همواره گفته می‌شود سرانه مصرف دارو در ایران بالا است و آمارها نیز بر این واقعیت صحه می‌گذارند. گفته می‌شود هر ایرانی به‌طور متوسط طی یک سال 339 بار دارو می‌خورد که این رقم 4 برابر آمار جهانی است.
شفا آنلاین: سرانه مصرف داروهای
تزریقی در ایران حدود 11/4 درصد و تقریبا 4 برابر مصرف در جوامع
توسعه‌یافته است. میانگین اقلام دارویی در جهان حدود 2 قلم دارو در هر نسخه
و این میزان در ایران ۳ تا ۴ قلم استبه گزارش شفا آنلاین:. از مصرف خودسرانه دارو، پایین بودن قیمت دارو و...همواره ازجمله عوامل افزایش‌دهنده میزان مصرف دارو یادشده است. گاهی نیز انگشت اتهام به سمت پزشکان ایرانی گرفته‌شده و به‌اصطلاح گفته می‌شود پزشکان ایرانی زیاد نسخه می‌کنند. اما مصرف بالای دارو در ایران می‌تواند دلایل ریشه‌ای‌تری هم داشته باشد.
مصرف30 درصد از هزینه‌های درمان کشور برای دارو
سیدابوالقاسم موسوی، معاون اجرایی مجمع تشخیص مصلحت نظام می‌گوید 30 درصد از هزینه‌های درمان کشور در حوزه سلامت در زمینه دارو صرف می‌شود.
معاون اجرایی مجمع تشخیص مصلحت نظام هفته گذشته با اشاره به صحبت‌های رهبری مبنی بر اینکه در حوزه سلامت باید به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کنیم که مردم فقط درد خود را تحمل کنند و دغدغه‌ای برای مسائل مالی نداشته باشند، گفت: «95 درصد داروها تولید داخل است، البته در برخی از این داروها مواد اولیه آن از کشورهای دیگر به داخل وارد می‌شود، بر این اساس باید بررسی کنیم که این موضوع تا چه میزان به اقتصاد کشور کمک کرده، از خروج ارز جلوگیری می‌کند و تا چه میزان اشتغال‌زا است.»
رییس کمیته سلامت مجمع تشخیص مصلحت نظام افزود: «میانگین اقلام دارویی در کشور در هر نسخه 5/4 و در برخی استان‌ها 3 تا 5/3 اعلام‌شده، این در حالی است که در دنیا این میزان یک تا دو است در حالی که در این مبحث بهینه مصرف کردن و نه کم‌مصرف کردن مطرح است.»
موسوی با اشاره به آموزش مردم و کیفی سازی داروها گفت: «چنانچه سیاست‌های دارویی کشور مصوب شود در آن صورت دنبال داروهای کیفی هستیم البته منابع با مصارف باید همخوانی داشته باشد تا داروهای باکیفیت تهیه شود تا مردم آسیبی نبینند این در حالی است که در این مباحث غفلت داشته‌ایم و توجه ما بر روی مسائلی چون دزدیدن منابع متمرکز نشده است.»
شاید به نسبت سهم ایران در مصرف دارو بالا نباشد
رهبر مژدهی آذر، رئیس انجمن داروسازان ایران بابیان اینکه مصرف بالای دارو در ایران می‌تواند در آسیب‌ها و بحران‌های اجتماعی ریشه داشته باشد، می‌گوید:«نباید ایران را ازنظر میزان مصرف دارو با سایر کشورها مقایسه کرد و گفت در ایران دارو به‌صورت بی‌رویه مصرف می‌شود. در این زمینه باید عوامل متعددی را در نظر گرفت. میزان بالای مصرف دارو حتی می‌تواند معلول شرایط اجتماعی باشد. بیکاری، فقر، آلودگی هوا، بحران‌های اجتماعی، تبعیض‌های جنسیتی و ...همه می‌تواند درنهایت به مصرف بالای دارو بینجامد.»
مژدهی آذر با تاکید بر اینکه میزان بالای بیماری‌های خاص ازجمله سایر عواملی است که می‌توانند به میزان مصرف بالای دارو بینجامد، می‌گوید:«برای مثال درصد بالای بیماران دیابتی می‌توانند درنهایت سهم مصرف دارو را در کشور افزایش دهند. برای اینکه مشخص شود میزان مصرف دارو در ایران بیش‌ازاندازه است یا خیر، باید پژوهش‌های دقیق انجام شود و حتی نمی‌توان گفت اینکه 30 درصد هزینه‌های سلامت برای دارو مصرف می‌شود کم یا زیاد است.
شاید حتی این میزان کم هم باشد.»
مصرف بالای دارو می‌تواند در کیفیت آن نیز ریشه داشته باشد
سید علی سبحانیان، استاد دانشگاه و عضو هیئت‌مدیره انجمن داروسازان ایران بابیان اینکه مشکل صنعت دارویی کشور این است که بیش از 60 درصد صنعت دارویی کشور دولتی است، می‌گوید: «هیچ بودجه مستقیم و غیرمستقیمی برای ارتقا کیفیت خط دولت دارو در نظر گرفته نمی‌شود. شرکت‌های دارویی دولتی نیز برای ارتقا و افزایش کیفیت دارو اقدامات لازم را انجام نمی‌دهند.
درآمدهای خود را نیز به‌جای اینکه برای نوسازی خط تولید بهبود کیفیت هزینه کنند به مصرف بخش‌های دیگر دولتی می‌رسانند. به همین دلیل مشکل اصلی صنعت دارو دولتی بودن آن است. البته برای تولید دارو کیفیتی حداقلی از سوی سازمان جهانی بهداشت تعیین‌شده است که این حداقل‌ها را اکثر داروهای تولید داخل دارا هستند. اما در دنیا برای اثربخشی و بهبود کیفیت داروها هزینه می‌شود و به حداقل‌ها اکتفا نمی‌کنند. در دنیا برای اثربخشی بیشتر دارو، کم کردن زمان طول درمان و... هزینه می‌کنند که متاسفانه اینها مسائلی است که در ایران دیده نمی‌شود.»
سبحانیان با تاکید بر اینکه در مورد میزان بالای مصرف دارو بسیاری از اوقات پزشکان را مقصر می‌دانند، می‌گوید:«به نظر من این راه‌حل دم‌دستی برای مشکلی بزرگ است. در حالی که مصرف بالای دارو می‌تواند در کیفیت آن نیز ریشه داشته باشد. فرد اگر دارویی را مصرف کرده و بهبود پیدا نکند ناچار است بازهم دارو مصرف کند. بسیار از بیمار شنیده‌ایم که می‌گوید وقتی فلان قلم دارو را مصرف می‌کنم مانند مصرف سه قلم از یک داروی دیگر است.
بالاخره اینها هزینه‌ها را بالا می‌برد. در بازار جهانی داروهایی وجود دارد که ممکن است کیفیت و قیمت بالاتری داشته باشند اما این داروها در اختیار پزشکان در ایران قرار نمی‌گیرد و می‌بینیم که پزشکان به‌ناچار به سمت انتخاب دوم و سوم خود می‌روند. این انتخاب‌ها نیز ممکن است پروسه‌های طولانی‌تری برای درمان داشته باشد و اینها ازجمله عواملی است که موجب می‌شود بیمار داروی بیشتری را مصرف کند.»
این عضو هیئت‌مدیره انجمن داروسازان ایران مهم‌ترین عامل تاثیرگذار در میزان مصرف بالای دارو در ایران را قیمت نازل دارو در کشور دانسته و گفت:«در تمام دنیا سهم بیمار از پرداخت قیمت دارو روزبه‌روز افزایش پیداکرده است. مانند شیر، بنزین و... وقتی‌که قیمت دارو پایین باشد ممکن است میزان مصرف آن بیش از نیاز شود.»
مطالب مرتبط
نظرشما
آخرین اخبار