یکسان‌سازی شماره‌های امدادی؛‌ مهمِ مسکوت‌ مانده

شفاآنلاین>سلامت>یکسان‌سازی شماره‌های امدادی طرحی است که می‌تواند نقش عمده‌ای در کاهش آمار میزان آسیب دیدگی‌های حادثه و کاهش بحران ایفا کند؛ اما به دلیل عدم تامین مالی مسکوت مانده است.

به گزارش شفاآنلاین، یکسان‌سازی شماره‌های امدادی(sos) طرحی بود که در چهل و پنجمین جلسه کمیسیون ایمنی راه‌ها که به ریاست آخوندی وزیر راه و شهرسازی برگزار می‌شود؛ تصویب شد. بر اساس این مصوبه قرار بود که از میان شماره‌های امدادی سه رقمی موجود، یک شماره به عنوان شماره امدادی در سراسر کشور مورد استفاده قرار بگیرد. کاری که از حدود 30 سال پیش در بسیاری از کشورهای دنیا انجام شده است.

حمیدرضا خانکه،‌ معاون حوادث و بلایای اورژانس فردی است که این طرح را تدوین کرده و در این رابطه می‌گوید: "آن زمان، تعدد شماره‌ها باعث ایجاد مشکل در امدادرسانی، نارضایتی مردم و از همه مهم‌تر از دست رفتن زمان طلایی (Golden time) شده بود و به همین دلیل خیلی از کشورها تصمیم گرفتند شماره یکسانی را برای موارد امدادی مشخص کنند.

به گفته یکی از اعضای کمیسیون ایمنی راه‌ها "یکسان‌سازی شماره‌های امدادی(Relief numbers)، ذیل موضوع مدیریت واحد تصادفات رانندگی و مدیریت صحنه قرار می‌گیرد و  یکی از اقداماتی است که باید در راستای این موضوع انجام بگیرد." از همین رو قرار شد که از شهریور سال 93  این طرح در استان قم به صورت پایلوت اجرایی شود و متولی آن هم وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی باشد.

 محمدرضا خانکه که از سوی آخوندی و استاندار قم مأمور به اجرای این طرح شده بود می گوید: "آن زمان دو جلسه در استانداری قم برگزار شد و تصمیم بر این بود که بودجه‌ای بین 2 تا 3 میلیارد تومان تامین شود تا ساختمان نیمه کاره‌ای که برای مدیریت بحران استان قم بود کامل شود و این مرکز در آنجا راه‌اندازی شود؛ اما این طرح به دلیل تأمین نشدن منابع مالی هنوز اجرایی نشده است."

عدم تامین مالی این  کار، در حالی است که اهمیت اجرایی شدن چنین طرحی بسیار زیاد به نظر می‌رسد. بطوریکه به اعتقاد مرتضی سلیمی، رئیس سازمان امداد و نجات هلال احمر و عضو کمیسیون ایمنی راه‌ها، یکی از اساسی‌ترین اتفاق‌هایی که با یکسان‌سازی شماره‌های امدادی رخ می‌دهد این است که "وقتی یک نفر درگیر حادثه است ممکن است آگاهی لازم نسبت به اینکه در مورد آن حادثه به کدام شماره باید تماس بگیرد را نداشته باشد. به همین دلیل وجود شماره یکسان می‌تواند طیف وسیعی از درخوست ها را پوشش بدهد و سپس آنها را تقسیم کند.

با این حال خانکه می‌گوید "اگر سازمانی، مصمم به اجرای طرح باشد قطعا این کار صورت خواهد گرفت زیرا هزینه آن، به قدری نیست که نتوان تامین کرد. اما یکی از مسئولان کمیسیون معتقد است که هزینه این کار تنها مربوط به بودجه 3 میلیاردی نمی‌شود بلکه برای اجرای پایلوت باید این طرح در 5 استان اجرا شود و به صورت میانگین برای هر استان 10 میلیارد تومان لازم است. یکی از اعضای کمیسیون ایمنی راه‌ها نیز مشکل را در تامین مالی می‌داند و معتقد است که برای اجرای پایلوت در 5 استان برای هر استان میانگین بودجه‌ای 10 میلیارد تومانی نیاز است.

وی همچنین"هماهنگی میان دستگاه‌ها برای حضور در حوادثی مانند کوهستان، سیل و دریا که متولی امدادرسانی مشخصی ندارند" را  از دیگرمزایای یکسان‌سازی شماره‌ها می‌داند.

خانکه نیز "عدم آگاهی مردم از اینکه در زمان بروز چه حادثه‌ای با کدام شماره امدادی باید تماس بگیرند" را از جمله مسائلی می‌داند که با یکسان‌سازی شماره‌های امدادی می‌توان از تبعات ناشی از آن جلوگیری کرد.

به گزارش ایسنا، علاوه بر این موارد، یکسان‌سازی شماره‌های امدادی، در کاهش میزان تلفات حوادث هم نقش ایفا می‌کند. حدود 16 هزار نفر سالانه در حوادث جاده‌ای کشته می‌شوند و 50 درصد از این حادثه‌دیدگان در مسیر رسیدن به بیمارستان جانشان را از دست می‌دهند، به گونه‌ای که به اعتقاد معاون اورژانس کشور "به واسطه اجرای این طرح، زمان رسیدن نیروهای امدادی به صحنه کاهش پیدا می‌کند و به دنبال آن میزان این کشته شده‌ها نیز می‌تواند از 8000 نفر به 4000 نفر تقلیل پیدا کند."

یکی از مسئولان کمیسیون ایمنی راه‌ها نیز نقش این طرح در کاهش مرگ و میر را تایید می‌کند و اعتقاد دارد در صورتی که این طرح در طول 5 سال به صورت کامل در سراسر کشور اجرا شود، به صورت میانگین 30 درصد از مرگ و میر هنگام اعزام را کم می‌کند. علاوه بر کاهش مرگ و میر، در سال 10 هزار معلولیت دائمی داریم که از این میزان هم کم می‌شود.

 اجرای یکسان‌سازی شماره‌های امدادی در حالی متوقف مانده که پس از تصویب در کمیسیون،‌  پژوهشی در مورد اینکه کدام‌یک از شماره‌های امدادی برای انتخاب به عنوان شماره واحد مناسبت‌تر است صورت گرفته بود. بر اساس این پژوهش، از میان جامعه آماری 30 هزار نفری که در سال 94 مورد بررسی قرار گرفته بودند، 86 درصد، شماره 110 را می‌شناختند، 84 درصد 115 و زیر 10 درصد از پاسخ‌دهندگان سایر شماره‌ها را می‌شناختند. از همین رو تصمیم بر این بود که 115 به عنوان شماره امدادی مورد استفاده قرار بگیرد.

با این حال و با توجه به ضرورت طرح و انجام کارهای اولیه؛ اما هنوز طرحی که بتواند از میزان مرگ و میر و یا بخشی از هزینه‌های معلولیت‌هایی که با امدادرسانی سریع می‌تواند ایجاد نشود، کم کند اجرایی نشده است.