سالهاست که دانشمندان بر اهمیت داشتن خواب کافی در انجام عملکرد طبیعی انسان پی بردهاند و همانگونه که میدانیم اثرات خستگی و نداشتن خواب کافی بر ایجاد بیماریهای مختلف نقش بسزایی دارد، گرچه هنوز آزمایش خاصی برای سنجش میزان و شدت خستگی و ارتباط آن با بیماریها وجود ندارد.
شفا آنلاین: همچنین همانگونه که خواب
بر اساس یک سری رفتارها از قبیل آرامش و استراحت، بستن چشمها و بیحرکتی
تعریف میشود، همانند یک رفتار فیزیولوژیک مثل گرسنگی و تشنگی، نیاز هر
انسانی است که برای حفظ هوشیاری و عملکرد طبیعی، لازم است.
به گزارش
شفا آنلاین: میزان
نیاز روزانه هر فرد به خواب متفاوت است، ولی به طور میانگین در افراد جوان
حدود ۶ ساعت و بزرگسالان ۷ تا ۸ ساعت در شبانهروز است. از سوی دیگر به
علت اثرات تجمعی کمبود خواب،حتی کمبودهای مختصر خواب شبانه بهطور مزمن
موجب اثرات مخربی بر سلامت خواهد شد. بر همین اساس، داشتن خواب عمیق و کافی
برای حفظ سلامتی امری لازم است. مطالعات مختلفی هم جهت بهبود کیفیت خواب
صورت گرفته که به عنوان خواب بهداشتی تبیین میشود. خواب بهداشتی رفتارهایی
است که هر فرد جهت کمک به بهبود خواب خود با تغییر در رفتار خویش انجام
میدهد.
اولین و مهمترین نکته در این زمینه حفظ یک برنامه منظم خواب است، به طوری
که ورود به رختخواب در یک زمان مشخص و بیدار شدن منظم در یک ساعت مشخص
باشد. همچنین از چرت زدن در طول روزپرهیز شود. چرتزدن موجب کاهش خواب مورد
نیاز برای شروع یک خواب شبانه راحت میشود. همانگونه که ذکر شد، هر فرد
نیاز به مدت مشخصی از خواب در طول شبانهروز دارد که بیشتر از آن، نیاز
نیست. چرتزدن در طی روز موجب کاهش میزان نیاز خواب شبانه میشود که خود
دلیلی برای نداشتن خواب خوب در طول شب و اختلال خواب میشود.
نکته بعدی بیدار نماندن برای بیش از ۵ تا ۱۰ دقیقه در رختخواب است.اگر
احساس میکنید که خوابتان نمیآید یا توانایی خوابیدن ندارید از رختخواب
بلند شده، در تاریکی روی صندلی بنشینید و تا وقتی که هوشیار هستید، بلند
نشوید. سپس در صورت احساس خوابآلودگی به رختخواب مراجعه کنید و در این مدت
از تلویزیون یا اینترنت استفاده نکنید. اگر این اتفاق در طول شب چندین بار
تکرار شد نگران نباشید که امری طبیعی است.
در رختخواب مطالعه نکنید یا تلویزیون نگاه نکنید. وقتی شما در رختخواب
تلویزیون میبینید یا مطالعه میکنید ناخودآگاه رختخواب را با هوشیاری و
بیداری تلفیق میکنید. به یاد داشته باشید که رختخواب برای خواب است!
نکته حائز اهمیت دیگر عدم مصرف کافئین بیش از حد است. اثرات کافئین ممکن
است چندین ساعت پس از نوشیدن آن نیز باقی بماند. کافئین موجب اختلال خواب و
اشکال در شروع خواب میشود. در صورت مصرف کافئین، آن را قبل از شب (عصر یا
غروب) بنوشید. به یاد هم داشته باشید که چای کافئین زیادی دارد!
از مصرف موادی که موجب تداخل با خواب میشود پرهیز کنید. سیگار و مشروبات
الکلی و مصرف داروهای بینیاز از نسخه و بدون تجویز پزشک موجب اختلال خواب
میشود.
داشتن یک برنامه ورزش منظم نیز در بهبود خواب و داشتن یک خواب بهداشتی
بسیار موثر است. هر روز به طور منظم و قبل از ساعت دو بعدازظهر ورزش کنید.
از انجام ورزش سنگین قبل از خواب پرهیز کنید، زیرا ورزش سنگین موجب ترشح
اندورفین میشود که با خواب تداخل دارد.
اتاق خواب آرام و راحت داشته باشید! دمای اتاق را به طور مطبوع تنظیم
کنید. به یاد داشته باشید دمای کمی سرد بهتر از دمای گرمتر است!
تلویزیون و هر وسیلهای را که موجب سروصدا میشود خاموش کنید. صداهای
زمینهای آرام مثل صدای فن مناسب است! اتاق خواب باید تاریک باشد، بنابراین
چراغها را خاموش کنید. تشک نرم داشته باشید و اگر عادت به دیدن مداوم
ساعت و بررسی زمان از دست رفته دارید، ساعت را از دید چشمانتان مخفی کنید!
در آخر به یاد داشته باشید یک برنامه منظم قبل از خواب، همچون دوش آب گرم،
در ایجاد یک خواب آرام و عمیق بسیار مفید خواهد بود.
راحت و آسوده بخوابید!سپید
حامد شفیعی
متخصص بیهوشی و مراقبتهای ویژه