به گزارش شفاآنلاین، پیش از این بسیاری از حاشیه نشینان حتی برای واکسیناسیون<vaccination> فرزندانشان هم مجبور بودند به مرکز شهر بیایند تا به خدمات بهداشتی دسترسی داشته باشند، اما مطابق آمارهای رسمی، وزارت بهداشت در دولت یازدهم با اقدامی جهادی موفق شد که در مقام عمل و نه در حرف و شعار، سلامت حاشیه نشینان را به متن بیاورد تا حاشیه نشینان هم از طعم شیرین طرح تحول سلامت بی بهره نمانند.
راه اندازی بیش از ۱۲۹۰ مرکز جامع خدمات سلامت و بهره برداری از ۳۸۴۱ پایگاه جامع سلامت، اتفاق کم نظیری در تاریخ چند دهه اخیر بود که امکانات بهداشتی و درمانی را در اختیار حاشیه نشینان قرار داد.
در این مسیر دشوار، به گفته دکتر علی اکبر سیاری، معاون بهداشت وزارت بهداشت، این وزارتخانه ۱۰ میلیون و ۱۰۰ هزار نفر حاشیه نشین در ۷۰۰ سکونتگاه های غیر رسمی را شناسایی و مراقبت های بهداشت را به آنها ارائه کرد، طوی که حالا به ازای هر دو تا سه هزار نفر جمعیت در کشور، یک کارشناس مراقب سلامت فعالیت دارد تا برای تمام مردم ایران، پرونده الکترونیک سلامت، فعال شود.
چند روز قبل هم دکتر سید حسن هاشمی، وزیر بهداشت با اشاره به اوضاع نابسامان سلامت حاشیه نشینان در سال های گذشته یادآور شد: خدمات بهداشتی و درمانی آنها به مراتب بدتر از مناطق روستایی بود، اما در دولت یازدهم این افراد سرشماری شدند و به ازای هر سه هزار نفر یک مراقب سلامت برای آنها در نظر گرفتیم، به گونه ای که هم اکنون نیز در این مناطق، پزشکان مستقر شده و خدمات بهداشتی، درمانی و دندانپزشکی را به آنها ارائه می دهد.
هم اکنون در مناطق حاشیه ای کشور، برای هر ۱۲ هزار نفر جمعیت یک پایگاه سلامت و هر ۵۰ هزار نفر یک مرکز خدمات ایجاد شده است. در این مراکز، انواع خدمات بهداشتی و درمانی به حاشیه نشینان ارائه می شود. حتی در اقدامی بی سابقه در طول تاریخ نظام سلامت کشور، برای ارتقای سلامت روان در این مناطق هم کارشناسان حوزه سلامت روان فعالیت دارند و به مردم مشاوره می دهند.
حاشیه نشینان؛ شهروندان درجه اول نظام سلامت شدند
اگر به وضعیت سلامت حاشیه نشینان در چند دهه اخیر نگاه کنیم، می بینیم که همواره یک مقاومت منفی برای ارائه خدمات بهداشتی و رفاهی به مردمان این مناطق وجود داشته است. هنوز هم کم نیستند عده ای که گمان می کنند نباید خدمات بهداشتی و رفاهی در حاشیه شهرها فراهم شود، چون به باور آنها، ارائه خدمات به حاشیه نشینان، آنها را در سکونت گاه های غیررسمی ماندگار می کند.
اما با اجرای طرح تحول سلامت، این نگاه غیرانسانی به حاشیه نشینان شکست و برای اولین بار در طول چند دهه گذشته، عدالت درمانی در حاشیه شهرها رقم خورد، طوری که حالا به ساکنان این مناطق، حداقل در حوزه سلامت به دید شهروند درجه چندم نگاه نمی شود.
استدلال وزارت بهداشت برای گسترش خدمات بهداشتی<health services> در مناطق حاشیه ای نیز بر چند اصل اساسی استوار است. اول اینکه به خطر افتادن سلامت این شهروندان و ارائه ندادن خدمات بهداشتی و درمانی به حاشیه نشینان، خلاف حقوق شهروندی و موازین اخلاقی است. دوم آنکه اگر ارائه خدمات بهداشتی به حاشیه نشینان متوقف شود، سلامت کل شهر و در نهایت سلامت کل جامعه هم تهدید می شود. استدلال سوم هم این است که حاشیه نشینی در کلانشهرها به دلیل نبود امکانات رفاهی و فقر فرصت های شغلی در مناطق محروم به وجود می آید. حال در این شرایط، حتی بر فرض اگر خدمات بهداشتی مناسبی هم به حاشیه نشینان ارائه نشود، باز هم تاثیری در کاهش حاشیه نشینی نخواهد داشت، چون همچنان معلول های اصلی حاشیه نشینی، یعنی نبود امکانات رفاهی و فرصت های شغلی در شهرهای کوچک و روستاها، پابرجا هستند.
۶۵ درصد حاشیه نشینان از خدمات بهداشتی محروم بودند!
آمارهای قبلی در حوزه سلامت حاشیه نشینان، تا دلتان بخواهد تلخ و قابل تامل است. چندی قبل وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام کرد که ۶۵ درصد حاشیه نشینان کشور تا پیش از اجرای طرح تحول نظام سلامت هیچ نوع خدمات بهداشتی و درمانی دریافت نمی کردند و همچنین ۸۰ درصد جمعیت حاشیه نشین زیر پوشش هیچ بیمه ای نبودند.
به گفته هاشمی، امروز حدود ۱۱ میلیون نفر از جمعیت مناطق حاشیه ای شهرهای کشور زیر پوشش خدمات بهداشتی و درمانی در قالب طرح تحول نظام سلامت قرار گرفته اند، طوری که فقط در مشهد که یکی از بزرگ ترین جمعیت های حاشیه نشین را با رقم یک میلیون و ۲۸۲ هزار نفر در هشت پهنه و ۶۶ محله دارد خدمات دولت در حوزه بهداشت و درمان قابل توجه است، طوری که امروز در مجموع ۱۱۹ پایگاه سلامت و ۴۲ مرکز خدمات جامع در مشهد ایجاد شده که همه از طریق خرید خدمت انجام شده است.
