خون سالم، نجات دهنده زندگی است. همه روزه، در سراسر جهان بسیاری از افراد به خون و فرآورده های خونی نیاز دارند، به طوری که از هر سه نفر مردم دنیا، یک نفر در طول زندگی احتیاج به تزریق خون و فرآورده های خونی پیدا می کند
شفاآنلاین>سلامت> اهدای خون در دنیای امروز یک ضرورت است و سازمان انتقال خون تنها مرجع تصمیمگیری در زمینه تأمین و توزیع خون و فرآوردههای خونی سالم در ایران است.
به گزارش شفاآنلاین، خون سالم، نجات دهنده زندگی است. همه روزه، در سراسر جهان بسیاری از افراد به خون و فرآورده های خونی نیاز دارند، به طوری که از هر سه نفر مردم دنیا، یک نفر در طول زندگی احتیاج به تزریق خون و فرآورده های خونی پیدا می کند.بارزترین مثال برای موقعیت هایی که در آن نیاز مبرم به خون پیدا می شود شامل: زمان بروز حوادث و سوانح گوناگونی نظیر تصادفات رانندگی، سوختگی ها و اعمال جراحی، خانم های باردار در حین زایمان، نوزادان و بخصوص نوزادان نارس است.از طرفی بیماران(patients) مبتلا به سرطان که تحت شیمی درمانی یا اشعه درمانی قرار دارند هم از مصرف کنندگان خون و فرآورده های خون هستند. بسیاری از بیماران، مانند بیماران تالاسمی و هموفیلی نیز ناگزیرند برای بهره مندی از یک زندگی طبیعی به شکل منظم خون یا فرآورده های خون دریافت کنند.اگر چه دلایل نیاز برای انتقال خون متفاوت است ، اما نیاز به خون و فرآورده های خون به صورت مداوم وجود دارد ،در حال حاضر، با وجود پیشرفت های چشم گیر در زمینه علم پزشکی هنوز هیچ گونه جایگزین مصنوعی برای خون ساخته نشده است و فقط خونی که توسط انسان های نیکو کار اهدا می شود، می تواند جان انسان های دیگر را از مرگ نجات بخشد. در چنین شرایطی، تنها اهدای خون توسط یک داوطلب سالم و تزریق خون او می تواند در لحظات مرگ و زندگی، نجات بخش یک انسان نیازمند باشد.از این رو فعالیت سازمان(Organization) انتقال خون در زمینه تامین و توزیع خون و فرآورده های آن و همچنین آموزش و پژوهش های لازم در این زمینه بسیار ضروری است و نیازمند برنامه ریزی و تامین اعتبارات لازم است تا همواره بخش سلامت جامعه با تامین خون در سلامت کامل به سر ببرد .در سال گذشته باوجود بیماران و نیازمند به خون و همچنین وجود حوادث ناگوار که جان شان به خون اهدا کنندگان وابسته بود ،انتفال خون نقش حیاتی را ایفا کرد و باری دیگر با فعالیت شبانه روزی حیات و سرخی آن را با نشاندن لبخند رضایت برلبان اهدا کنند و گیردگان خون به خانه های مردم هدیه داد.بیش از 3 میلیون واحدخون در بیمارستان ها توزیع شداز ابتدای فروردین تا پایان بهمن امسال، سه میلیون و 334 هزار و 715 واحد خون و فرآورده شامل، گلبول قرمز فشرده، پلاکت و پلاسما در مراکز درمانی و بیمارستانی کشور توزیع شد.حدود 2 میلیون نفر در 11ماهه امسال خون اهدا کردندطی 11 ماه گذشته 2 میلیون و 500 هزار و 99 نفر برای اهدای خون به مراکز انتقال خون سراسر کشور مراجعه کرده اند که از این تعداد یک میلیون و 923 هزار و 366 نفر موفق به اهدای 88 خون شدند.ایران دارنده بالاترین سطح سیستم ملی مراقبت از خون در مدیترانه شرقیسخنگوی سازمان انتقال خون گفت: ایران بالاترین سطح سیستم ملی مراقبت از خون (هموویژیلانس) در منطقه مدیترانه شرقی را دارد ،بطوریکه یک سیستم نظارت کشوری بر سلامت خون و فرآورده های آن در تمام مراحل زنجیره انتقال خون از زمان خونگیری از اهداکنندگان تا پیگیری دریافت کنندگان خون و فرآورده ها را شامل می شود.بیش از 97 درصد خون های اهدایی درایران تبدیل به فرآورده های خونی می شودطبق آخرین گزارش منتشر شده در سال 2017 که از سوی ستاد مرکزی سازمان جهانی بهداشت، سالانه در جهان 112میلیون و 500 هزار واحد خون اهدا می شود که در ایران بیش از دو میلیون و یکصد هزار نفر در سال خون اهدا می کنند که بیش از 97 درصد خون های اهدایی در ایران تبدیل به فرآورده های خونی می شود.ایران سرآمد کشورهای منطقه مدیترانه شرقی در شاخص اهدای خون استشاخص اهدای خون در کشورمان 27 واحد به ازای یک هزار نفر جمعیت است و ایران از این نظر، سرآمد کشورهای منطقه مدیترانه شرقی (امرو) است.براساس اعلام سازمان بهداشت جهانی در سال 2017 حدود 12 میلیون و 500هزار واحد اهدای خون در جهان انجام شد که از این میزان سهم کشورهای عضو مدیترانه شرقی حدود 9/9 میلیون واحد است.بخش بزرگی از خدمات انتقال خون مورد استفاده بیماران سرطانی قرار می گیرددر حدود یک سوم فرآورده های سلولی خون و بیش از نیمی از پلاکت های تهیه شده توسط مراکز انتقال خون، همچنین فرآورده های پلاسمایی پالایش شده مشتق از خون به ویژه در مواقعی که سیستم ایمنی بیماران سرطانی تحت تاثیر قرار گرفته شده باشد را دریافت می کنند.
سالانه حدود 200 هزار لیتر پلاسما در هشت مرکز پلاسمای کشور تولید می شود .سنجش سلامت خون های اهدایی در کشور متمرکز شدبا استفاده از سامانه جدید غربالگری اهداکنندگان خون با روش الکتروکمی لومی نسانس ،انجام آزمایش های سلامت خون های اهدای در کشور متمرکز سازی شد.
با استفاده از سامانه جدید غربالگری اهداکنندگان خون نمونههای خون اهدا کنندگان از سایر مراکز و استانها به مراکز و استانهایی که این دستگاه در آنها مستقر است ارسال میشود تا آزمایش شوند.افتتاح سامانه غربالگری نمونه اهدا کنندگان خون در 6 استان کشورسامانه غربالگری نمونه اهدا کنندگان خون (سامانه الکتروکمی لومینسانس) جهت تشخیص سلامت خون، در 6 استان کشور شامل ،مازندران،آذربایجان شرقی، خراسان رضوی، اصفهان، فارس و تهران راه اندازی شد.مراجعه بیش از 2 میلیون داوطلب برای اهدای خون در 9 ماهاز ابتدای فروردین تا پایان آذر ماه سال 96 بیش از 2 میلیون اهدا کننده به پایگاه های سراسر کشور مراجعه کردند که بیش از یک میلیون و 585هزار نفر موفق به اهدای خون شدند.
در این مدت استان های تهران، فارس، خراسان رضوی و اصفهان بیشترین میزان اهدای خون را در کشور داشته اند.هلال احمر ترکیه خواستار انتقال تجربه ایران در مورد پالایش پلاسما شدهیاتی متشکل از مدیران ارشد هلال احمر ترکیه در بازدید از دستاوردها و مذاکره با مدیرعامل سازمان انتقال خون ایران خواستار انتقال تجربه موفق پالایش پلاسما به این کشور شدند.
در سال 2015 که برنامه جهانی ریکاور پلاسما و پلاسمای بازیافتی در سازمان جهانی بهداشت مطرح شد، این سازمان الگوی پالایش قراردادی پلاسما را در ایران نمونه مناسبی برای کشورهای دنیا دانست و آن را به عنوان دستاوردی بزرگ در جهان معرفی کرد.غربالگری آنتی بادی های ناخواسته در آزمایش های روتین بارداری قرار گرفتآزمایش غربالگری آنتی بادی برای تشخیص آنتی بادی های ناخواسته علیه گروهای خونی موجود در خون مادران در فهرست آزمایش های روتین بارداری قرار گرفت.
همچنین تامین خون و فرآورده های سازگار برای زمان زایمان یا جراحی در صورت نیاز و یافتن خون سازگار در فهرست آزمایش های روتین بارداری قرار گرفت، کمیته مادران وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی مقرر کرد که در 10 دانشگاه علوم پزشکی و مراکز بهداشت زیر مجموعه آن این غربالگری در مورد مادران باردار صورت گیرد.کاهش شیوع هپاتیت Bدر اهداکنندگان خونشیوع هپاتیت B در بین اهداکنندگان خون کاهش چشمگیر دارد به (سی دو هزارم درصد) یعنی 3 مورد مثبت به ازای هر 10 هزار نفر تا پایان سال 95 رسیده است.طی 10 سال گذشته شیوع هپاتیت B در جامعه اهداکنندگان خون در سال 1386 از (چهل و سه صدم درصد)یعنی 43 مورد مثبت در 10 هزار نفر در پایان سال 95 به کمتر هشتاد و یک هزارم درصدیا 8مورد مثبت در ده هزار نفر رسید .اطلاعات یک هزار و 400 ایرانی با گروه خونی نادر ثبت شدتاکنون اطلاعات یک هزار و 400 ایرانی با گروه های خونی نادر در بانک اطلاعاتی سازمان انتقال خون ثبت شده است.این افراد از بین 60هزار نفری که غربالگری شده اند شناسایی و اطلاعات آنها در بانک اطلاعاتی سازمان انتقال خون ثبت شده است . از بین این یک هزار و 400نفر، یکصد نفر دارای گروه خونی درحال حاضر 190واحد خون نادر به صورت منجمد از این یک هزار و 400نفر گرفته و به صورت منجمد ذخیره سازی شده است که تا 30 سال قابلیت نگهداری دارد.70 درصد خون های اهدایی صرف افراد سالمند می شودمصرف 70درصدی خون های اهدایی برای افراد سالمند بالای 60 سال زنگ خطری است برای مراکز اهدای خون در جهان که با پدیده سالمندی، چالشی برای تامین خون در آینده خواهند داشت.ایران میزبان روز جهانی اهدا کنندگان خون در سال 2019 شدایران با توجه به توانایی ها و دستاوردهای بین المللی سازمان انتقال خون در رسیدن به اهدای صد درصد داوطلبانه و پیشرو در منطقه، به عنوان میزبان روز جهانی اهدا کنندگان خون در سال 2019 پیشنهاد شد.همکاری ایران برای ایجاد انتقال خون ملی درافغانستانجمهوری اسلامی ایران برای ایجاد انتقال خون ملی با کشور همکاری دارد که کنترل کیفی خارجی آزمایش های سلامت و آموزش کارکنان انتقال خون افغانستان از جمله این موارد است.سازمان انتقال خون ایران دراجرای طرح ساماندهی سیستم انتقال خون افغانستان، اعزام مشاوران فنی به افغانستان به درخواست رسمی دفتر منطقه ای سازمان جهانی بهداشت نیز همکاری داشته است.سرویس انتقال خون بیمارستانی ایجاد شدبا ایجاد سرویس انتقال خون بیمارستانی در کنار بانک های خون بیمارستانی، یک قدم موثر در این راه برداشته شد.گرایش به سوی مصرف خون محافظه کارانه اولویتی ضروری برای سازمان انتقال خون است که با آن می توان علاوه بر کاهش هزینه ها به موسسات بیمه کمک رساند و باری از دوششان بردارد.