چالش‌های باروری در ایران

شفا آنلاین>سلامت>مدیرکل دفتر سلامت خانواده، جمعیت و مدارس وزارت بهداشت با تاکید بر اینکه کشور در حال حاضر در پنجره طلایی جمعیت قرار دارد و به سمت میانسالی می‌رود، گفت: ایران حدود سه تا چهار دهه فرصت دارد که از آسیب دیدن جمعیت(the population) جلوگیری کند.

به گزارش شفا آنلاین، دکتر محمداسماعیل مطلق در همایش پیامدهای تک‌فرزندی که صبح امروز برگزار شد، ضمن اشاره به سیاست‌های جدید جمعیتی ابلاغی مقام معظم رهبری و همچنین توجه به ارتقای نرخ باروری کلی در کشور گفت: جمعیت‌شناسان بیان می‌کنند که اگر میزان باروری کلی در کشور کمتر از ۲.۱ باشد، در آینده تهدیدی جدی برای آن جمعیت به حساب می‌آید. بر همین اساس و با توجه به وضعیت باروری کلی در کشور، این روند طی ۲۰ تا ۳۰ سال آینده باعث آسیب دیدن جمعیت خواهد شد.

مدیرکل دفتر سلامت خانواده، جمعیت و مدارس وزارت بهداشت درخصوص چالش‌های کاهش نرخ باروری کلی در کشور توضیح داد و گفت: افزایش میانگین سن ازدواج، کاهش تعداد ازدواج طی چند سال اخیر، افزایش فاصله بین ازدواج و تولد فرزندان اول و بعدی و همچنین روند رو به افزایش طلاق بخشی از چالش‌های پیش‌روی باروری در کشور است.

وی ادامه داد: اگر نرخ باروری فعلی تغییر نکند، یکی از مهم‌ترین بندهای سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری یعنی همان ارتقاء، پویایی، بالندگی، جوانی جمعیت و افزایش نرخ باروری به بیش از سطح جانشینی، محقق نمی‌شود و تا حدود ۲۰ تا ۳۰ سال آینده با پیری جمعیت روبه‌رو خواهیم شد.

به گفته مطلق، تزلزل بنیاد خانواده، تمایل به تک فرزندی، آسیب‌های اجتماعی(Social harm)، ناباروری و مرگ زودرس از جمله موانع پیش‌روی افزایش نرخ باروری کلی در کشور است.

وی درخصوص خدمات وزارت بهداشت برای بهبود این وضعیت گفت: ما در این راستا کاهش میزان مرگ و میر در گروه سنی ۳۰ تا ۷۰ سال و پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر را در دستور کار خود قرار دادیم. همچنین به منظور کاهش مرگ و میر از نوزادی تا سالمندی برنامه مراقبت از نوزاد در منزل و توانمندسازی والدین آنها در چندین دانشگاه علوم پزشکی آغاز شده است. به این ترتیب نباید تا ۱۳ سال آینده، مرگ نوزاد قابل اجتناب در کشور داشته باشیم.

مدیرکل دفتر سلامت خانواده، جمعیت و مدارس وزارت بهداشت ادامه داد: ما شش برنامه برای مراقبت از سلامت کودکان یک تا شش سال از جمله برنامه رشد و تکامل همه جانبه دوران کودکی را طراحی و اجرا کردیم؛ به همین منظور تا پایان برنامه ششم توسعه مرگ کودک زیر پنج سال باید به کمتر از ۱۰ در ۱۰۰۰ تولد زنده برسد و تا ۱۳ سال آینده نیز هیچ مرگ قابل اجتنابی نداشته باشیم.

مطلق درخصوص اقدامات وزارت بهداشت برای گروه سنی ۵ تا ۱۸ سال نیز توضیح داد و گفت: ما برای گروه سنی دانش‌آموزان برنامه‌های مدارس مروج سلامت، نظام مراقبت از رفتارهای پرخطر و تعیین شیوع عوامل خطر رفتاری عمده دانش‌آموزان را طراحی و آن را برای حدود ۴ میلیون و ۱۰۰ هزار دانش‌آموز اجرا کرده‌ایم. همچنین طبق اهداف طرح تحول سلامت تا پایان برنامه ششم توسعه، مرگ مادر باردار را به ۱۵ مورد در هر ۱۰۰ هزار تولد زنده برسانیم و تا ۱۳ سال آینده هیچ مرگ قابل اجتنابی در این زمینه نداشته باشیم.

وی همچنین به طراحی برنامه‌ای برای ترویج ازدواج سالم و پیشگیری از مرگ و میر گروه سنی جوانان با رویکرد حوادث ترافیکی اشاره کرد و افزود: طبق بررسی‌های انجام شده، سن ازدواج از سال ۴۵ تا ۹۰ بین ۴ تا ۶ سال افزایش داشته است. البته این عدد در شمال تهران حدود ۱۰ سال برآورد شده است. بهترین سن ازدواج و بارداری ۱۸ تا ۳۵ سال است، اما روند ازدواج از سال ۸۵ تا ۹۴ کاهش یافته و روند طلاق نیز در همین مدت افزایش یافته است.

مدیرکل دفتر سلامت خانواده، جمعیت و مدارس وزارت بهداشت با تاکید بر اینکه کشور در حال حاضر در پنجره طلایی جمعیت قرار دارد و به سمت میانسالی می‌رود، اظهار کرد: حدود ۱۳ میلیون زوج در سن باروری داریم که با توجه به بررسی‌هایمان بیش از ۸۰ درصد آنها تمایل به ازدواج و داشتن ۲ تا ۳ فرزند دارند. در عین حال سه میلیون زوج نابارور وجود دارند که ما با همکاری ستاد فرمان امام (ره) در مناطق محروم ۴۴۰ هزار نفر از این زوجین را تحت پوشش قرار دادیم. کشور حدود ۳ تا ۴ دهه فرصت دارد که از آسیب دیدن جمعیت خود جلوگیری کند.

در ادامه این همایش، دکتر محمد شریعتی، معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران، با تاکید براینکه یکی از مشکلات ما ازدواج دیرهنگام و تاخیر در فرزندآوری است، ادامه داد： اگر خانواده‌ای دیر صاحب فرزند شود، فرصت کافی برای کامل کردن خانواده خود نخواهد داشت. تاخیردر فرزندآوری، احتمال ناباروری را نیز افزایش می‌دهد و مادرانی که در سن بالا باردار می‌شوند با عوارض بیشتری روبرو هستند.
وی ضمن اشاره به مطالعه‌ای آماری درباره علل تاخیر در فرزندآوری ادامه داد： در این بررسی زوج‌هایی که حدود دو سال از ازدواج آنها می‌گذشت، مورد بررسی قرار گرفتند. حدود ۸۵ درصد از آنها هنوز صاحب فرزند نشده بودند. ۲۴ درصد از این تعداد اعلام کردند هنوز برای بچه‌دار شدن زود است و ۲۳ درصد نیز گفتند در دوره عقد هستند.

به گفته وی، طلاق، نداشتن درآمد کافی و مسکن، نگرانی از دست دادن شغل، نداشتن شغل ثابت، ناباروری و ... از جمله دلایل این زوجین برای تاخیر در فرزندآوری اعلام شده است.