگیهای خفیفتری است که معمولا به صورت سرپایی مداوا میشوند. با یک چنین سابقه و آماری، طبیعی است اگر هرکس بخواهد اطلاعات اندکی در مورد درمانهای ابتدایی سوختگی و بایدها و نبایدهای آن داشته باشد تا در بروز موارد مختلف آن بتواند کمکهای اولیه را به شکل مطلوب انجام دهد. بهخصوص اینکه در مراسمی مثل جشن چهارشنبهسوری، به نوعی همه خانواده ممکن است در معرض این آسیبها باشند. ، اقدامات و درمانهای خانگیای نیز وجود دارد که اطرافیان و خود فرد صدمه دیده بنا به تجربه و آنچه از گذشتگان آموختهاند، معمولا برای فرد آسیبدیده انجام میدهند که نه تنها کمکی به مصدوم نمیکند، بلکه روند درمان را نیز به تاخیر میاندازد و حتی ممکن است به فرد مصدوم آسیب بیشتری نیز وارد کند. در ادامه با تعدادی از رایجترین باورها و درمانهای غلط در مورد سوختگی آشنا خواهیم شد.
باور غلط شماره 1: استفاده از روغن
یکی از رایجترین درمانهای خانگی در مورد سوختگی استفاده از روغنها و مخصوصا روغنهای نباتی بوده است. باور بر این است که استفاده از روغن باعث جلوگیری از درد و ایجاد تاولها در محل سوختگی میشود. اما آنچه در این مورد به اثبات رسیده نشان میدهد که این روغنها هیچ خاصیت ترمیمی یا درمانی برای سوختگی ندارند و حتی به دلیل به دام انداختن گرما در محل سوختگی، باعث وخیمتر شدن اوضاع نیز میشوند.
باور غلط شماره 2: استفاده از کره
از دیگر باورهای غلط در کمکهای اولیه سوختگی، استفاده از کره در محل جراحت است. باور استفادهکنندگان از این ماده بر این است که ماهیت حیوانی کره موجب سازگاری بیشتر آن با پوست و در نتیجه اثر ترمیمی آن خواهد بود. اما سواهد نشان میدهند کره نیز مانند روغنها دما را در محل سوختگی محبوس میکند و نتیجه معکوس در درمان دارد. ضمن اینکه چربیهای موجود در کره از احیای پوست جلوگیری میکنند.
باور غلط شماره 3: سفیده تخم مرغ
اینکه اولین بار چه زمانی استفاده از سفیده تخممرغ برای درمان اولیه سوختگیها مطرح شده و دلیل آن چه بوده، به درستی مشخص نیست ولی آنچه مسلم است این است که تاکنون شواهدی مبنی بر تاثیر مثبت سفیده تخممرغ بر محل سوختگی به دست نیامده است. ضمن اینکه استفاده از سفیده تخم مرغ که خود بستر مناسبی برای رشد و تکثیر باکتریها و عوامل بیماریزاست ممکن است باعث پخش شدن و ورود باکتری به محل آسیب شود و سوختگی را وارد فاز عفونی کند.
باور غلط شماره 4: استفاده از یخ
تجربه نشان داده است که استفاده از آب ولرم برای تسکین درد محل سوختگی موثر است. بسیاری از افراد برای اینکه این کاهش درد در محل آسیب موثرتر باشد، از گذاشت یخ روی آن استفاده میکنند. سرمای یخ اگرچه ممکن است درد محل سوختگی را به صورت موقت کاهش دهد اما تاثیرات منفی خاص خود را نیز به همراه دارد. متخصصان معتقدند سرمای بیش از حد یخ، جریان خون را در آن ناحیه آسیبدیده به شدت کند کرده و این موضوع ممکن است باعث کند شدن روند درمان و ترمیم نیز میشود. ضمن اینکه یخ موجب تحریک بیشتر محل سوختگی میشود.
باور غلط شماره 5: خمیردندان
خمیردندان یکی از موادی است که در چند سال اخیر در درمان خانگی سوختگیها مورد استفاده قرار گرفته و میگیرد و به نظر میرسد دلیل این استقبال، حس خنکیای باشد که مواد خنک کنندهای مثل نعناع و منتول در محل سوختگی ایجاد میکنند اما باید توجه داشت که این خنککنندهها و نیز سفیدکنندههای شیمیایی موجود در خمیردندان باعث ایجاد اختلال در روند درمان و ترمیم سوختگی میشوند. علاوه بر این استفاده از خمیردندان موجب پخش شدن باکتریها در محل سوختگی میشود.
باور غلط شماره 6: استفاده از شیر
عدهای بر این باورند که شیر به دلیل دارا بودن مواد پروتئینی و اینکه منشاء حیوانی دارد، میتواند یک پانسمان ترمیمکننده در محل سوختگی باشد اما این باور نیز کاملا غلط است. زیرا اولا پروتئین موجود در شیر به محل سوختگی و بافت آسیبدیده نفوذ نمیکند تا بتواند روند درمان را تسریع کند. ضمن اینکه باکتریهای طبیعی موجود در شیر اگرچه برای دستگاه گوارش مشکلی ایجاد نمیکنند و مفید نیز تلقی میشوند اما ممکن است روی پوست و در محل سوختگی ایجاد عفونت کنند.
باور غلط شماره 7: سیب زمینی
یکی دیگر از درمانهای خانگی و سنتی برای سوختگیها استفاده از برشهای سیبزمینی و قرار دادن آن روی محل سوختگی است. این کار هیچ خاصیت درمانی برای سوختگی ندارد و به نظر میرسد تنها دلیل گرایش عموم مردم به استفاده از این روش، حس خنکیای است که بافت سیبزمینی به محل آسیبدیده میدهد. در هر حال سیبزمینی با توجه به نحوه کشت آن حاوی آلودگیهایی است که اگر به آن توجه نشود، چنانچه در محل سوختگی، پوست آسیب جدی دیده باشد، میتواند با انتقال به زخم ایجاد شده، مشکلاتی جدی را برای فرد مصدوم ایجاد کند.
یک نکته
ممکن است در ذهن خود تجربههایی را مرور کردهباشید که با همین روشهای خانگی به درمان سوختگیهای سطحی خود یا اطرافیان پرداختهاید ولی مشکلی نیز پیش نیامده و سوختگی بعد از مدتی ترمیم شده است.
اما باید به این نکته نیز توجه کنید که ممکن است سوختگیهای مدنظر شما چندان عمیق نبوده که آلودگیهای همراه این مواد بتوانند وارد بافت آسیبدیده شوند؛ و مساله دیگر اینکه چه بسا بدون استفاده از این نوع درمانهای خانگی، محل سوختگی زودتر بهبود مییافت.
متخصصان هیچیک از این موارد را برای کمکهای اولیه سوختگی توصیه نمیکنند و استفاده از آب ولرم برای خنک کردن محل سوختگی و نیز استفادههای پدهای مخصوص سوختگی را که حاوی تسکیندهندهها و ترمیمکنندههای مناسب است را مناسبترین برخورد با سوختگی میدانند.
متخصصان استفاده از آب ولرم برای خنک کردن محل سوختگی و نیز استفادههای پدهای مخصوص سوختگی را که حاوی تسکیندهندهها و ترمیمکنندههای مناسب است را مناسبترین برخورد با سوختگی میدانند.