آلودگی محیطی، موثر در بروز بیماری‌های نوظهور

هم اکنون تاثیر آلودگی‌های محیطی را در محیط زیست چگونه ارزیابی می‌کنید؟

مساله آلودگی یکی از مهم‌ترین و حادترین مسائل ناشی از تمدن انسانی در جهان امروز به شمار می‌رود، چرا که از اعماق چند هزار متری زمین گرفته تا معادن، آب‌های تحت الارضی، بیوسفر، تروپوسفر و حتی در داخل هواپیماهای بلند پرواز و جو خارجی زمین، چرخه و سیستم حیات را مورد تهدید قرارداده است و می‌توان زمینه بروز بسیاری از بیمارها را عوامل محیطی برشمرد. آلودگی‌های مربوط به هوا، زمین، خاک، مواد غذایی و... می‌تواند در بروز بیماری‌های نوظهور و نادر موثر باشد. در بین آلودگی‌های مطرح شده می‌توان آلودگی هوا را در بروز انواع بیماری‌ها در جامعه موثر دانست، چون در یک دهه اخیر در کشور ما پدیده آلودگی هوا کلانشهرها را تحت تاثیر قرار داده است. برای مثال بر اساس آمار منتشر شده از سازمان حفاظت محیط زیست تعداد روزهای پاک در یکی دو ماه اخیر در کلانشهر تهران به میزان قابل توجهی کاهش یافته و همین مساله می‌تواند زمینه بروز بسیاری از بیماری‌ها را برای افراد مسن، زنان باردار، کودکان و... به‌همراه داشته باشد. در اصل بروز بیماری‌های نوظهور با عوامل زیست محیطی ارتباط مستقیم دارد. برای مثال با بررسی وضعیت عوامل تخریب‌کننده محیط زیست باید گفت که امروزه شیرآبه‌های پسماندها، آب‌های زیرزمینی را آلوده کرده است. البته در بسیاری از کشورهای دنیا هیچ گونه کم و کاستی در زمینه مدیریت پسماند و تفکیک زباله وجود ندارد، اما در کشور ما این امر محیط زیست را تخریب کرده است.

آیا عوامل محیطی و آلودگی‌های ناشی از زندگی صنعتی می‌تواند در افزایش انواع بیماری‌ها تاثیرگذار باشد؟

بله. برای مثال در شمال کشور شاهد تعداد قابل توجه افراد مبتلا به نارسایی‌های گوارش هستیم. اگر شرایط زیست محیطی در کشور به شکل کنونی ادامه داشته باشد به نسبت در آینده دست اندر کاران کشور متحمل پرداخت هزینه‌های کلان می‌شوند. برای مصونیت از بیماری‌ها تنها راهکار، مدیریت از مبدا است. باید در زمینه‌های مدیریت پسماند، زباله و مدیریت هوای پاک هزینه شود تا نرخ ابتلا به بیماری‌ها و مسائل ناشی از آن کاسته می‌شود.

هم‌اکنون در کشور شاهد شیوع بیماری‌های نوظهوری همچون ای بی هستیم، آیا شیوه‌های درمان و تجهیزات موجود در کشور برای درمان این نوع بیماری‌ها مطابق با استانداردهای درمانی روز دنیا انجام می‌شود؟

روند درمان بیماری‌های نوظهور بر اساس پروپوزال درمانی انجام می‌شود. بسیاری از درمان‌ها را می‌توان در اشکال مختلف انجام داد. نحوه درمان انواع بیماری‌ها یک فرایند بین‌المللی و کاملا پزشکی است. شاید در برخی مواقع برای تکمیل روند درمان واردات برخی داروها انجام شود. برای مثال در شرایط کنونی برای درمان بیماری HIV در کشور برخی داروها از خارج وارد می‌شوند. حتی برای درمان بیماری‌های تک‌نسخه‌ای و صعب‌العلاج روند درمان به شکل کاملا عملی، پزشکی و بین‌المللی است. در این شرایط نمی‌توان به دلیل نبود یک دارو در کشور روند درمان را ناقص انجام داد، بلکه با واردات دارو باید از بروز دیگر نارسایی‌ها در روند درمان جلوگیری کرد. وزارت بهداشت زمینه را برای دستیابی به درمان‌های نوین و داروهای تک نسخه‌ای ایجاد کرده است و در صورت نیاز وارادات دارو انجام می‌شود.

هم اکنون وضعیت ابتلا به سرطان را در کشور چگونه ارزیابی می‌کنید؟ ایرانی‌ها بیشتر به کدام یک از سرطان‌ها مبتلا می‌شوند؟

در ایران اغلب سرطان‌های تهدید کننده عبارتند از سرطان‌های گوارشی، کولون، پستان در زنان و پروستات در مردان است. این نوع سرطان‌ها در کشور فراوانی قابل ملاحظه‌ای را به خود اختصاص داده‌‌اند. در ضمن سرطان‌های روده، ریه، مثانه و کبد از انواع دیگر سرطان‌های شایع در کشورمان هستند که از نظر میزان شیوع، در رتبه‌های بعدی قرار دارند. با یک بررسی اجمالی و یافتن اطلاعاتی کلی درباره این بیماری‌ها، به خوبی در می‌یابیم که عوامل محیطی، بیشترین تاثیر را در بروز هر یک از این سرطان‌ها دارند. بنابراین در سطح فردی، خود افراد با در پیش گرفتن یک زندگی سالم به همراه ورزش و تغذیه سالم و در سطح کلان مسئولان با اجرای فعالیت‌های مربوط به کاهش آلودگی هوا، سالم سازی آب‌ها، محصولات کشاورزی و... می‌توانند دست به دست هم داده و روند نگران کننده شیوع بیماری سرطان را در کشور کاهش دهند.

با توجه به اینکه در برخی مقالات علمی هشدارهایی در زمینه بروز سونامی سرطان در جهان داده شده است، برای کاهش شیوع سرطان در جامعه چه باید کرد؟

برای کاهش شیوع سرطان در جامعه، وزارت بهداشت و دانشگاه‌های مربوطه «مرکز مطالعات سرطان» ایجاد کرده‌اند. در ضمن امسال در تدوین بودجه به این مرکز پژوهشی و تحقیقاتی توجه ویژه شده است. وزارت بهداشت و دانشگاه‌های سراسر کشور موظف به مطالعات و اقدامات درمانی در زمینه درمان سرطان هستند. اگر امروز فضای نگران کننده ناشی از شیوع بیماری سرطان در جامعه ایجاد شده باید در مدیریت جامع و هماهنگ مورد بررسی قرار گیرد، چون فقط مردم می‌توانند در پیشگیری از سرطان نقش داشته باشند. آنها با انجام آزمایش‌ها و انجام اقدامات پیشگیرانه می‌توانند در مدیریت این بیماری موثر باشند، چون با تشخیص بهنگام این بیماری می‌توان روند بروز آن را مدیریت کرده و صرف هزینه‌های گزاف در مرحله درمان را کاهش داد.آرمان امروز