بحران در ابتدا به آهستگی شروع شد. پزشکان بخشهای مراقبتهای ویژه نوزادان در شمال برزیل در پاییز سال ۲۰۱۵ شروع به مقایسه سوابق کردند و متوجه شدند شمار موارد نوزادان دچار میکروسفالی در واحدشان بیشتر از حد عادی است.
شفا آنلاین:در پایان سال میلادی معمولا افراد رویدادهای سال را مرور میکنند. در
اینجا نگاهی میکنیم که گزیدهای از مسائل در این سال که در صدر اخبار قرار
گرفتند:
به گزارش
شفا آنلاین:1 زیکا از وضعیت اضطراری تا تهدید بومی
بحران
در ابتدا به آهستگی شروع شد. پزشکان بخشهای مراقبتهای ویژه نوزادان در
شمال برزیل در پاییز سال ۲۰۱۵ شروع به مقایسه سوابق کردند و متوجه شدند
شمار موارد نوزادان دچار میکروسفالی در واحدشان بیشتر از حد عادی است. این
نوزادان دچار میکروسفالی بهشدت دچار بدشکلی بودند و سرهایی کوچک و مغزهای
از رشد افتاده داشتند. پزشکان با پرسوجو از مادران این نوزادان دریافتند
که بسیاری از آنان در طول بارداری به زیکا، یک ویروس آفریقایی منتقلشونده
به وسیله پشه که بیماری خفیفی ایجاد میکند، مبتلا بودهاند. این ویروس تا
پیش از سال ۲۰۱۵ در قاره آمریکا هرگز مشاهده نشده بود.
این
بحران در بیرون از برزیل شناخته نشده بود تا اواخر دسامبر ۲۰۱۵ یک مقام
وزارت بهداشت این کشور درخواست کرد که زنان در نواحی مبتلا از بارداری
پرهیز کنند. درحالیکه شیوع زیکا و پیامدهای آن به صدر اخبار رسانههای
جهان راه مییافت، زنان باردار مستاصل شروع به پرسش دراینباره کردند که
آیا میتوانند به مناطق دارای شیوع سفر کنند یا نه. مراکز کنترل و پیشگیری
بیماریهای آمریکا نهایتا روز ۱۵ ژانویه ۲۰۱۶ بیانیه هشداری را منتشر کردند
که به زنان توصیه میکرد از این سفر به این مناطق اجتناب کنند.
در
همین زمان، شایعاتی بروز کرد که ویروس زیکا مسئول نقصان مغزی نوزادان در
برزیل نیست. پشههای بهطور ژنتیکی تغییریافته، مواد آفتکش، واکسن سرخجه و
مواد کرم کش که در آب آشامیدنی استفاده میشوند، مقصر دانسته شدند. سازمان
جهانی بهداشت روز اول فوریه وضعیت اضطراری بهداشت عمومی اعلام کرد، اما
تاکید کرد که این کار فقط برای بررسی این «امکان» است که زیکا علت
میکروسفالی باشد. روز بعد، یک مورد زیکا در ایالت تگزاس آمریکا در شخصی که
به سفر خارجی نرفته بود، ثابت کرد آنچه چند دانشمند فقط گمان کرده بودند،
حقیقت دارد: ویروس زیکا از راه جنسی میتواند انتقال یابد.
کارشناسان
بهداشت عمومی حیرتزده شده بودند، هیچ ویروس دیگری که ناقل آن حشرات
باشند، تابهحال از راه آمیزش جنسی منتقل نشده بود. پیامهای پیشگیری باید
تغییر میکردند، چراکه زنان باردار نهتنها از پشهها بلکه از همسرانشان هم
باید پرهیز میکردند. تا آن هنگام، بیش از ۲۰ شرکت و موسسه شروع به کار
برای ساختن واکسنی بر ضد این ویروس کرده بودند، اما روشن بود که آماده شدن
این واکسن سالها طول خواهد کشید. برخی میگفتند که المپیک ریو در برزیل
باید معلق شود. میزان توریسم در برخی از کشورها افت کرد. ویروس زیکا با گذر
ماهها به سایر کشورها در نیمکره غربی انتشار یافت. ویروس در ایالاتمتحده
بهشدت در پورتوریکو شیوع یافت و تا اواخر ماه ژوئیه به سرزمین اصلی این
کشور رسید، هنگامی چهار مورد انتقال محلی ویروس در فلوریدا گزارش شد. با
این وجود برزیل کشوری با شدیدترین میزان ابتلا باقی ماند و ۲۲۰۰ مورد
میکروسفالی در آن گزارش شد. نظریههایی درباره این تفاوت ابراز شد، اما
درباره هیچکدام تابهحال شاهدی به دست نیامده است.
سازمان
جهانی بهداشت در ماه نوامبر اعلام کرد که زیکا دیگر یک اضطرار شمرده
نمیشود، بلکه به تهدیدی بومی برای نوزادان بدل شده است. بسیاری از
کارشناسان با ترس از اینکه ویروس در تابستان بعد دوباره بازگردد، این تصمیم
را زودرس خواندند، زیرا هنوز ممکن است ویروس سال آینده شیوع پیدا کند.
2. پایان شیوع ابولا
سازمان
جهانی بهداشت در سال ۲۰۱۶ درباره ویروس ابولا نیز مانند زیکا اعلام کرد
دیگر نیاز وضعیت اضطراری جهانی بهداشت عمومی نیست. این ویروس به خصوص در
کشورهای غرب آفریقا شیوعی یافته بود که در میان آنها کشورهای لیبریا، گینه
و سیرالئون بیشترین موارد بیماری ثبت کرده بودند. در طول شیوع ویروس
ابولا بیش از ۱۱۰۰۰ نفر مردند و بیش از ۲۸۰۰۰ نفر دچار عفونت با این ویروس
شدند.
اما
اکنون دیگر این ویروس خطری از لحاظ گسترش بینالمللی ندارد و تهدیدی جهانی
شمرده نمیشود.
مارگرت
چن، مدیرکل سازمان جهانی بهداشت دراینباره گفت: «شیوع ابولا در غرب
آفریقا دیگر یک وضعیت اضطراری بینالمللی از لحاظ بهداشت عمومی نیست. اما
همچنان باید سطوح بالای هوشیاری و توانایی پاسخدهی به آن را حفظ کرد تا
کشورها توانایی پیشگیری از عفونتهای ابولا و شناسایی سریع و پاسخدهی به
شعلهور شدنهای آن در آینده را داشته باشند.»
3. سرخک در قاره آمریکا ریشهکن شد
سال
۲۰۱۶ همچنین به گفته سازمان جهانی بهداشت سال ریشهکنی شیوع آندمیک سرخک
در قاره آمریکا بود. این ریشهکنی از اهمیت بسیاری برخوردار بود، زیرا این
بیماری مسئول مرگ شماری بسیاری از کودکان در سراسر جهان است. حدود ۱۳۴۰۰۰
مرگ در سال ۲۰۱۵ به این بیماری نسبت داده شد. بر اساس اعلام سازمان جهانی
بهداشت، بهترین راه برای پیشگیری بیماری واکسیناسیون است. واکسیناسیون صرف
باعث کاهش ۷۹ درصدی شمار موارد ابتلا به سرخک در سراسر جهان در فاصله
سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۵ شد. سازمان جهانی بهداشت با توجه به مسری بودن شدید
این بیماری توصیه میکند که هر کشور ۹۵ درصد جمعیتش را بر ضد این ویروس
واکسینه کند تا مانع از انتشار آن شود.
4. قند و نوشابههای گازدار
رشتهای
از گزارشها در سال ۲۰۱۶ درباره سیاستهای بهداشت راجع به اقدامات مالیاتی
درباره فراوردههای غذایی ناسالم مانند قند و نوشابههای گازدار منتشر شد.
سازمان
جهانی بهداشت در گزارشی دراینباره نوشت: «اقدامات مالیاتی که میتوانند
دستکم باعث افزایش ۲۰ درصدی قیمت خردهفروشی نوشابههای شیرین شده شوند،
به کاهشهای متناظر در مصرف چنین فراوردههایی منجر شوند.» کاهش مصرف
قندهای ساده به معنای مصرف کمتر کالری است که به کاهش میزان چاقی خواهد
انجامید. در آمریکا فیلادلفیا نخستین شهری در این کشور شد که بهطور رسمی
این اقدامات مالیاتی را به اجرا درآورد.
از
طرف دیگر شرکتهای غذایی نیز به فکر ایجاد سازوکارهایی برای بهبود بهداشت
عمومی افتادند. برای مثال شرکت نستله شیوهای جدید را ابداع کرد که با
استفاده از آن بتواند قند کمتری در فراوردههایش مانند شکلاتها به کار
ببرد، بدون اینکه مزه شیرین آنها تغییری کند.سپید
منبع: New York Times