حکیـم بـوعلـی سینـا و دانـش چشـم پزشکی

شفا آنلاین:وی در گفتار اول به تشریح چشم و کلیات درمان و بهداشت چشم پرداخته است. نکته قابل‌توجه آن‌که با عنایت به ممنوعیت تشریح در آن زمان، وی اعصاب و عضلات چشم را با دقت بسیار شرح داده است. در گفتار دوم، به بیماری‌های کره چشم ازجمله سرطان چشم، ناخنک و لوچی، در گفتار سوم به بیماری‌های پلک و اطراف آن مانند شپش پلک، برگشتن پلک و خارش آن و برگشتگی مژه و در گفتار چهارم به قوت دید و حالات آن ازجمله شب‌کوری، روزکوری و آب‌مروارید پرداخته است. این حکیم پارسی پس از شرح خصوصیات و علایم هر بیماری، درمان آن را نیز ذکر کرده است.

به گزارش شفا آنلاین:به‌عنوان نمونه در درمان شب‌کوری علاوه بر داروهای گیاهی و استفاده از خون و جگر حیوانات، خون‌گیری از رگ گوشه چشم و رگ سر نیز توصیه‌شده است. او معتقد بود که لوچی تنها در اوایل کود کی قابل‌درمان بوده و توصیه نمود چراغ و یا جسم قرمزی را در نزدیکی گوش مقابل لوچی قرار دهند تا نوزاد به‌صورت مداوم به آن نگاه کند؛ هم‌چنین در این زمینه چکاندن افشره برگ زیتون را به داخل چشم مفید می‌دانست. ابوعلی سینا جهت درمان آب‌مروارید (که در متون قدیمی از آن بانام‌های آب آوردن چشم و صعود آب در چشم‌ها نیز یادشده است) برحسب تراکم و رنگ آ ن، درمان‌های متفاوتی را ارایه می‌نمود. هم‌چنین در مواردی که عدسی به رنگ سفید، آبی درخشان و فیروز ه ای بود، درمان را آسان و در مواردی که به رنگ سبز تیره، سیاه یا زرد بود، درمان را دشوار توصیف کرد. ابوعلی سینا معتقد بود که اگر این بیماری در مراحل ابتدایی تشخیص داده شود، با رژیم غذایی و مراقبت‌های بهداشتی قابل‌درمان است.
ازجمله درمان‌های دارویی که برای بهبود آب‌مروارید به کارمی‌برد، چکاندن مخلوط عسل با زهره مار در چشم مبتلایان بود. درنهایت روش نیشتر زدن (couching) را جهت تخلیه آب‌مروارید به کار می‌برد.
شیخ الرییس، در این کتاب به شناسایی 49 نوع بیماری چشم و 63 نسخه داروهای ترکیبی برای درمان این بیماری‌ها پرداخته است.
منابع: تاریخ چشم‌پزشکی ایران: دکتر حمیدرضا معین، دکتر هرمز شمس/ مجله چشم‌پزشکی بینا، دوره ١۶، شماره ١ (پاییز ١٣٨٩)
تاریخ چشم‌پزشکی مسلمانان تا قرن پنجم هجری: زهرا الهویی نظری/فصلنامه علمی-پژوهشی تاریخ اسلام و ایران دانشگاه الزهرا (س)