سجاد رهنمایی، متخصص اورولوژی و پزشک مقیم کشور هلند است که از جدیدترین روشهای جراحی در دنیا میگوید.
شفا آنلاین:خلاصه صحبتهای وی در مورد
کاربرد ربات در جراحیهای کم تهاجمی است که این امکان را فراهم میکند تا
بیمار از راه دور نیز به درمان برسد. روش استفاده از ربات معایب و مزایایی
دارد که در ادامه میخوانید.
درخصوص جراحی با ربات که در کشورهای جهان، عملی متداول است، توضیح دهید؟
به گزارش
شفا آنلاین:به نقل از سپیدجراحی
با ربات در دنیا مخصوصا در رشته یورولوژی پیشرفت شایانی داشته است. در سال
های گذشته در اروپا و آمریکا از جراحی کلاسیک یا جراحی باز رفته رفته به
جراحی لاپاروسکوپیک که همراه با دوربین و دستگاههای کوچک از سوراخی به شکم
بیمار وارد کرده و نگاه میکنند که در سالهای اخیر این روش به کمک گرفتن
از ربات تبدیل شده است. جراحی به این روش باعث میشود که جراح با کمک ربات
دقیقتر و راحتتر بتواند به تشخیص و درمان برسد.
این روش توسط کدام کشور طراحی شد؟
این
روش درحقیقت توسط ناسا طراحی و به کار گرفته شد، برای اینکه بتوانند در
کره زمین، فضانوردانی را که در فضا نیاز به جراحی دارند، جراحی کنند. بعداز
آن این روش تکامل یافت و در جراحیهای دیگه در دنیا استفاده شد. مثلا
اینکه یکی از جراحان آمریکایی بیماری را در اروپا از راه دور جراحی کرد.
البته امروزه وقتی جراحی از ربات استفاده میکند، بیمار هم در همان محل
حضور داشته و از راه دور نیست.
روش جراحی با ربات چه مشکلات، معایبی یا فوایدی دارد؟
یکی
از بزرگترین مشکلات این روش جراحی، گران بودن دستگاه و بالا بودن قیمت
جراحی است که بسیار بیشتر از جراحی باز و لاپاراسکوپی است. یکی از فواید و
تاثیرات مثبتی که گذاشته، این است که بیمار بعداز جراحی سریعتر بهبود پیدا
کرده و دوران نقاهت کوتاهتری دارد. معمولا بیمار یک یا دو روز بعد از
جراحی مرخص شده و نیازی نیست یک هفته تا دو هفته در بیمارستان بستری شود و
این به نوبه خود صرفهجویی در هزینههای بیمارستان هم محسوب میشود. از
لحاظ زیبایی نیز هم موثر است. چراکه زخم عمل کوچک بوده و به جای اینکه
مجبور باشیم زخم بزرگی روی شکم بیمار به وجود بیاوریم، چند سوراخ هشت
میلیمتری روی شکم ایجاد شده و بعد از جراحی از بین می رود. یکی از فواید
دیگر این است که وقتی جراح بیمار را عمل میکند، پشت میزی نشسته و ربات را
کنترل میکند و آرام بوده و از نظر ارگونومیکی و بهداشت کاری برای پزشک
مناسب است. زیرا در جراحیهای طولانیمدت، به کمر و پای پزشک فشار وارد
میشود. یکی از مشکلاتی که وجود دارد، این است که پزشکان باید روی
دستگاهها تمرین کنند و این اندکی سخت بوده و زمان میطلبد.
درصد موفقیت جراحی با این رباتها چقدر است؟
بعضی
از متخصصان معتقد هستند که جراحی با ربات از جراحی باز بهتر است. در عمل
باز در تحقیقاتی که انجام شده نشان داده شده که حداقل همان کیفیت را داشته و
بدتر نبوده است.
در حال حاضر از این روش در کدام کشورها استفاده میشود؟
درحال
حاضر در غرب اروپا در اکثر کشورها انجام میشود. در کشور هلند که کار
میکنم، بیشاز 22 ربات وجود دارد. در آلمان و بلژیک هم رباتهای زیادی
وجود دارد. در کشورهای فرانسه، کانادا، استرالیا، چین و ژاپن هم وجود دارد.
متاسفانه در ایران و دیگر کشورهای خاورمیانه این دستگاهها وجود ندارد که
علت آن به قیمت بالا و تحریمها برمیگردد.
البته دانش پزشکان هم مهم است که چقدر بتوانند از این دستگاهها بهره ببرند؟
بله.
پزشکان ایرانی دارای هوش و استعداد خوبی هستند، اگر امکانات فراهم شود،
حتما به بهترین نحو اجرایی میشود. به خصوص پزشکانی که با دوربین کارهای
لاپاراسکوپیک انجام میدهند، زمینه خوبی برای استفاده از ربات دارند.
آیا طریقه استفاده از این رباتها اینگونه است که خودش عمل جراحی را انجام میدهد؟
خیر.
ربات کاری انجام نمیدهد. درواقع این دستگاه مانند هشت پا که دستهای
زیادی دارد، توسط پزشک از راه دور کنترل میشود. این دست ها قابلیت اینکه
360 درجه بچرخند و زاویههایی در بدن را که دست انسان قادر نیست، به آنها
دست پیدا کند، پیدا کرده و جراحی با ظرافت بیشتری انجام میشود. ضمن اینکه
دوربین ربات ها سه بعدی است و راحتتر میتوان عمق را دید و تشخیص درستی
داد.
این ربات ها چه جراحیهایی را انجام می دهند؟
این
رباتها تمام جراحیهایی که لاپاراسکوپیک انجام میشود، هم جراحی عمومی و
هم اورولوژیک را انجام میدهد، اما در اورولوژی بیشترین پیشرفت را داشته،
بهخصوص در جراحی پروستات، چراکه پروستات در ناحیهای از بدن واقع شده که
دست انسان به راحتی حرکت نمیکند، اما جراحی مثانه، جراحی کلیه و تومورهای
ناحیهای در کلیه و... از طریق ربات انجام میشود.