مدیریت دارویی آسیب تروماتیک مغزی

شفا آنلاین:سالانه 1/7 میلیون نفر در آمریکا دچار آسیب تروماتیک مغزی می شوند که این رقم در میان مردان دو برابر زنان است. آسیب تروماتیک مغزی، به معنی صدمه به سر است که موجب برهم زدن عملکرد طبیعی مغز می شود.

به گزارش شفا آنلاین:صدمه مغزی، اغلب نتیجه خوردن سر به جایی و در نتیجه برخود مغز به جمجمه است. علایم آسیب تروماتیک مغزی ممکن است فیزیکی، شناختی، عاطفی یا مرتبط با خواب باشد. درمان دارویی(داروهایی که برای مدیریت علایم شناختی، عاطفی و عصبی تجویز می شوند) و درمان های غیردارویی(شناختی و استراحت فیزیکی) برای غلبه بر این عارضه لازم اند.

 تخمین زده شده که در حدود 5.3 میلیون نفر در آمریکا با عوارض ناتوان کننده ناشی از آسیب مغزی زندگی می کنند. آسیب تروماتیک مغزی بر اساس علت، پیش آگهی یا بیشتر از همه -شدت آن- طبقه بندی می شود. شدت آسیب تروماتیک مغزی، بر اساس (GCS) ارزیابی می شود. GCS، یک درجه بندی 15 تایی است که سطح هوشیاری بیمار را بر اساس پاسخ دهی حرکتی، کلامی و چشمی اندازه گیری می کند. GCS اگر بین 13 تا 15 باشد، آسیب تروماتیک مغزی، خفیف درنظر گرفته می شود. اگر بین 9 تا 12 باشد، متوسط و بین 3 تا 8، شدید درنظر گرفته می شود.

به GCS کمتر از 3، وضعیت گیاهی اطلاق می شود. علایم و نشانه های ضربه تروماتیک مغزی، ممکن است فیزیکی(تاری دید، خواب آلودگی، ضعف)، شناختی(گیجی،کندی تکلم،فراموشی)، عاطفی(اضطراب،افسردگی،تغییرات شخصیتی) یا مرتبط با خواب(افزایش یا کاهش خواب) باشد. متداول ترین علامت ضربه تروماتیک مغزی، سردرد است.

 سایر علایم این عارضه عبارتند از خواب آلودگی، عدم تعادل و افت هوشیاری. کاهش هشیاری در حدود 10 درصد از بیماران گزارش می شود. اما علایم ضربه تروماتیک مغزی ممکن است با سایر بیماری ها نظیر میگرن و اختلالات خواب همپوشانی داشته باشد. برای تشخیص ضربه تروماتیک مغزی، مکانیسم آسیب(مثلا سقوط) باید شناخته شود.هم اکنون هیچ آزمون استاندارد یا جستجوی بیومارکری برای تشخیص آسیب تروماتیک مغزی وجود ندارد. تشخیص اولیه بر اساس علایم و نشانه های آسیب تروماتیک مغزی گذاشته می شود. می توان از چک لیست علایم توسط خود بیمار استفاده کرد. چک لیست های مختلفی برای این منظور طراحی شده اند اما هیچکدام استاندارد طلایی تشخیص نیستند. ابزار ارزیابی عصبی-روان شناسی، و به طور اخص GCS برای ارزیابی علایم شناختی مورد استفاده قرار می گیرند. سنجش GCS باید قبل از تجویز نارکوتیک ها یا شل کننده های عضلانی انجام شود.

درمان های غیردارویی
درمان های غیردارویی به عنوان بخشی از درمان آسیب تروماتیک مغزی درنظر گرفته می شوند. به دلیل اثرات آسیب مغزی روی مغز، ترکیب استراحت شناختی و فیزیکی برای بهبود لازم است. محدود کردن فعالیت هایی که نیاز به تمرکز و عمل دارند توصیه می شود. مثال چنین فعالیت هایی عبارتند از خواندن، انجام تکالیف مدرسه، تماشا کردن تلویزیون، بازی های ویدیویی.

درمان های دارویی
این قبیل درمان ها در شرایطی توصیه می شوند که علایم بیش از حد انتظار طول کشیده اند یا با ناتوانی عملکردی همراه هستند. علایم آسیب مغزی که به درمان دارویی به خوبی پاسخ می دهند عبارتند از اختلالات خواب، سردردها، تغییرات خلقی، تشنج های پس از تروما و صرع.

اختلالات خواب:شایع ترین اختلالات خواب عبارتند از خوابیدن اضافی، خواب آلودگی روزانه، مشکل در به خواب رفتن و از خواب پریدن های متناوب شبانه. در صورت رعایت نکات مربوط به بهداشت خواب و بر طرف نشدن اختلال، تجویز خواب آورهایی نظیر ملاتونین، دی فنیل هیدرامین یا داروهای مشابه ممکن است کمک کننده باشد. از تجویز خواب آورهایی که ممکن است موجب اختلال شناختی شوند نظیر سداتیوها و برخی از ضداضطراب ها(نظیر هیپنوتیک های بنزودیازپینی و غیربنزودیازپینی) خودداری کنید. این گروه داروها ممکن است اثرات منفی روی وضعیت شناختی و خلقی بیماران داشته باشد.

سردردها:درمان ساده سردرد، ضددردهایی نظیر استامینوفن و داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی است. در مورد سردردهای پایدار، آگونیست های 5HTسروتونین نظیر تریپتان ها ممکن است با احتیاط تجویز شوند و به طور معمول؛ اپیوئیدها برای درمان سردردهای پس از آسیب تروماتیک مغزی توصیه نمی شوند. اگر سردرد مزمن پایدار باشد، درمان های پیشگیرانه نظیر آمی تریپتیلین و توپیرامات تجویز می شوند.

اختلالات خلقی:این اختلالات ممکن است پس از آسیب مغزی به شکل، نوسانات خلق، تحریک پذیری، اضطراب، افت توانایی های ذهنی و اختلال تمرکز و حافظه گزارش شود. علایم افسردگی و اضطراب می توانند به دنبال تجویز مهارکننده های اختصاصی بازجذب سروتونین یا ضدافسردگی های سه حلقه ای درمان شوند. متیل فنیدات و آمانتادین نیز در بیماران پس از آسیب تروماتیک مغزی مورد مطالعه قرار گرفته اند.

تشنج های پس از تروما و صرع: تشنج های پس از تروما، به دو دسته زودرس(کمتر از یک هفته پس از ضربه) و دیررس(پس از یک هفته از ضربه) طبقه بندی می شوند. تشنج های متعاقب ضربه به سر، اغلب به درمان با داروهای استاندارد ضدصرع پاسخ نمی دهند. این بیماران را برای مدت یک هفته پس از آسیب تروماتیک مغزی روی درمان پیشگیرانه با فنی توئین یا لووتیراستام قرار می دهند.
منبع:US.Pharmacist,Feb2017
سپید