بسیاری به یاد دارند ایامی را که در محلات شهرها مکانهایی به نام ماستبندی، برای عرضه محصولات لبنی به صورت سنتی وجود داشت، اما به دلایلی مردم از مصرف این محصولات روی گردان شدند و به سمت محصولات لبنی صنعتی روی آوردند.
شفا آنلاین:همه
ساله و با شروع فصل گرم سال نگرانیها درباره محصولات لبنی افزایش پیدا
میکند. این نگرانیها زمانی به اوج خود میرسد که اخباری از شیوع
بیماریهای مرتبط با محصولات لبنی مانند تب مالت منتشر میشود.به گزارش
شفا آنلاین: بسیاری به
یاد دارند ایامی را که در محلات شهرها مکانهایی به نام ماستبندی، برای
عرضه محصولات لبنی <dairy products>به صورت سنتی وجود داشت، اما به دلایلی مردم از مصرف این
محصولات روی گردان شدند و به سمت محصولات لبنی صنعتی روی آوردند. حال گویی
این روند بار دیگر به شکل قبل بازگشته و گرایش به سمت مصرف محصولات لبنی
سنتی دو چندان شده است.
دوغ،
پنیر، ماست، شیر و بستنیهای سنتی بهصورت باز و فلهای و بهنام لبنیات
سنتی در فروشگاههایی عرضه میشود که بین مردم به نام «لبنیاتیهای
سنتی¬فروش» معروف شده است. لبنیاتیهای¬سنتی فروش این روزها مانند قارچ در
گوشه و کنار شهر سر برآوردهاند و اتفاقا خیلی هم مورد استقبال و توجه مردم
قرار گرفتهاند.
البته
این روند یک تفاوت هم با گذشته کرده و آن اینکه در گذشته محصولات لبنی
سنتی به صورت فلهای عرضه میشد، اما اخیرا محصولات لبنی در بستهبندیهایی
همانند محصولات صنعتی عرضه میشود و تنها فرقشان این است که آرم سازمان
غذا و دارو را ندارند. فلهای یا عرضه شده در بستهبندی بدون نشان سازمان
غذا و دارو دیگر برای مردم مهم نیست؛ مهم این است که فکر میکنند شیر سنتی،
پنیر سنتی، ماست سنتی و دوغ سنتی خاصیت بیشتری از نوع صنعتی دارد و البته
نباید از طعم بهتر این محصولات سنتی هم گذشت.
کارشناسان
معتقدند که عوامل پنهان بیماریهایی مانند تب مالت یا سل گاوی در لبنیات
سنتی، سلامتی افراد را تهدید میکند؛ برخی نیز بدین نکته اشاره داشتهاند
که لبنیات سنتی از شیرهای برگشتی کارخانهها تهیه میشود و بعضی رسانهها
نوشتهاند که برای تولید لبنیات سنتی و از بین بردن بار میکروبی و
باکتریایی آنها از سفیدکننده¬های حاوی کلر استفاده میشود. حال همه این
اخبار حقیقت یا شایعه، باز هم در اقبال عمومی به مصرف لبنیات سنتی، خللی
ایجاد نکرده و قضیه تا آنجا پیش رفته که برخی مغازهها کل محصولات خود را
به فروش لبنیات سنتی اختصاص دادهاند.
احتمال وجود شیر آلوده در محصولات سنتی
حال
بهروز جنت، مدیرکل نظارت بر فرآوردههای غذایی آرایشی و بهداشتی سازمان
غذا و دارو در گفتوگو با ایرنا در این باره میگوید: «تولید شیر خام در
محدوده نظارتی سازمان دامپزشکی است ولی باید شیرهای خام تحویلی به
کارخانههای فرآوری شیر دارای مجوز بهداشتی قرنطینهای حمل باشند و خودروی
حمل شیر نیز باید پروانه اشتغال به حمل شیر خام از سازمان دامپزشکی داشته
باشد.»
جنت
میافزاید: «با این وجود احتمال جذب شیرهای آلوده به بازارهای فرآوری سنتی و
غیرصنعتی وجود دارد و این یکی از دلایلی است که به مصرفکنندگان توصیه
میشود تا از فرآوردههای لبنی تولید شده توسط واحدهای تولیدی دارای
مجوزهای بهداشتی استفاده کنند.» او خاطرنشان میکند: «زمان ماندگاری(فاصله
زمانی بین تاریخ تولید و انقضا) مجاز شیر پاستوریزه حداقل 2 تا سه روز بسته
به فصل برای واحدهای دارای حداقل شرایط بهداشتی ساخت و حداکثر هفت روز با
احتساب زمان قرنطینه برای واحدهای دارای مجوز ویژه شرایط خوب ساخت است.»
جنت میگوید: «در صورت مشاهده تخلف از این زمانها لازم است مراتب به
واحدهای نظارتی اطلاع داده شود.»
وجود سفیدکننده در لبنیات سنتی کذب است
مدیرکل
نظارت بر فرآورده های غذایی، آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو درخصوص
انتشار اخباری مبنیبر احتمال وجود سفیدکنندههای حاوی کلر در واحدهای
تولید لبنیات سنتی میگوید: «متاسفانه گاهی تخلفاتی رخ میدهد، اما درخصوص
وجود سفیدکنندههای حاوی کلر در واحدهای لبنیات سنتی تاکنون گزارشی دریافت
نکردهایم و این شایعات کذب است.» او تصریح میکند: «هرچند سال یکبار
درخصوص وجود سفیدکنندههای حاوی کلر در لبنیات از سوی افرادی مطرح میشود
درحالیکه این گفتهها، موضوعیت ندارد.»
جنت
خاطرنشان میکند: «همکاران ما در سازمان دامپزشکی ناظر بر شیر خام تولیدی
در دامداریها هستند و نظارتهای کافی در این امر صورت میگیرد. درخصوص
شیرهای پاستوریزه و استریل و محصولات لبنی هم قبل از ورود شیر خام به خط
تولید توسط مسئولان فنی و معاونتهای غذا و دارو کنترلهای لازم صورت
میپذیرد و این گفته درمورد محصولات استریل موضوعیت ندارد.»
نگرانی از وضعیت بهداشت واحدهای صنعتی
حال
همایون هاشمی، عضو کمیسیون بهداشت مجلس با ابراز نگرانی از وضعیت بهداشتی
تولیدات لبنی در برخی واحدهای صنعتی، در این باره میگوید: «واحدهای صنعتی
لبنیات تولید انبوه دارند و باید بیش از دیگر واحدها نظارت و کنترلی بر
عملکرد آنها صورت گیرد.» هاشمی در گفتوگو با خانه ملت، درباره اظهارات
دبیر انجمن لبنیات کشور مبنیبر شیوع تب مالت دربرخی استانها به جهت عدم
رعایت استانداردها از سوی مراکز عرضه لبنیات سنتی، اظهار داشته است:
«نمیتوان با قاطعیت از شیوع این بیماری صحبت کرد زیرا اگرچه تب مالت از
محصولات شیرخام یا پنیر تازه سنتی است، اما به صورت محدود در استانها شیوع
پیدا میکند.»
نماینده
مردم شاهین دژ، تکاب و میاندوآب در مجلس ادامه میدهد: «واقعیت آن است که
اگر گزارشهایی از سوی برخی استانها مبنیبر شیوع تب مالت به دست مسئولان
مربوطه رسیده است، میطلبد مراکز عرضهکننده این محصولات تحت بازرسی و
نظارت قرار گیرند تا بتوان این بیماری را کنترل کرد چراکه این واحدها اغلب
کوچک بوده و به راحتی تحت کنترل قرار میگیرند.»
هاشمی
تصریح میکند: «آنچه که امروز بیش از مراکز تولید لبنیات سنتی مورد توجه و
نگرانی است بحث کارخانههای صنعتی است زیرا امروزه تولیدگرهای صنعتی محل
نگرانی زیادی در نحوه تولید محصولات لبنی هستند.» او یادآور میشود:
«مسئولان مربوطه در این عرصه باید به دنبال بهسازی و بازسازی واحدهای صنعتی
باشند زیرا گاهی مشاهده میشود که مواد غیراستاندارد با کیفیت پایین تولید
شده است.»
عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس تاکید میکند: «واحدهای صنعتی
لبنیات تولید انبوه دارند و باید بیش از دیگر واحدها نظارت و کنترلی بر
عملکرد آنها صورت گیرد لذا نهادهای نظارتی باید وارد عمل شده و نظارت
گستردهای بر تولیدات این کارخانجات داشته باشند.» گفتنی است در چند سال
اخیر فروشگاههای عرضه محصولات لبنی غیرپاستوریزه افزایش یافته و این خود
عاملی برای افزایش بیماریهایی مانند تب مالت شده است. تقلب در تولید
فرآوردههای لبنی، سلامت این محصولات را به خطر میاندازد و از آنجا که
برخی آمار حکایت از این دارد که سرانه مصرف شیر در جامعه ایرانی کم است،
این مساله نباید موجب شود که برخی سودجویان با سوء استفاده از باورهای
مردمی، محصولات تهدیدکننده سلامت در بازار عرضه کنند.سپید