فیبر یک نام عمومی برای برخی کربوهیدارتهاست. موادی که در سبزیجات و غلات به وفور یافت میشوند و بدن نمیتواند آنها را به راحتی هضم کند. با اینکه فیبر به راحتی در بدن حل نمیشود و مانند دیگر مواد غذايي قابل جذب نیست، اما نقش موثری را در سلامت افراد ایفا میکند.
شفا
آنلاین>سلامت>تغذیه>مصرف مكملهاي خوراكي معمولا براي تكميل رژيم
غذايي مخصوصا به افرادی که رژیمهای کاهش وزن دارند توصیه میشود.
به گزارش شفا آنلاین:فیبر
یک نام عمومی برای برخی کربوهیدارتهاست. موادی که در سبزیجات و غلات به
وفور یافت میشوند و بدن نمیتواند آنها را به راحتی هضم کند. با اینکه
فیبر به راحتی در بدن حل نمیشود و مانند دیگر مواد غذايي قابل جذب نیست،
اما نقش موثری را در سلامت افراد ایفا میکند.
فیبرها
به دو دسته بزرگ حل شدنی و غیر قابل حل تقسیم میشوند. فيبرهاي قابل
حل<Soluble fibers> طي عمل هضم به وسيله باكتريها تخمير ميشوند و
وقتي آب جذب ميكنند حالت ژلاتيني مییابند اما برخلاف گروه اول، فيبرهاي
غيرقابل حل طي عمل هضم تغيير شكل نمييابند.
فیبرها به
شکلهای مختلفی در دسترس هستند و میوهها، سبزیها، غلات و حبوبات حاوی
سبوس دارای مقادیر قابل توجهی از فیبرها هستند. اهمیت فیبر به حدی است که
امروزه از این مواد به شکل دارو و مکملهای رژیمی برای درمان انواع
بیماریها استفاده میشود. حقیقت این است که ما با برگزیدن شيوه زندگي
مناسب و استفاده از رژيم غذايي مناسب و حاوي مواد غني از فيبر مانند سبوس،
ميوهها و سبزيهای تازه در کنار انجام حركات ورزشي و نوشيدن آب به ميزان
كافي ميتوانیم از بروز بسیاری از مشکلات به خصوص مشکلات دستگاه گوارش
جلوگيري كنیم اما با این حال گاهی اوقات نمیتوان تنها با مصرف فیبرهای
موجود در مواد غذایی، میزان مورد نیاز و لازم این مواد را برای بدن تامین
کرد و باید از مکملها و داروهای فیبری برای فیبری کمک گرفت. در ادامه
نکاتی را درباره این دسته از مکملها و داروها مرور خواهیم کرد:
فواید مکملهای فیبری
فیبرها
به اشکال مختلفی به عنوان دارو مصرف میشوند و از این مواد براي درمان
بسياري از بيماريها استفاده ميکنند. مثلا استفاده از فیبر در درمان يبوست
سبب افزايش حجم مدفوع و افزایش حرکت رودهها شده و همچنين با افزايش آب
مدفوع، آن را نرمتر و عمل دفع را راحتتر میکند.
فیبردرمانی در
رژیمهای کاهش وزن هم نقش بسزایی دارد. مصرف مكملهاي خوراكي معمولا براي
تكميل رژيم غذايي مخصوصا به افرادی که رژیمهای کاهش وزن دارند توصیه
میشود. این نوع مکملها ضمن آنکه حس سیری را القا میکنند مواد گوناگوني
كه ممكن است در رژيم غذايي معمول افراد فراموش شده باشد يا به مقدار كافي
دريافت نشود را تأمين ميكنند. مكملها ممكن است به صورت پودر، قرص، كپسول
يا مايع در دسترس باشند.
مکملهای فیبری آثار جانبی مفید دیگری نیز
دارند. به عنوان مثال پسیلیوم یک داروی ملین گیاهی است که از طریق جذب آب
باعث حجیم شدن محتویات روده ميشود. این گیاه که از خانواده فيبرهاي محلول
است، يكي از ملينهاي حجيم شونده است و در كنار يك رژيم غذايي سالم براي
درمان كلسترول بالا به كار ميرود. این گیاه همچنین به کنترل بهتر بیماری
در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 کمک میکند.
نکات کلیدی در مصرف مکملهای فیبری
فیبرها باید با حجم زیادی از آب مصرف شوند.
فیبرهای دارویی را بايد طبق دستور دكتر مصرف کرد و با دقت به دستورالعمل
درج شده روي جعبه عمل كرد و در صورت وجود هر گونه ابهامي با پزشك يا
داروساز داروخانه مشورت كرد.
اگر از ويفرهاي حاوي فيبر استفاده ميشود، ويفرها قبل از بلعيده شدن بايد به طوركامل جويده شوند.
اگر از فرمهاي پودري فيبر استفاده ميشود، ميزان مصرف در هر وعده بايد با
برچسب روي محصول منطبق باشد. پودر بايد در يك ليوان پر از آب حل شده و
بلافاصله خورده شود. در صورت غليظ بودن مخلوط ميتوان به آن آب اضافه کرد.
هنگام آمادهسازي پودر فيبر، نبايد فاصله از آن آنقدر کم باشد که هنگام
تنفس، ذرات پودر وارد سيستم تنفسي شود؛ زیرا در موارد نادر واكنش آلرژيك
مشاهده شده است.
تعيين ميزان مصرف دارو بستگي به سن، شرايط پزشكي و
ميزان پاسخ بدن بيمار به دارو دارد. خود بيمار نبايد ميزان داروي مصرفي را
تغيير دهد.
اين مواد ممكن است ميزان جذب ساير داروها را كاهش دهد، بنابراين بايد دو ساعت قبل از داروهاي ديگر مصرف شود.
در صورتي كه در مصرف يك نوبت از دارو را فراموش کردید، به محض يادآوري آن
را مصرف كنيد. اگر زمان نزديك به مصرف نوبت بعدي دارو است ديگر براي نوبت
قبلي دارو مصرف نكرده و طبق برنامه دارويي به مصرف آن ادامه دهيد و اگر يك
نوبت دارو مصرف نشد هرگز ميزان مصرف دارو را در نوبت بعدي تغيير ندهيد.
معمولا پس از یک تا سه روز از شروع مصرف، اثرات دارو مشخص ميشود.
براي حصول بهترين نتيجه، دارو بايد به طور منظم مصرف شده و مدت زمان
استعمال نبايد بيشتر از هفت روز متوالي طول بکشد مگر اینکه این کار با
تجويز پزشك انجام شود.
برخي فيبرهاي دارویي حاوي قند فراوان بوده و
افراد مبتلا به ديابت بايد پیش از تجویز پزشک حتما باید پزشک را از بیماری
خود مطلع کنند
عوارض احتمالی فیبردرمانی
افراد زيادي از
فيبردرمانيبرای درمان مشکلات مختلف خود استفاده كردهاند و دچار عوارض خاصي
نشدهاند؛ پزشكان نيز به دليل مفيد بودن، اين روش را برای بسیاری از
بیماران خود تجويز ميكنند. اما در عین حال ممكن است برخي افراد با مصرف
این مواد دچار گرفتگي و گاز معده شوند. در صورت بروز اين عوارض بايد به
پزشك يا داروساز داروخانه مراجعه كرد.
دارو بايد همراه با آب كافي خورده
شود و اگر پس از مصرف علایمی مانند درد قفسه سينه، حالت تهوع و سختي در
تنفس و بلعيدن ظاهر شد بايد به سرعت اقدامات پزشكي صورت گيرد.
واكنشهاي
آلرژيك جدي در مورد مکملهای فیبری و فیبرهای دارویی معمولا به ندرت رخ
ميدهد، اما در صورت بروز علایمي مانند جوش، كهير، خارش(به خصوص در صورت،
زبان و مري)، سرگيجه و مشكلات تنفسي بايد به سرعت به اورژانس مراجعه كرد.
چه مواردی را با پزشک مطرح کنیم
پيش از استفاده از ملينهاي حجيم شونده بايد هرگونه آلرژياي با پزشك
درميان گذاشته شود. اين محصول ممكن است حاوي مواد غيرفعالي باشد كه موجب
بروز آلرژي يا ساير مشكلات شود.
قبل از مصرف اين دارو بايد سوابق
پزشكي به خصوص در زمينه انسداد روده، مشكلات بلع، آپاندیسیت یا علایم
آپاندیسیت (مانند تهوع، استفراغ، معدهدرد ناگهانی و یا درد شکم با علت
ناشناخته)، تغییر ناگهانی در عادات روده که براي بيش از دو هفته ادامه پيدا
كند يا خونويزي از مقعد با پزشك در ميان گذاشته شود.
برخي از
فيبرهاي درماني حاوي قند فراوان هستند. افراد مبتلا به ديابت بايد در
انتخاب نوع محصول دقت فراوان داشته باشند و پیش از تجویز پزشک حتما این
موضوع را با پزشک در میان بگذارند. در كل افرادي كه محدوديت مصرف برخي از
مواد را به لحاظ بيماريها دارند بايد در مصرف فیبرهای دارویی بسيار احتياط
كنند.
خانمهای باردار و مادرانی که فرزند شیرخوار دارند نیز برای مصرف داروهای فیبری بايد حتما با پزشك مشورت كرد.
فیبردرمانی و سازگاری با داروها
تأثيرات
برخي داروها در صورتي كه همزمان با داروها يا محصولات گياهي ديگري مصرف
شوند ممکن است تغيير كند و این مساله در مورد مصرف همزمان داروهای فیبری و
داروهای دیگر نیز احتمال دارد رخ دهد. اين موضوع ميتواند خطر بروز عوارض
جانبي را بالا برده و مانع از كاركرد درست دارو شود.
تأثير داروها بر
يكديگر كاملا ثابت شده است اما هميشه رخ نميدهد. با نظارت مستقيم پزشك و
تغيير در روش مصرف دارو ميتوان ميزان تاثير داروها بر يكديگر را مديريت
كرد. براي حصول بهترين نتيجه قبل از شروع درمان با فيبر بايد فهرست تمام
داروها و محصولات گياهي مورد استفاده را در اختيار پزشك گذاشت. با شروع
مصرف اين داروها نبايد هيچ تغييري در ميزان مصرف ساير داروها بدون اجازه
پزشك انجام گيرد.
شرایط نگهداری داروهای فیبری
شرايط و
دستورالعمل برندها و شرکتهای تولیدکننده داروهای فیبری براي نگهداري اين
نوع داروها متفاوت است. بايد اطلاعات روي جعبه دارو را كنترل كرده و آن را
در شرايط مناسب نگهداري كرد. روی دستورالعمل نگهداری بیشتر این داروها بر
نگهداری آنها در محیطهای خشک و خنک تاکید شده است با این حال نکته مشترک و
اساسی در مورد نگهداری از این دسته از داروها و در کل تمام داروها این است
که بايد از دسترس كودكان و حيوانات خانگي دور باشند.سلامانه