تحقیق و پژوهش زیربنای توسعه و پیشرفت در هر حوزه و سپهری است؛ حوزه سلامت نیز از این قاعده کلی به دور نبوده و نیست.
شفا آنلاین:از دیگر سو برافراشتن خمیرمایه
اولیه و زیرساخت برآمدن، بسط و تعمیم هر پروژه تحقیقاتی و پژوهشی تامین
بودجه و پشتیبانی مالی است. در بودجه‌های سالیانه به‌طورمعمول ارقام و
اعدادی برای امور پژوهشی و تحقیقاتی ملحوظ می‌شود که موتور پژوهش و تحقیق
را در عرصه‌های مختلف روشن کرده و سوخت حرکت را مهیا می‌کند، در حوزه سلامت
نیز نه‌تنها ردیف بودجه کلان برای پژوهش و تحقیق در حوزه سلامت در نظر
گرفته می‌شود که مجموعه‌های مختلف علمی و تحقیقاتی و درمانی نیز بودجه‌های
اختصاصی مصوب در عرصه پژوهش و تحقیق دارند و حال سوال اینجاست که این
بودجه‌ها چگونه مصروف شده و آیا خروجی مطلوب همسان و منطبق بر هزینه‌های
اختصاص داده‌شده دارند؟به گزارش شفا آنلاین:به نقل از سپید آیا ما توانسته‌ایم تحقیقات و پژوهش‌های به‌عمل‌آمده را در عرصه میدانی و عملیاتی به سرانجام رسانده و به کارکرد واقعی آن یعنی ایجاد ارزش‌افزوده برسانیم؟ آیا مجموعه‌های عریض و طویلی که به امور پژوهش و تحقیق اختصاص‌یافته‌اند و بودجه‌های کلانی برای امور اجرایی مصروف می‌دارند؛ بروندادهای مقبولی هم از خود بر جای گذاشته‌اند؟
در این نوشته به بررسی تطبیقی بودجه‌های پژوهشی و تحقیقاتی مجموعه‌های حوزه سلامت در دو لایحه بودجه سال 95 و 96 خواهیم پرداخت تا از یکسو رویکرد دولت در اهتمام به این عرصه را بسنجیم و از سوی دیگر مشخص شود که چه هزینه‌هایی از بودجه بیت‌المال در این حوزه مصروف داشته می‌شود، در فواصل بعدی البته می‌توان با ریز شدن به عملکردهای جزءبه‌جزء این مجموعه‌ها و خروجی آنان به تحلیل کارآمدی این مجموعه‌ها پرداخت و با بررسی قانون بودجه مصوب 96 و قیاس آن با بودجه مصوب 95 نیز مشخص کرد که رویکرد بهارستان نشینان به این مقوله چیست و چه دیدگاهی در خصوص تامین بودجه مراکز پژوهشی و تحقیقاتی دارند؟
افزایش و کاهش در بودجه تحقیق و پژوهش
بررسی دو ردیف بودجه لوایح سال 95 و 96 در بخش « فصل تحقیق و توسعه در امور سلامت» نشان از افزایش چشمگیر و نزدیک به دو برابری بودجه سال 96 در این حوزه دارد. کل بودجه این فصل در بودجه سال 95، 362 میلیارد تومان است؛ این رقم در بودجه سال 96 به 656 میلیارد تومان افزایش‌یافته است. رشد چشمگیری که از اهتمام دولت به این حوزه خطیر خبر می‌دهد و البته باید پرسیده شود که آیا این افزایش منطبق با عملکردهای مطلوب سال جاری این حوزه رقم خورده یا آنکه با افزایش بودجه در این عرصه خواسته‌اند که تحرکی نمایان در این حوزه را رقم‌زده و برای جبران خلاهای موجود چنین بودجه مضاعفی را در نظر گرفته‌اند. در بخش « فصل تحقیق و توسعه در امور رفاه اجتماعی» در لایحه بودجه 95 مبلغ 3 میلیارد و 790 میلیون تومان در نظر گرفته‌شده است، در بودجه سال 96 این مبلغ یک میلیارد و 26 میلیون تومان در نظر گرفته‌شده که بیش از سه برابر کاهش داده‌شده است و باید دید چرا چنین کاهش محسوسی را در این عرصه شاهد بوده‌ایم. آیا عملکردها نامطلوب و بدون نتیجه در این عرصه ارزیابی‌شده و یا آنکه دولت به علت کمبود منابع از این حوزه کم‌تر مطرح کاسته است؟!.
بودجه‌های تحقیق و پژوهش در مراکز آموزشی
بودجه‌های تحقیقاتی مراکز آموزشی نیز تغییرات محسوسی در دو لایحه بودجه داشته‌اند. بودجه مراکز تحقیقاتی دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال 95، یک میلیارد و 540 میلیون تومان در نظر گرفته‌شده بود، این مبلغ در لایحه بودجه سال 96 ، یک میلیارد و 900 میلیون تومان در نظر گرفته‌شده که رشد تقریبی آن چیزی بیش از بیست‌وپنج درصد است. مرکز تحقیقات و تکنولوژی دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز در بودجه سال 95 ردیف بودجه‌ای با مبلغ 285 میلیون تومان داشته است، این مبلغ در بودجه سال 96، 330 میلیون تومان در نظر گرفته‌شده است. مبالغی که البته برای مصارف یک مجموعه در طول یک سال با توجه به هزینه‌های موجود اندک به نظر می‌رسد و باید دید کدام پروژه تحقیقاتی با توجه به هزینه‌های روزمره این مجموعه‌ها قابل انجام است؟!. در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی دو مرکز تحقیقات علوم اعصاب؛ گوارش و کبد و پیوند اعضا درمجموع و در لایحه بودجه سال 95 مبلغ 978 میلیون تومان ردیف بودجه‌ای داشته‌اند. این مبلغ در سال 96 به بیش از 2 میلیارد و 100 میلیون تومان افزایش‌یافته که از رشد 210درصدی خبر می‌دهد. مرکز گوش و حلق و بینی دانشگاه علوم پزشکی ایران به‌عنوان تنها مجموعه تحقیقاتی این دانشگاه مطرح علوم پزشکی در بودجه سال 95 ردیف بودجه با مبلغ 120 میلیون تومان داشته است، این رقم در لایحه بودجه سال 96 ، 166 میلیون تومان در نظر گرفته‌شده است که بیش از 30 درصد رشد را نشان می‌دهد.
درنهایت...
مرور اجمالی ارقام و اعداد دو لایحه بودجه و تطبیق آنان با یکدیگر نشان می‌دهد که مراکز تحقیقاتی در حوزه سلامت و در دانشگاه‌های علوم پزشکی با افزایش بودجه‌های محسوس روبرو شده و در بعضی مراکز حتی بودجه‌ها رشد چند برابری داشته‌اند درحالی‌که بودجه مراکز تحقیقاتی حوزه رفاه با کاهش محسوس و چشمگیر روبرو بوده است. در این میان البته نکته مهم و کلیدی آن است که این افزایش بودجه‌ها درنهایت می‌تواند به چه رشد علمی و تکنولوژیکی در حوزه سلامت منجر شده و منفعت حاصله از آن در ارائه خدمات پزشکی و درمانی به عموم مردم که بودجه‌های اختصاص‌یافته به این مراکز از محل منابع و پرداخت‌های آنان است، چه خواهد بود.
در این میان یک نکته کلیدی و مهم را نباید از یاد برد و آن این است که به‌طورمعمول در کشور ما و در عرصه‌ها و حوزه‌های مختلف مراکز تحقیقاتی چندان جدی گرفته نشده و منابع اختصاص‌یافته به این مراکز به‌نوعی برای از سر باز کردن موضوع موردتوجه قرار می‌گیرند و به زبان عامیانه حکم آفتابه خرج لحیم را دارند، درحالی‌که همان‌گونه که در ابتدای این نوشتار بدان اشاره رفت، مراکز تحقیقاتی و پژوهشی حکم گرانیگاه راهبردی و خطیر برای پیشرفت و توسعه در هر عرصه و زمینه‌ای را دارند و از همه مهم‌تر آنکه در حوزه سلامت این ضرورت دوچندان است، چراکه از یکسو با سلامت مردم در ارتباط وثیق و تنگاتنگ است و از طرف دیگر عرصه‌ای است که زمینه‌های فراوان و گسترده‌ای برای پیشرفت و توسعه دارد و حال باید دید این افزایش محسوس بودجه‌های تحقیق و پژوهش در سال جاری می‌تواند منجر به یک رشد چشمگیر نیز شود؟
مطالب مرتبط
نظرشما
آخرین اخبار