شفا آنلاین:. زمان انجام PCT مهم بوده و باید در مرحله قبل از تخمک گذاری، در زمان بیشترین سیالیت و حجم موکوس انجام شود، بنابراین فرد و پزشک باید زمان تخمک گذاری را تخمین بزنند. تعیین دقیق این روز کار مشکلی است، به خصوص اگر سیکل های قاعدگی<The menstrual cycle> نامرتب باشد.

به گزارش شفا آنلاین:زمان تخمک گذاری با استفاده از روش های مختلف مثل کیت تشخیص تخمک گذاری و یا نمودار درجه حرارت پایه ای بدن (Body Base Temperature-BBT) محاسبه و برآورد می شود.

معمولا زمان تخمک گذاری در سیکل های قاعدگی منظم و 28 روزه، روز 14 سیکل می باشد. در چنین مواردی پزشک به زوج توصیه می نماید در روز 13سیکل حداقل 6 ساعت قبل از مراجعه به مطب یا مرکز درمان ناباروری جهت PCT، عمل نزدیکی انجام شود. ولی در سیکل های نامنظم ممکن است پزشک با استفاده از داروی کلومیفن زمان تخمک گذاری و تاریخ PCT را تنظیم نماید. تست PCT بدون درد بوده و سریع انجام می شود. شیوه انجام تست مشابه پاپ اسمیر است.

طی معاینه داخلی که حداقل 4 ساعت بعد از نزدیکی انجام می گیرد، نمونه موکوس از کانال دهانه رحم تهیه و پس از قرار دادن بر روی لام جهت بررسی به آزمایشگاه ارسال می شود. بیشتر پزشکان بهترین زمان انجام این تست را حدود 4-8 ساعت بعد از نزدیکی می دانند.تست در صورتی مثبت تلقی می شود که تعداد معینی اسپرم زنده طبیعی در حال شنا کردن در موکوس دیده شود. اسپرم باید داراری حرکت سریع و رو به جلو باشد.

نتیجه مثبت PCT نقش تعیین کننده در انتخاب روش درمانی دارد و نشان دهنده آن است که :
1- شوهر به اندازه کافی اسپرم تولید می کند.
2- به دنبال نزدیکی، اسپرم به طور صحیح در واژن قرار گرفته است.
3- غدد دهانه رحم طبیعی هستند.
4- استروژن به مقدار کافی قبل از تخمک گذاری تولید شده و در نتیجه تخمک گذاری طبیعی است.
5- آنتی بادی ضد اسپرم در موکوس وجود ندارد.
منفی شدن PCT یعنی عدم وجود اسپرم یا بی حرکت بودن تمام اسپرم ها در موکوس می باشد.

مواردی که سبب منفی شدن تست می شوند عبارتند از :
1-PCT در زمان مناسب انجام نشده است. برای مثال PCT خیلی زود یا خیلی دیر در سیکل انجام شده است. زمان اشتباه از شایعترین علل نتیجه منفی بوده و لازم است که دوباره تکرار شود.
2- تخمک گذاری در طی آن سیکل قاعدگی رخ نداده است. شاید دلیل آن فشار و استرس وتعیین غلط زمان انجام نزدیکی باشد.
3- تعداد اسپرم خیلی کم بوده یا حرکت آن کم است.پ

4- دهانه رحم غیر طبیعی می تواند سبب منفی شدن تست گردد.بری مثال عفونت مزمن دهانه رحم مانع تولید موکوس کافی می شود و در بعضی از زنان که دارای زخم در دهانه رحم می باشند، موکوس به اندازه کافی تولید نمی شود. هچنین بیمارانی که سابقه جراحی دهانه رحم داشته اند ( برای مثال مخروط برداری (Conization) دهانه رحم که در طی این عمل جراحی، بافت دهانه رحم به صورت مخروط (Cone) برای تشخیص و درمان ضایعات دهانه رحم برداشته می شود) اغلب سبب این مشکل می شوند.

5- وجود آنتی بادی علیه اسپرم در ترشحات دهانه رحم
6- درمان با داروهایی همچون کلومیفن، Tamoxifen، پروژسترون، دانازول که همگی برای درمان ناباروری استفاده می شوند می توانند مانع تولید موکوس خوب شوند.

به خاطر بسپارید که تست منفی زمانی دارای ارزش است که تستهای منفی تکراری در شرایط کاملا مناسب حاصل شود. اگر موکوس خوب باشد ولی PCT مکررمنفی باشد تست نفوذ موکوس داخل آزمایشگاهی یا تست نفوذ اسپرم می تواند انجام شود. این تست با قرار دادن یک قطره موکوس تازه د مجاور یه قطره اسپرم تازه در روی اسلاید میکروسکوپ انجام می شود. در این تست تداخل بین دو قطره و نفوذ اسپرم به داخل موکوس پس از 15 دقیقه بررسی و میزان تحرک اسپرم ها ثبت می گردد. در صورت عدم ورود اسپرم به داخل موکوس، امکان وجود پاسخ ایمنی علیه اسپرم وجود دارد و در نتیجه در صورت لزوم، تست های بعدی باید انجام شود.

مشکلات دهانه رحم براساس عامل آن قابل اصلاح شدن می باشد. برای مثال اگر دلیل منفی بودن تست، اختلال در موکوس به دلایل :
1- فقدان تخمک گذاری باشد، تخمک گذاری را می توان تحریک نمود.
2- عفونت دهانه رحم باشد، این حالت را می توان با استفاده از کوتریزاسیون یا فریزینگ بافت غیر طبیعی دهانه رحم درمان کرد و در نتیجه این بافتاز بین رفته و غدد سالم دهانه رحم جایگزین آنها می شود.
3- گاهی موکوس چسبنده و ضخیم را می توان با استفاده از داروهای ضد سرفه ( مثل اکسپکتورانت که حاوی guaifensin می باشد) به میزان یک یا دو قاشق در روز به مدت 3-4 روز قبل از زمان تخمک گذاری، درمان نمود، همانطور که guaifensin خلط را رقیق تر می کند، کمک می کند تا مخاط دهانه رحم نیز رقیق تر شود.
4- موکوس کم، تولید موکوس را می توان با استفاده از استروژن کمکی با دوز کم تشدید نمود.

پزشک آنلاین

دکتر ندا مقتدری اصفهانی [ متخصص زنان و زایمان ]