حسن هاشمی، دبیر بورد رادیولوژی کشور ضمن بیان کم و کیف دستگاههای رادیولوژی دربخش دانشگاهی به توضیح یکی از مشکلات این رشته تخصصی میپردازد که در ادامه میخوانید.
چرا اقدامات رادیولوژی در مراکز دانشگاهی کیفیت پایینتری دارد؟
شفا آنلاین: خوشبختانه
طی سالهای اخیر تجهیزات رادیولوژی در مراکز استانها و شهرهای کوچک به
روز شده است. اما مشکلی که وجود دارد، در مراکز دانشگاهی بزرگ مانند
دانشگاه تهران و شهیدبهشتی که تجهیزات خود را زودتر تهیه کردند، این است
که این تجهیزات فرسوده شده و به روز نشده است.
به گزارش
شفا آنلاین:به نقل از سپید مشکلی که ما داریم این است
که کارهای نوین و جدید را نمیتوان با دستگاههایی که در دانشگاههای بزرگ
است، انجام دهیم. درحالیکه شاید در مطبهای خصوصی و شهرهای کوچکتر این
توانمندی وجود داشته باشد. فناوری دستگاههای رادیولوژی روزبه روز تغییر
میکند، نمیخواهیم درحد تصویربرداری کلی و آناتومیکال پیشرفت داشته باشیم،
بلکه هدف ما این است که تصویربرداری مولکولی انجام دهیم. اگر در مراکز
دانشگاهی هم دستگاهها به روز شود، بهتر است. اکنون هم نیازی نیست که
بیماری برای تشخیص و درمان و برای تصویربرداری به خارج از کشور اعزام شود.
توانایی تمام این اقدامات را در کشور داریم. حتی میتوانیم، بافتهای
تومورهای مغزی را بدون جراحی، با تصویربرداری و از طریق متابولیتهایی که
تومورها ترشح میکنند، تشخیص دهیم.
فرمودید دستگاهها قدیمی هستند، مثلا چندساله هستند و چقدر پتانسیل کار دارند؟
تمام
دانشگاهها نه، اما در بعضی از بیمارستانها دستگاه امآرآی ما قویترین
دستگاه موجود در کشور است. اما قطعات و تجهیزات دیگری که جزو الزامات آن
است را نداریم، این دستگاهها مدرن بوده، ولی امکانات اقدامات دیگر را
نداریم و فقط امکانات محدود را روی مغز انجام میدهد و برای سایر قسمتهای
بدن کارایی ندارد. لذا لوازم جانبی کافی وجود ندارد و دستگاههای خوبی در
بعضی از دانشگاهها وجود دارد. دستگاههای قدیمیتر هم هست، که از رده خارج
شده و با آنها کار خدماتی انجام میشود. درحالیکه باید کار علمی انجام
دهیم. ازاینرو مجبور هستیم، گاهی کارهای پژوهشی را بیرون از دانشگاه
ببریم. چراکه دستگاهها توان چنین کارهایی را ندارد وگرنه در منطقه کسی ما
را از حیث پژوهشی قبول نخواهد کرد.
نیاز است که از طریق تزریق بودجه به دانشگاه این دستگاهها تهیه شود؟
بله.
ما برای اقدامات پژوهشی به واحدهای خصوصی پول میدهیم. درحالیکه
میتوانیم این کار را در دانشگاه هم انجام دهیم. اگر هیات امنا یا از
وزارتخانه کمک کنند، نیازهای بخش تخصصی و آموزشی و پژوهشی تامین شود، در
منطقه رتبه اول را حفظ خواهیم کرد.
معضل یا مشکل رشته رادیولوژی چیست؟
مشکل
این است که رشته ما فوق تخصص ندارد. تمام رشتهها به رشتههای جزییتر
تفکیک شده، مثلا رشته چشمپزشکی، تخصص استرابیسم دارد، تخصص رتین دارد،
تخصص گلوکوم دارد و...یا مثلا رشته نورولوژی، تخصص صرع، اماس و ستون فقرات
و...جداگانه دارد. لذا یک رادیولوژیست جنرال شاید این توانمندی را نداشته
باشد، تا برای تمام رشتهها مطلب علمی جدید داشته باشد. علیرغم اینکه
دستیاران از رشته ما استقبال زیادی میکنند، اما کمکم درحال تضعیف است و
این به گونهای است که رشتههای دیگر تمایل دارند، خودشان کار تصویربرداری
را انجام دهند. برای مثال متخصص پرناتولوژی میگوید، خودم میخواهم، سونو
را انجام دهم یا مثلا متخصص اعصاب میگوید، خودم میخواهم عکس را ببینم و
نیازی به گزارش نیست. این خطر بزرگی است که وجود دارد، درحالیکه در دنیا
اینگونه نیست. در کشورهای خارجی برای رادیولوژی فوق تخصص تربیت شده است.
مثلا نورورادیولوژیست، یا رادیولوژیست اطفال یا...بنابراین از نظر علمی با
توان فعلی توانستیم، پاسخگوی ممکلت باشیم، اما از نظر توسعه علمی و پیشرفت
نیاز است تا هم دستگاهها به روز شوند و هم اینکه فوق تخصصها از سوی وزارت
بهداشت پذیرفته شوند.
وقتی فوق تخصص وجود ندارد، سایر تخصصها کار تصویربرداری را خودشان انجام میدهند. این به این معنی است که آنها حق دارند؟
خیر. این اقدام هم معضلات زیادی را از قبیل خودارجاعی دارد. دید چهارسال
است رادیولوژی شامل فیزیک سونو، فیزیک سیتی و دید وسیع آناتومی به تمام
بدن و... بوده و متفاوت است با فردی که رشته دیگری خوانده است. نمیگوییم
رادیولوژیست در تمام زمینهها و تمام تخصصها حرفی برای گفتن داشته باشد،
اما فوق تخصص رادیولوژی میتواند خدمات دقیقتری انجام دهد. اگر قرار باشد،
هر رشتهای خودش کار رادیولوژی را انجام دهد، پس رادیولوژی یعنی چی؟