احداث بیش از ۱۲۰۰ تخت روانپزشکی در یک سال و نیم گذشته

به گزارش شفا آنلاین، احمد حاجبی درخصوص اظهارات اخیر معاون سازمان بهزیستی در برخی از رسانه ها مبنی بر عدم همکاری منسجم وزارت بهداشت در حوزه سلامت روان، این سخنان را کاملا بی اساس و غیر کارشناسی و ناشی از عدم اطلاع ایشان از خدمات گسترده ارائه شده در سالیان اخیر و احتمالاً فرافکنی و بهانه جویی دانست و گفت: سلامت روان و جسم اساسا دو مقوله جدا از هم نبوده و نیستند و در حوزه بهداشت و درمان در کشور ما نیز، این مهم از همان سالهای اولیه پس از انقلاب اسلامی و با ادغام خدمات سلامت روان در نظام مراقبت های بهداشتی اولیه در سال های ۱۳۶۵ به بعد مورد توجه خاص بوده است.

مدیرکل دفتر سلامت روانی اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت در ادامه افزود: با گذشت حدود سه سال از استقرار طرح تحول سلامت، در حال حاضر خدمات تشخیص زودرس اختلالات سلامت روان و اختلالات مرتبط با سوء مصرف مواد در سطح مراقبت های بهداشتی اولیه در همه مراکز جامع خدمات سلامت با استقرار کارشناسان مراقب سلامت جهت غربالگری علائم اولیه و ارجاع موارد مثبت به پزشک عمومی مستقر در همان مراکز به خوبی و بر اساس فلوچارت های تدوین شده انجام می گیرد. 

وی در ادامه افزود: همچنین، بیش از ۹۰۰ کارشناس سلامت روان نیز در طی ۱۸ ماه اخیر از طریق معاونت های بهداشتی دانشگاه های علوم پزشکی سراسر کشور با هدف ارائه خدمات پیشگیری اولیه مثل آموزش مهارت های زندگی، مهارت های فرزندپروری، و توانمند سازی فردی جذب و هم اکنون مشغول انجام وظیفه در مراکز خدمات جامع سلامت هستند. این کارشناسان در کنار پزشک، مداخلات اولیه روانشناختی را نیز برای بیماران مبتلا و خانواده آنان انجام می دهند.

مدیر کل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت افزود: اصولا خدمات پیشگیری اولیه در نظام بهداشت برای جمعیت عمومی رایگان هستند و در نتیجه نیازی به پوشش بیمه ای ندارند که برخی می گویند خدمات پیشگیری تحت پوشش بیمه نیستند. همانطور که گفتم این گونه صحبت ها نشان دهنده عدم آگاهی از حداقل خدماتی است که از سالها پیش در کشور ارائه می شده است. 

وی همچنین در خصوص ظرفیت سازی های انجام گرفته در این خصوص افزود: در همین راستا، توانمندسازی و بازآموزی کارکنان نظام سلامت به ویژه پزشکان در جهت تشخیص و درمان به موقع و جلوگیری از مزمن شدن بیماری های روانپزشکی و پیشگیری از عود نیز در طی مراحلی انجام شده و در برنامه عملیاتی دانشگاه ها هست. 

دکتر حاجبی با بیان این که در تعدادی از دانشگاه ها نیز مراکزی تحت عنوان مراکز سلامت روان جامعه نگر وجود دارند که از چند سال پیش خدماتی همچون مراقبت فعال بیماران مزمن روانپزشکی، ویزیت در منزل و خدمات مددکاری به بیماران را ارائه می دهند، افزود: بخشی از این خدمات در حال حاضر در تمامی مراکز جامع خدمات سلامت شهری نیز ارائه می گردند.

مدیر کل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت گفت: اصولا رویکرد علمی در درمان بیماران مزمن روانپزشکی، رویکرد بازگرداندن آنان به اجتماع است و بستری کردن بیماران روانپزشکی به صورت طولانی مدت با توجه به عدم برطرف شدن عوامل موثر در میزان عود بیماران در طولانی مدت کمکی نمی کند.

دکتر حاجبی یادآور شد: مداخلات روانشناختی، مددکاری و کاردرمانی جزئی از بسته درمان و توانبخشی هستند که در کلیه بیمارستان های علوم پزشکی که دارای بخش روانپزشکی هستند ارائه می گردد. 

وی افزود: در ضمن در بیمارستان های دانشگاهی، هفت خدمت غیر دارویی از نوع مداخلات درمانی غیردارویی تحت پوشش بیمه قرار گرفته است. 

دکتر حاجبی در ادامه گفت: در طرح تحول سلامت، در یک سال و نیم گذشته، بیش از یک هزار و دویست تخت روانپزشکی به طور عمده در بیمارستان های عمومی احداث شد که این نشان دهنده اهتمام وزارت بهداشت در این حوزه است. همچنین، کیفیت ارائه خدمات بستری به مردم از جمله تجهیزات و فضای فیزیکی و منابع انسانی ارتقا یافته و تعدادی از بخش ها و اورژانس های روانپزشکی نیز استانداردسازی شده اند. هرچند در حوزه خدمات پزشکی، آزمایشگاهی و بیمارستانی برای این بیماران، با وجود افزایش میزان خدمات صورت گرفته در این حوزه، همچنان در کشور کمبود وجود دارد.

مدیر کل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت همچنین گفت: اقدامات توانبخشی، و کاردرمانی در واقع در سطح سوم پیشگیری در حوزه بهداشت و درمان است و در سال های اخیر در ساختار وزارت بهداشت مورد توجه خاص بوده و برای آن برنامه و زیرساخت تعریف شده و فعالیت هایی نیز در حال انجام است. بدین منظور، حوزه مشاور وزیر در امور توانبخشی در ساختار وزارتی تعریف شده است. در معاونت درمان، دفتری جهت ساماندهی امور کاردرمانی مراکز درمانی وجود دارد و در حوزه های مرتبط، با انجمن های غیردولتی موجود که گروه هدفشان، نیاز به خدماتی همچون کاردرمانی، گفتار درمانی، و سایر خدمات تخصصی در حوزه توانبخشی بیماران دارند، مشارکت بسیار خوبی وجود دارد.

وی در خصوص عملکرد سازمان بهزیستی کشور در انجام وظایف محوله در این خصوص گفت: متاسفانه سازمان بهزیستی با وجود اینکه بر اساس قانون از ۱۵ سال پیش وظیفه ساماندهی و توانبخشی بیماران روانی مزمن را به عهده دارد، اما در این زمینه بسیار ضعیف عمل کرده است. 

حاجبی افزود: در حال حاضر مراکزی که تحت نظر سازمان بهزیستی با عنوان مراکز نگهداری و توانبخشی بیماران روانی مزمن وجود دارند متاسفانه نه تنها جز در موارد اندکی خدمات توانبخشی و بازتوانی به بیماران ارائه نمی دهند، بلکه از نظر شرایط اولیه نگهداری بیماران نیز از استانداردهای لازم برخوردار نیستند. به نظر می آید که این سازمان وظایف اولیه خودش را فراموش کرده است و از طریق بهانه جویی های و فرافکنی تلاش در جهت پوشش نقطه ضعف های خود دارد.