سخنگوی وزارت بهداشت تأکید دارد؛ این دستورالعمل به هیچ شکلی منجربه افزایش هزینههای درمان بیماران نخواهد شد و هزینهها بر اساس تعرفههای دولتی ارائه خواهد شد
شفاآنلاین>سلامت> با ابلاغ بخشنامه تازهای از سوی وزارت بهداشت به بیمارستانهای دولتی از این پس این مراکز درمانی از وابستگی مستقیم به وزارت بهداشت رها میشوند و بهصورت ارگانهای مستقل از دولت، خدمات درمانی ارائه میکنند. به کزارش شفاآنلاین، سخنگوی وزارت بهداشت تأکید دارد؛ این دستورالعمل به هیچ شکلی منجربه افزایش هزینههای درمان بیماران نخواهد شد و هزینهها بر اساس تعرفههای دولتی ارائه خواهد شد. هدف از ابلاغ این بخشنامه، دادن اختیارات بیشتر به رؤسا و مدیران بیمارستانها جهت اداره بیمارستانها و مدیریت بهینه منابع بیمارستانهای دانشگاهی است.
با اینکه دکتر ایرج حریرچی معاون اول وزیر بهداشت(Health) تأکید دارد که در فرآیند اداره بیمارستان مستقل افزایش پرداختی از جیب مردم مطرح نیست اما کارشناسان حوزه سلامت نظر دیگری دارند. رئیس انجمن اقتصاد سلامت ایران معتقد است، وقتی بیمارستان بهدنبال خودگردانی باشد و بخواهد به اداره واحد درمانی به شکل بنگاهداری نگاه کند طبیعتاً باید هزینههایش را کاهش دهد. به گفته مهدی واعظ مهدوی در این شرایط بیمارستانها برای صرفهجویی منابعشان مریض کم هزینه را پذیرش را میکنند و آنهایی را که نیاز به خدمات درمانی پرهزینه دارند، پذیرش نمیکنند.
بهعبارت واضحتر ایجاد منطق خودگردانی در بیمارستان، مدیران بیمارستان را از ارائه خدمات پرهزینه و درمان سنگین معاف میکند و بهسمت درمان لوکس و خدمات پردرآمد سوق میدهد.منتقدان حوزه سلامت بر این باورند، دستورالعمل اداره شدن مستقل بیمارستانها به نوعی همان هیأت امنایی کردن این واحدهای درمانی است که البته طرح شکست خوردهای است و حاشیههای زیادی بههمراه داشته است. به این مفهوم که اگر فردا ببینیم بیمارستانها روی اعمال جراحی پرهزینه متمرکز شدهاند و عمل آپاندیس، سنگ کیسه صفرا یا حتی سرطان پانکراس و معده را کنار گذاشتهاند نباید تعجب کنیم چرا که مدیریت هیأت امنایی با نگاه به درآمد و هزینه است. بهگفته دکتر واعظ مهدوی یکی از راهکارهای اساسی مدیریت بهینه منابع بیمارستانهای دانشگاهی تفکیک بیمارستانهای آموزشی و درمانی است چرا که سهم مهمی از هزینههای بیمارستانهای دولتی را استادان دانشگاه، انترنها و رزیدنتها در بخش آموزشی دریافت میکنند در چنین شرایطی میتوان مکانیزم هیأت امنایی و خودگردانی را در مراکز (centers)درمان دولتی پیاده کرد.
دکتر ایرج حریرچی معاون اول وزیر بهداشت درباره جزئیات دستورالعمل «اداره بیمارستان مستقل» گفت: بیش از دو دهه است که مقرر شده اختیارات بیشتری به واحدهای اجرایی واگذار شود و تمرکز زدایی دولت به میزان ممکن و معقول انجام شود. یکی از این موضوعات در مورد بیمارستانها مصداق دارد که بهصورت مستقل اداره شوند و انعطافپذیری و اختیارات قانونی لازم را در حوزه خود داشته باشند و بتوانند با توجه به نیازهای منطقه و محل، تغییرات لازم را در اداره بیمارستانها انجام دهند.
او با تأکید بر آنکه با اجرای دستورالعمل «اداره بیمارستان مستقل» وظایف مهم بیمارستان یعنی ارائه خدمات با کمترین هزینه و حمایت مالی از بیمار تغییر نمیکند، افزود: بیمارستانهای دولتی با همان بودجهای که از طرف دولت داده میشود اداره میشوند در فرآیند اداره بیمارستان مستقل، بیمارستانها درآمدهای معمول خودشان را دارند و بههیچ عنوان افزایش پرداختی از جیب مردم مطرح نیست و هزینههای خدمات درمانی نیز مطابق روش معمول تعرفهای دریافت میشود.
از سوی دیگر مدیر کل دفتر مدیریت بیمارستانی و تعالی خدمات بالینی نیز در پاسخ به اینکه آیا اجرای این دستورالعمل منجربه پذیرش انتخابی بیمار از سوی بیمارستانهای دولتی میشود؟ توضیح داد: بیمارستانها طبق آیین نامه باید بودجهشان را اول سال از دانشگاه بگیرند و طبق آن هزینه کنند تنها اتفاق جدیدی که افتاده این است قبلاً رئیس بیمارستان اختیارات کامل نداشت و در مقابل اختیارات بیمارستان پاسخگو نبود در حال حاضر این آییننامه رئیس بیمارستان را موظف کرده در مقابل اختیاراتی که دارد پاسخگو باشد که هم بتواند بیمارستان را بهتر اداره کند و هم خدمات بهتری ارائه دهد چرا که وقتی کسی در مقابل اختیارتی که دارد پاسخگو باشد مراقبت بیشتری اتفاق میافتد.
دکتر بهزاد کلانتری افزود: اگر قرار باشد رئیس بیمارستان هزینه بیشتری را جهت اداره بیمارستان ایجاد کند که البته اجازه هم ندارد باید پاسخگو باشد که چرا این هزینه را ایجاد کرده است علاوه بر این اگر مریض از خدمات بیمارستان ناراضی باشد باید در مقابل مردم و وزارت بهداشت نیز پاسخگو باشد.
دکتر واعظ مهدوی ابلاغ این دستورالعمل را موجب ایجاد دوگانگی در روشهای مدیریتی دستگاههای دولتی عنوان کرد و گفت: سالهاست گرفتار این نگرش و بینش هستیم که بیمارستانها خودگردان شوند اما درآمد این واحد درمانی به لحاظ اصولی با نقش ارائه خدمت مغایر است.
وقتی بیمارستان بهدنبال خودگردانی باشد و بخواهد به اداره کارش بهصورت بنگاهداری نگاه کند طبیعتاً باید هزینه را کاهش دهد. در این حالت حتی ممکن است رئیس بیمارستان بخش عفونی را که بیمار باید دراز مدت در آن بستری شود فعال نکند چون به لحاظ اقتصادی برای بیمارستان مقرون به صرفه نیست همچنین ممکن است بیمارستانها عمل جراحی سرطان را انجام ندهند و دنبال بیمار و موارد نقلی و کم هزینه و پر درآمد باشند در نتیجه خود به خود به کاهش خدمات سوق داده میشوند.
او با اشاره به اینکه ایجاد منطق خودگردانی در بیمارستان، مدیران بیمارستان را از ارائه خدمات پر هزینه و درمان سنگین معاف میکند، عنوان کرد: البته ممکن است برخی رؤسای بیمارستان و مدیران و هیأت امناها افراد متعهدی باشند و این کار را با آن شدت انجام ندهند ولی اگر بیمارستانها اقدامات درآمدزا انجام ندهند در مقایسه با بیمارستانهایی که اقدامات درآمدزا انجام میدهند عقب خواهند افتاد به همین دلیل بهتر است در فرایند مدیریت در هر واحد اجرایی متناسب با اقدامات واحد اجرایی ابزاری بهکار گرفته شود.
او با تأکید بر اینکه در صورت اداره مستقل بیمارستانها بار مالی از دوش دولت برداشته نمیشود، گفت: اینکه تمرکززایی دولت بر مدیریت واحدهای درمانی کاهش پیدا میکند میتواند کار مثبتی باشد ولی وقتی مکانیسم تمرکز زدایی بر پایه درآمد است یعنی بیمارستان وادار میشود خودش درآمدش را کسب کند و هزینه را از محل درآمد بپردازد بنابراین عملاً به سمت کارهای کم هزینه وپردرآمد میرود در این حالت اهداف بنگاهداری و بخش خصوصی بر کارکرد بخش دولتی حاکم میشود.
او گفت: این تصمیم به نفع بیمارستانهای تک تخصصی و کم هزینه و به زیان بیمارستانهای جنرال و پرهزینه تمام میشود. حاکم شدن نظام مدیریت هزینه موجب میشود، بیمارستانهای جنرال که هم اقدامات آموزشی انجام میدهند و هم خدمات درمانی ارائه میکنند بهسمت تعطیلی بخشهای پرهزینه بروند. آن وقت تکلیف این بیماران چه میشود؟
دکتر واعظ مهدوی توضیح داد: نگاه درآمدی در فرآیند بیمارستانی نگاه غلطی است. بخصوص اینکه باید بیمارستان آموزشی و درمانی از هم تفکیک شود و بر اساس خدمات سازماندهی شوند طوری که در بخش آموزشی درآمد معیار و ملاک نباشد و این بخشها در قالب ساختار مدیریت دولتی مثل نیروی انتظامی بودجه دریافت کنند چرا که پیادهسازی مکانیزم کارانه باعث اختلال در بیمارستانهای آموزشی شده است.
او با اشاره به اینکه مکانیزم هیأت امنایی و خودگردانی میتواند در بیمارستانهای دولتی حاکم شود، افزود: باید خودگردانی در قالب سازو کار مدیریت دولتی یعنی بهبود مدیریت، کسب رضایت بیمار و ارائه خدمات جامع و منشور حقوق بیمار اعمال شود و ارائه خدمات منوط به کسب درآمد نباشد. ساز و کار نوین در جهان قرارداد گلوبال و «دیآر جی» است یعنی دریافت سرانه بهجای دریافت کارانه پیاده شود نه اینکه فرد برای ارائه هر نوع خدمتی کنتور بیندازد. روشهای «پرکیس» یا کارانه در اغلب واحدهای درمانی دنیا منسوخ شده چون نشان داده شده باعث افزایش هزینهها میشود. پیشنهاد ما این است از روشهای نوین در اداره بیمارستانهای دولتی استفاده شود.ایران