دکتربابک زمانی -رئیس انجمن سکته مغزی
شفاآنلاین :یادداشت >بیماری هالروردن- اشپاتز، یک بیماری ناشی از رسوب آهن در مغز است که موجب اختلال های حرکتی شدید در مبتلایان میشود. پروفسور «هالروردن» و پروفسور «اشپاتز» دو پروفسور آلمانی بودند که نهتنها در زمینه این بیماری بلکه در درک بیماریهای نورولوژیک دیگر هم نقش مهمی ایفا کردند.
اما واقعیت این است که دو پروفسورمورد اشاره موفقیتهای خود را در سایه جنگ جهانی دوم و
به واسطه جنایات جنگی نازیها و با کار روی مغز قربانیان اردوگاههای مرگ
به دست آوردند و در دادگاه نورنبرگ هم بهعنوان جنایتکار جنگی محاکمه
شدند؛ جایی که توجیه ایشان «من فقط روی مغزها بررسی میکردم و اهمیت
نمیدادم از کجا میآیند»، مسموع نیفتاد! بعد از جنگ جهانی دوم، جهان تحقیق درباره این شگفتانگیزترین مخلوق و شکوفاترین خلاق را موکول و محدود به
تظاهرات سادهترین و بدویترین بخشهای آن (همان بخشهایی که منشأ خشونت و
جنایت هستند) نکرد.
جهان مدرن همان دنیایی که محصول جدیدترین و پیشرفتهترین بخشهای مغز
هستند، به درستی ضرورتها و مزایای حفظ مغز بعد از مرگ را بهویژه در
بیماریهای مغزی دریافت تا بتواند با تحقیق روی مغزهایی که علائم و شرح حال
صاحبانشان را میدانیم از یک سو به درمان هرچه بهتر بیماریها یاری
برساند و از سوی دیگر، بتواند مکانیسم و سازوکار مغز بهعنوان
سازمانیافتهترین و قانونمندترین پدیده جهان هستی را هرچه بیشتر بشناسد.
بانکهای مغز بزرگ و مدرنی که سالهاست در اروپا و آمریکا دایر شدهاند،
میتوانند مغز را تا زمان های بسیار طولانی بهخوبی حفظ کنند تا هر زمان که
مناسب بود، بارها و بارها مورد مطالعه قرار بگیرند. از این نظرگاه شاید
بتوان گفت «هالروردن» و «اشپاتز» نهتنها به نوعی مرتکب جنایات جنگی شدند
بلکه مغزهای مدنظر را هم هدر دادند.
درشرایط کنونی درک بیماری هالروردن عمق و گسترش بسیاری پیدا کرده و این بیماری به
انواع مختلف تقسیم شده است (که اتفاقا یکی از این انواع را هم یک متخصص
ایرانی شاغل در تهران توضیح داده است). حفظ مغز مبتلایان به این بیماری از
٧٠ سال پیش تاکنون و بررسی این مغزها با امکانات امروز، میتوانست نکات
زیادی را نهتنها در این بیماری بلکه در سایر بیماریهای مغز روشن کند.
تلاشهای زیادی نیز همین اواخر ازسوی مسئولان مربوطه در دانشگاههای علوم
پزشکی کشور در جریان است تا نخستین بانک مغزی ایرانی تأسیس و تقویت شود.
باید امیدوار بود همه موانع علمی، اخلاقی و اقتصادی این مهم با همت استادان
ایرانی برداشته شده و ما هم دراینزمینه پای در دنیای مدرن بگذاریم.
دکتربابک زمانی