از نظر پزشکی، سادهترین و بدیهیترین تشخیصی که به ذهن میرسد این است که میزان رنگدانه کاروتن در بدن شخص به خاطر خوردن مقدار زیاد هویج و سبزیجات بالا رفته باشد. مقداری از کاروتنوئیدها در کبد به ویتامین A تبدیل میشوند. باقی آنها از طریق عرق، سبوم، ادرار و ترشحات دستگاه گوارشی، دفع میشوند. اگر میزان ورود کاروتنوئیدها به بدن بالا باشد، دفع بالای آنها از طریق عرق میتواند رنگ لایه خارجی پوست را عوض کند. این مسأله در افرادی که پوست روشنی دارند، بیشتر به چشم میآید. به تغییر رنگ نارنجی پوست ناشی از مصرف زیاد کاروتنها، کاروتنوزیس یا کاروتنودرما میگویند.
کاروتنوزیس، بیشتر در کسانی که رژیم گیاهخواری دارند و نیز در کودکان دیده میشود. در افرادی که رنگ پوستشان تیرهتر است، معمولا رنگ نارنجی بیشتر در کف دست و پا دیده میشود. سایر نقاطی که رنگ نارنجی پوست ممکن است بیشتر نمود پیدا کند، شامل جاهای پرتعریق بدن و نیز زانو و چین بین بینی و لب هستند.
یک مسأله مهم این است که کاروتنوزیس را حتما از یرقان افتراق دهیم. توجه کنید که در کاروتنوزیس به هیچ وجه رنگ ملتحمه چشم، تغییر نمیکند.
البته توجه داشته باشید، که شاید میزان مصرف کاروتن یک شخص طبیعی باشد، اما تغییر رنگ نارنجی پوست در او دیده شود. در صورتی که میزان چربی یا لیپیدهای شخص بالا باشد یا میزان تجزیه یا متابولیسم کاروتنئیدها در او پایین باشد، در این صورت باز هم تغییر رنگ نارنجی دیده میشود.
در صورتی که تغییر رنگ پوست به خاطر مصرف زیاد سبزیجات و میوهها باشد، به آن کاروتنوزیس اولیه و در صورتی که ناشی از بیماریهای داخلی باشد به آن کاروتنوزیس ثانویه میگویند.
دلایلی ثانویه شامل موراد زیر هستند: هایپرتیروئیدی (پرکاری تیروئید)، دیابت، بیاشتهایی عصبی (آنورکسی نوروزا)، سندرم نفروتیک و بیماریهای کبدی.
کاروتنوزیس اولیه نیازی به درمان خاصی ندارد و بیضرر است، اما اگر کاروتنوزیس ثانویه به بیماریهای داخلی باشد، بیماری زمینهای باید درمان شود. در مصرف زیاد گوجه فرنگی، میزان رنگدانه لیکوپن در خون بالا میرود و رنگ پوست نارنجی میشود.
برخی از بیماریهای دیگر هم باعث تغییر رنگ پوست میشوند. هیچ کدام از آنها به وضوح پوست را نارنجی نمیکنند، اما ممکن است در برخی شرایط تغییر رنگ پوست تا حدی نزدیک به نارنجی هم داشته باشند.
مثلا در یرقان، پوست عمدتا زرد میشود و نه نارنجی. در هموکروماتوزیس، پوست برنزی میشود.
بعضی افراد به صورت ناخواسته یا به عنوان درمان خانگی از پودر نقره محلول استفاده میکنند، در این صورت حالتی به نام Argyria رخ میدهد که در آن رنگ پوست آبی یا آبی متمایل به خاکستری میشود. جالبترین نمونه این بیماری در یک نامزد سنای آمریکا به نام استن جونز در بین سالهای ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۶ مشاهده شد.
به صورت مشابهی برخی از افراد از محلولهای طلا به عنوان درمان خانگی و سنتی استفاده میکنند. البته نمکهای طلا، یکی از درمانهای آرتریت روماتوئید هم محسوب میشوند، اما امروزه به خاطر عوارض جانبی و نیاز به پایش مدوام سطح دارو، کمتر از آنها استفاده میشود.
در کسانی که مصرف ترکیبات طلا دارند، حالتی به نام Chrysiasis رخ میدهد. در این صورت رنگ پوست میتواند طیفی بین آبی مایل به خاکستری تا ارغوانی را پیدا کند.
هم purple و هم Argyria برگشتناپذیر هستند، یعنی حتی در صورت توقف مصرف ترکیبات نقره یا طلا، رنگ پوست شخص مثل اول نمیشود.