دکتر ناصر ابراهیمدریانی فوقتخصص گوارش و کبد
به گزارش شفا آنلاین،پیش از این شایعترین سرطان دستگاه گوارش، مربوط به مری بود که معمولا در کمربند خزر دیده میشد اما امروزه معده شایعترین سرطان دستگاه گوارش محسوب میشود که بیشتر مردم منطقه اردبیل را درگیر میکند.
در آماری که در سال ۲۰۰۰ در ایران داده شد شایعترین علل مرگ حوادث مغزی و عروقی بود که حدود ۵۰ درصد را شامل میشد و بعد از آن حوادث ناشی از تصادفات ۱۷ درصد مرگ و میر را شامل میشد و بعد از این دو عامل سرطان قرار داشت در حالی که در کشورهای غربی سرطان بعد از حوادث قلبی و مغزی قرار دارد. میزان مرگ سالانه بر اثر سرطان ۳۶ هزار نفر است. ۲۲ درصد علل مرگ در ایران ناشی از سرطان معده است.
در بررسی که در سال ۲۰۰۰ انجام شده از نظر شیوع سرطانهای دستگاه گوارش سرطان معده در صدر قرار دارد و بعد از آن سرطان روده بزرگ و بعد سرطان کبد و سپس سرطان لوزالمعده قرار دارد. سازمان جهانی بهداشت تقسیمبندیای دارد که میگوید اگر از هر ۱۰۰هزار مرگی که بر اثر سرطان در جایی اتفاق میافتد بیش از ۳۰ مورد بر اثر سرطان معده باشد.
آن منطقه، منطقه پرخطر است. در اردبیل از هر ۱۰۰ هزار مرگ بر اثر سرطان ۱۰ مورد مربوط به سرطان معده است. این نشان میدهد که شیوع بالایی از این بیماری را در این منطقه شاهد هستیم.
عـــوامل ژنتیـک و محیـطیدر ایـن سـرطان معده دخیل است. در صـدر عــوامل محیطی میتوان به غذاهای شور و پرنمک همچنین غذاهای دودی اشاره کرد. البته نگهدارندههای غذا که حاوی نیتریت هستند یکی از مواد سمی است که نیتروز آمین تولید میکند که مادهای سرطانزاست. استفاده از نیتراتها بهعنوان کود شیمیایی که پای بوته سیبزمینی و سبزیها برای رشد سریع ریخته میشود در آنها ذخیره شده و وارد بدن میشود.
از آنجاکه در دوره گذشته یخچال استفاده نمیشد گوشت را نمک میزدند که همین ایجاد نیتروز آمین میکرد اما امروزه استفاده ناکافی از میوهها و سبزیهای حاوی آنتیاکسیدان و استفاده از غذاهای آماده را شاید بتوان درصدر علل سرطان معده قرار داد
باکتری هلیکوباکترپیلوری عامل اصلی زخم معده است و آمار مبتلایان آن در ایران درصد بسیار بالایی دارد. این میکروب در همه ایجاد سرطان نمیکند.
هر چه سن بالاتر میرود احتمال گرفتار شدن فرد به این میکروب بیشتر میشود به گونهای که ۸۰ درصد از افراد بالای ۵۰ سال به نوعی با آن درگیرند. اگر فردی در بستگان درجه اول خود سابقه سرطان معده داشته باشد و میکروب هلیکوباکترپیلوری را هم داشته باشد باید این میکروب در او از بین برود تا احتمال سرطان در او کاهش پیدا کند.
در مراحل اولیه سرطان معده علائمی مانند سوءهاضمه و ناراحتی معده، احساس پری پس از خوردن غذا، دلآشوبه ملایم، بیاشتهایی و سوزش معده وجود دارد اما در مراحل پیشرفتهتر وجود خون در ادرار، حالت تهوع، کاهش وزن به دلایل نامعلوم، درد معده، زردی و دشواری در بلع غذا اتفاق میافتد.
هرگونه علامت درد، نفخ، سوء هاضمه، کمخونی و استفراغ باید از نظر سرطان معده در سنین بالا مورد آزمایش قرار گیرد چرا که مراحل اولیه این بیماری بدون علامت است.
در میان افراد مختلف، آنهایی که چاق هستند و از نظر جنسیت هم مردها بیشتر از زنها احتمال ابتلا به سرطان معده را دارند. از نظر سن برخی سرطانها در دوران خاصی از زندگی رشد پیدا میکنند (مانند تومورهای خاص کودکی) اما با افزایش سن، برخی از سرطانها حداکثر میزان بروز خود را نشان میدهند. در مورد سرطان معده نیز احتمال شیوع از ۵۰ سالگی به بعد افزایش پیدا میکند.