شفاآنلاین>جامعه پزشکی>رییس دانشگاه علوم پزشکی تهران ضمن تشریح عملیات مالی این دانشگاه در طرح تحول سلامت، گفت: تهاجم بی‌وقفه به گروه پزشکی در ماه‌های اخیر و تنزیل یک طرح بزرگ ملی به طرحی صوری برای افزایش درآمد این گروه، یا غرض‌ورزی آشکار است یا بی‌انصافی محض.
به گزارش شفاآنلاین، دکتر علی جعفریان، رییس دانشگاه علوم پزشکی تهران در یادداشتی با عنوان "طرح تحول سلامت و قضاوت‌ها" آورده است: «یکی از مهم‌ترین بحث‌های این ماه طرح تحول سلامت، تولیت سلامت و تصمیمات آینده نظام سلامت کشور بود. از نگاه کلان، این یک موضوع بسیار مهم است که باید بر اساس سیاست های کلی سلامت کشور که در فروردین سال ۹۳ توسط رهبر معظم انقلاب ابلاغ شد تنظیم و به قوانین اجرایی تبدیل شود.
همه می‌دانیم که تصویب سیاست‌های ابلاغی مراحل طولانی و متعددی را در مجمع تشخیص مصلحت نظام طی می‌کند تا به رهبری پیشنهاد شود. در مورد سیاست‌های کلی سلامت فاصله پیشنهاد مجمع با ابلاغ نیز قابل توجه بود که حاکی از بررسی‌های اضافه‌تر است. بند ۷ سیاست‌های کلی سلامت به شرح زیر است:
۷ - تفکیک وظایف تولیت، تأمین مالی و
تدارک خدمات در حوزه سلامت با هدف پاسخگویی، تحقق عدالت و ارائه خدمات
درمانی مطلوب به مردم به شرح ذیل:
۱-۷ تولیت نظام سلامت شامل سیاست‌گذاری‌های اجرایی، برنامه ریزی‌های
راهبردی، ارزشیابی و نظارت توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.
۲-۷مدیریت منابع سلامت از طریق نظام بیمه با محوریت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و همکاری سایر مراکز و نهادها.
۳-۷ تدارک خدمات توسط ارائه کنندگان خدمت در بخش‌های دولتی، عمومی و خصوصی.
۴-۷هماهنگی و ساماندهی امور فوق مطابق ساز و کاری است که قانون تعیین خواهد کرد.
البته مانند هر متن دیگری میتوان تفاسیر مختلفی درباره این جملات نوشت چنانچه نظرات متفاوتی هم مطرح شده است اما، مشکل اصلی این است که دولت و مردم در این موضوع انتظار پاسخگویی از وزارت بهداشت دارند بدون اینکه مهم‌ترین ابزار این کار که منابع مالی است در اختیار این وزارت باشد. بهترین شاهد بر این عدم تناسب اختیار و مسئولیت، وضعیت فعلی وزارت بهداشت در مطالبات و بدهی‌ها است.
در قسمت بعدی بحث بطور مبسوط به این قسمت می‌پردازم اما آنچه در اینجا مورد تأکید است، فقدان اختیار وزارت بهداشت در منابع است که موضوعی قدیمی و شاید ۲۰ ساله است و نمی‌توان آنرا به طرح تحول و افزایش هزینه‌ها نسبت داد. همه ما سال‌های قبل از طرح تحول و بدهی‌های انباشته بیمارستانها را به خوبی به خاطر داریم. اگر امروز افزایش هزینه‌ها دلیل کمبود منابع تلقی می‌شود، در مورد دو دهه قبل چه توضیحی وجود دارد؟ کدام یک از ما به خاطر دارد بیمه‌ها جرائم قانونی تأخیر در تسویه بدهی‌های خود را در ۲۰ سال گذشته پرداخت کرده باشند؟ خلاصه این که طراحی سازوکار قانونی برای اجرایی شدن سیاست‌های کلی سلامت یک ضرورت است و بدون آن نمی‌توان انتظار پاسخگویی از یک سازمان فاقد اختیارات لازم را داشت.
آنچه در آبان ماه در کمیسیون‌های مجلس شورای اسلامی در جریان بود و اخبار آن انعکاس یافت، بحث‌های گوناگون و پیشنهادات جدید درباره تغییر ساختار وزارتخانه‌های مرتبط بود که با سیاست‌های کلی سلامت انطباق ندارد و به نظر نمی‌رسد راهکار منطقی و مناسبی باشد. از طرف دیگر تهاجم بسیاری به طرح تحول سلامت شد و از برخی اشکالات موجود در آن به عنوان دلیل برای تصمیمات جدید استفاده شد که به نظر منصفانه نمی‌رسد.
طرح تحول سلامت مانند هر برنامه دیگری که توسط بشر طراحی و اجرا می‌شود بدون شک دارای کاستی‌ها و اشکالاتی است، اما شمردن این نقاط ضعف بدون در نظر گرفتن دستاوردهای متعدد آن هم غیر کارشناسانه است و هم غیر اخلاقی. ما به عنوان بزرگ‌ترین دانشگاه علوم پزشکی کشور و یکی از مجریان طرح تحول از نزدیک و بطور مستقیم شاهد دستاوردهای این طرح برای مردم بوده و هستیم. در عین حال بهتر از هر کس دیگر از مشکلات موجود اطلاع داریم. تحلیل روند طراحی و اجرای طرح تحول سلامت امری متین و بسیار ضروری است، اما قضاوت یک جانبه درباره آن و مبنا قرار دادن این قضاوت برای تصمیمات بعدی نمی‌تواند قابل دفاع باشد.
عملیات مالی بزرگ‌ترین دانشگاه علوم پزشکی کشور در طرح تحول سلامت
خلاصه عملیات مالی طرح تحول در دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال ۹۳ و ۹۴ بر اساس گزارش معاونین درمان و توسعه دانشگاه به این شرح است:
"در مدت ۲ سال حدود ۳۳۸ میلیارد تومان برای پنج بسته طرح تحول شامل کاهش پرداختی از جیب، ارتقای هتلینگ، حضور پزشک مقیم، ارتقای ویزیت و ترویج زایمان طبیعی در دانشگاه علوم پزشکی تهران هزینه شد که از این مقدار ۸۸% (حدود ۳۰۰ میلیارد تومان) مربوط به دو بسته اول است که مستقیما در جهت حمایت مالی بیماران و ارتقاء ارائه خدمت به آنان است و ۱۲% آن (حدود ۳۸ میلیارد تومان) صرف سه بسته دیگر شد که ظاهر آن افزایش پرداخت پرسنلی است، اما در واقع هر سه در ازای فعالیت جدید که قبل از این تعریف نشده بود و به طور مستقیم با افزایش کیفیت ارائه خدمت مرتبط است، هزینه شده است. حضور متخصص مقیم در تمام بیمارستانها در تمام ساعات روز و ایام هفته و بهبود کیفیت ویزیت با تنظیم زمان مناسب در درمانگاه‌هایی که امکان این کار وجود داشت کاری نبود که پزشکان و پرسنل مایل به انجام آن باشند، بلکه این طرح تحول بود که از آنان خواست این کار اضافه بر وظایف مقرر را بپذیرند تا کیفیت ارائه خدمت به بیماران سرپایی و اورژانس‌ها بهتر شود.
اگر افزایش درآمد ناشی از افزایش تعرفه در آبان ماه سال ۹۳ را هم در این محاسبه وارد کنیم که منجر به افزایش پرداخت کارانه پزشکان به کمتر از دو برابر و افزایش کارانه پرسنل درمانی به حدود ۲.۵برابر، ۱۹% از کل منابع وارد شده به طرح تحول سلامت در دانشگاه علوم پزشکی تهران برای افزایش انگیزه، نگهداشت نیروها و بهبود کمیت و کیفیت خدمات درمانی به پرسنل پرداخت شده و ۸۱% آن مستقیما صرف ارائه خدمت به بیماران شده است. "
آنچه بعضا با ادبیات غیرمحترمانه در این باره گفته می‌شود و هدف طرح را افزایش درآمد پزشکان بیان می‌کنند به هیچ وجه با ارقام فوق قابل جمع نیست. البته روشن است که میتوان نسبت به پرداخت‌های پرسنلی بی‌تفاوت بود و روند رو به رشد خروج نیروهای کیفی از مراکز دولتی را نظاره کرد و ظاهر قضیه را هم خوب فرض کرد، ولی آیا این روش به نفع مردم است یا ایجاد محیط‌های درمانی دولتی قابل رقابت با بخش خصوصی؟ حضور پزشکان متبحر و دانشگاهی در این محیط ارزش افزوده اصلی ما است و حفظ آنها در محیط دانشگاه یک ضرورت است.
تهاجم بی وقفه به گروه پزشکی در ماه‌های اخیر و تنزیل یک طرح بزرگ ملی به طرحی صوری برای افزایش درآمد این گروه، یا غرض‌ورزی آشکار است یا بی‌انصافی محض. شایسته نیست از نقاط ضعف احتمالی این طرح به عنوان یک ابزار علیه قشر فرهیخته و دلسوز پزشکان استفاده شود بخصوص که عموم پزشکان نیروهای اجرایی این برنامه هستند و نه طراحان آن و فشار زیادی را از بابت اجرای طرح تحول متحمل شده‌اند.
در عین حال نباید از حرکت ارزشمندی که در بخش بهداشت شروع شده غافل بود؛ برنامه تحول بهداشت با تکمیل شبکه بهداشت در حاشیه شهرها و سپس شهرها و اجرای برنامه های متنوع، می تواند شروع بسیار خوبی برای گسترش خدمات پیشگیری و مقابله با بیماری‌های غیرواگیر در سطح کشور باشد. طرح پزشک خانواده که مکمل این برنامه است گام بعدی است که اگر نگرانی مشکلات اجرایی آن برطرف و طراحی آن تکمیل شود، جهش دیگری در خدمات سلامت خواهد بود.
دلیل اصلی من برای پرداختن به این موضوع دفاع از وزارت بهداشت و ندیده گرفتن اشکالات طرح تحول نیست، بلکه وظیفه خود میدانم از تلاش فراوان و بی وقفه تمام دستاندرکاران نظام سلامت از کارکنان خدمات بیمارستانها تا وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تشکر کنم، آن هم در جامعه‌ای که انگار سپاسگزاری در قبال زحمات دیگران میرود که به خاطره تبدیل شود.
من به سهم خود هم از جایگاه رئیس دانشگاه و هم به عنوان یک شهروند ایرانی که از نزدیک شاهد میزان تأثیر این طرح در حمایت مالی از اقشار ضعیف جامعه، افزایش دسترسی مردم به خدمات بهداشت و درمان، بهسازی محیط‌های فرسوده درمانی، تغییر الگوی ارائه خدمت و مهم‌تر از همه جلب توجه سیاست‌گزاران عالی به موضوع سلامت بوده و هستم، وظیفه خود میدانم از تمام کسانی که بار اجرای آن را بر دوش گرفتند تشکر کنم حتی اگر نتوانسته باشند به بهترین وجه عمل نمایند. »ایسنا
