آلرژی به پنی‌سیلین واکنش غیرطبیعی سیستم ایمنی بدن به پنی‌سیلین است که می‌تواند به صورت تب، آب‌ریزش از بینی، بثورات پوستی، خارش و کهیر و آنافیلاکسی ظاهر شود.
شفا آنلاین>سلامت>پنی‌سیلین G ( بنزیل پنی‌سیلین ) آنتی‌بیوتیک بسیار سودمند و نسبتاً غیر
رسمی و ارزان قیمتی است؛ ولی متاسفانه واکنش‌های آلرژیک نسبت به آن در حدود
1 تا 10 درصد گزارش شده است . به گزارش شفا آنلاین:آلرژی به پنی‌سیلین واکنش غیرطبیعی سیستم ایمنی بدن به پنی‌سیلین است که می‌تواند به صورت تب، آب‌ریزش از بینی، بثورات پوستی، خارش و کهیر و آنافیلاکسی ظاهر شود. وقوع واکنش به صورت آنافیلاکسی تهدیدکننده زندگی بین 004/0 تا 015/0 درصد گزارش شده است.
به عبارت دیگر میزان وقوع شوک آنفلاتیک در هر صد هزار بیمار تنها 4 تا 15 مورد است. بنابراین اگر کارخانه‌ای یک بچ ۱۰۰ هزار ویالی پنی‌سیلین G را با بالاترین کیفیت از لحاظ داروسازی تولید و توزیع کند با مصرف این بچ در جامعه امکان وقوع شوک آنافیلاکتیک در 4 تا 15 نفر وجود دارد که هیچ ارتباطی با نحوه تولید ویال‌های پنی‌سیلین ندارد، بلکه در این مورد پزشک تجویزکننده است که می‌تواند با انجام تست پوستی ( Penicilli- ski- testing ) صحیح از وقوع شوک آنافیلاکتیک جلوگیری کرده و یا در صورت بروز شوک، با درمان صحیح
( Treatmenof Anaphylaxis ) از عوارض این شوک تهدیدکننده زندگی ( Life-Threatening Reactio- ) کاسته و جان بیمار را نجات دهد. شوک آنافیلاکتیک به‌صورت یک واکنش شدید، سیستم‌های مختلف بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد و نشانه‌های آن شامل تنگی راه‌های هوایی، تهوع، استفراغ، اسهال، سرگیجه، افت فشار خون، تشنج و از دست رفتن هوشیاری است.
واکنش‌های جانبی داروها معمولاً به دو نوع A و B تقسیم می‌شوند.Type A reactio- تقریباً 85 تا 90 درصد واکنش‌های جانبی را شامل می‌شوند و می‌توانند در هر بیماری که دوز کافی از یک دارو را دریافت کند، ایجاد شوند. این واکنش‌ها با توجه به خواص فارماکولوژیک دارو قابل پیش‌بینی هستند: مثل اسهال ناشی از آنتی‌بیوتیک‌ها، گاستریت ناشی از NSAIDS، سمیت کلیوی ناشی از آمینوگلیکوزیدها و برادیکاردی ناشی از بتابلاکرها و ...
Type B reactio- تقریبا 10 تا 15 درصد واکنش‌های دارویی را شامل می‌شوند و از نوع واکنش‌های hypersensitivity بوده و توسط مکانیسم‌های ایمونولوژیک یا مکانیسم‌های دیگر واسطه‌گری در بیماران حساس اتفاق می‌افتند. این واکنش‌ها با توجه به خواص فارماکولوژیک داروها معمولا غیرقابل پیش‌بینی هستند. آلرژی به پنی‌سیلین یک واکنش از این نوع است. تست پوستی پنی‌سیلین روشی برای تشخیص آلرژی به پنی‌سیلین است. تست پوستی یک Bioassay است که روی پوست انجام می‌شود تا وجود ایمونوگلوبولین E ویژه آلرژی روی MasCells بیمار را آشکارسازی کند. وقتی آلرژن( پنی‌سیلین) از طریق تست پوستی وارد پوست می‌شود با ماست سل‌های پوست تماس پیدا کرده، در صورت وجود مقدار کافی IgE در سطح ماست سل‌ها با آن ترکیب شده و با آزاد شدن مدیاتورها (میانجی‌ها) از ماست سل‌ها باعث ایجاد تست پوستی مثبت ( Positive ski- tes) می‌شود که به‌صورت واکنش wheal-and-flare در عرض 15 تا 20 دقیقه خود را نشان می‌دهد. در این واکنش یک قسمت مرکزی به‌صورت ادم ( wheal) و یک ناحیه قرمز رنگ‌پریده در اطراف ( flare ) دیده می‌شود. اگر ماست سل‌های پوست بیمار حاوی ایمونوگلوبولین E خاص پنی‌سیلین نباشد، ادم و اریتم ایجاد نشده که نشان‌دهنده منفی بودن تست است. دریافت آنتی‌هیستامین باعث خنثی شدن اثر مدیاتور (هیستامین) در بیمار آلرژیک به پنی‌سیلین شده و تست منفی کاذب
(False- Negative Ski- Test) مشاهده می‌شود. اثر آنتی‌هیستامین‌هایی مثل کلرفنیرآمین یا فکسوفنادین تا 24 ساعت، دیفن هیدرامین تا 4 روز و هیدروکسی زین تا 3 هفته می‌توانند منجر به ایجاد تست پوستی کاذب شوند. برای انجام تست پوستی از major determinan(بنزیل پنی سیلوئیل پلی لایزین یا prepen) و یا از minor determinanprecursors مثل بنزیل پنی‌سیلین G یا بنزیل پنی سیلوئیلات استفاده می‌شود. استفاده از prepen(بنزیل پنی سیلوئیل پلی لایزین) تنها تست پوستی مورد تایید سازمان غذا و داروی آمریکا برای تشخیص آلرژی به پنی‌سیلین است. از بیماران High Risk برای شوک آنافیلاکتیک می‌توان به بیماران باسابقه آنافیلاکسی به پنی‌سیلین‌ها، بیماران مبتلا به آسم و بیماران تحت درمان با بتا-بلاکرها اشاره نمود. در بیماران تحت درمان با بتابلاکرهایی مثل پروپرانولول، وقوع و شدت آنافیلاکسی افزایش می‌یابد.
برای انجام تست پوستی پنی‌سیلین، پس از قرار دادن چند قطره از محلول Ski- TesReagenروی پوست، با استفاده از یک سوزن نازک26 – gauge needle ) ) ایجاد خراش کرده و یا از محلول Ski- TesReagenتزریق داخل درم انجام می‌شود.
برای درمان شوک آنافیلاکتیک نیاز به تزریق فوری اپی نفرین(آدرنالین) عضلانی به مقدار 3/0 تا 5/0 میلی‌لیتر از محلول یک میلی‌گرم در میلی‌لیتر ( محلول 1000 : 1) با مراقبت‌های بیمارستانی برای ابقاء فشارخون و برطرف کردن برونکواسپاسم است. بیمار تحت درمان با بتا ـ بلاکرها که دچار شوک آنافیلاکتیک شده باشد ممکن است با آدرنالین دچار هایپرتانسیون شود.
در بیمارانی که تست پوستی مثبت داشته ولی نیاز به درمان با پنی‌سیلین باشد، باید در بیمارستان در عرض 4 تا 12 ساعت desensitizatio- انجام شده و سپس درمان با پنی‌سیلین انجام شود.
پنی‌سیلین G پروکائین، یک ترکیب اکی مولکولار پروکائین و پنی‌سیلین G است که به‌صورت سوسپانسیون از طریق عضلانی تزریق که در محل به آهستگی حل شده و پنی‌سیلین G آزاد و جذب خون می‌شود. پنی‌سیلین G، 4 ساعت پس از تزریق به یک غلظت خونی ثابت(پلاتو) رسیده و سپس در عرض 15 تا 20 ساعت به آهستگی این غلظت کاهش پیدا می‌کند. تقریبا 60 تا 90 درصد دوز تزریقی پنی‌سیلین G در عرض 24 تا 36 ساعت از ادرار دفع می‌شود. حتما قبل از شروع درمان با پنی‌سیلین باید بررسی دقیق درباره سابقه واکنش‌های هایپرسنسیتیویتی به پنی‌سیلین‌ها، سفالوسپورین‌ها یا سایر آلرژن‌ها انجام شود.
مرتضی ثمینی
استاد فارماکولوژی دانشگاه علوم پزشکی تهران
مطالب مرتبط
نظرشما
آخرین اخبار