محسن فاتح، متدولوژیست، معاونت پژوهشی و عضو هیات علمی جهاد دانشگاهی علوم پزشکی تهران، در گفتگو با سپید از لیزردرمانی در ترمیم بافت و زخم میگوید و اینکه چگونه به سمت زخمهای مزمن پیش میرویم. چراکه از دیدگاه وی زخمهای مزمن معضل درمان هستند.
شفا آنلاین:لیزردرمانی در درمان زخم و ترمیم بافت چه کاربردهایی داشته است؟
به
بحث ترمیم بافت از جنبههای متفاوتی میتوان نگاه کرد. بخشی از آن به
مهارت برمیگردد و بعد استفاده از ابزارها خودنمایی می کند. سالها است که
در مقوله لیزرپزشکی و استفاده از لیزرهای کم توان کار می کنیم.
به گزارش
شفا آنلاین:به نقل از سپید استفاده از
لیزر در روند ترمیم بافت، مبحثی است که در دانش پزشکی سابقه طولانی دارد.
اما اینکه لیزر به تنهایی استفاده شود، شاید نتواند جایگزین روشهای درمانی
دیگر شود. لیزر هم ابزاری در کنار سایر ابزارها است که کاربرد دارد.
در
مجموعه خودمان، طرحهای مختلفی را در زمینه زخم پای دیابتی انجام دادیم،
پاسخهای بالینی قابل قبولی گرفته شد. اما هرکدام از روشها جای خود را
دارد. روند درمانی متداول را باید داشته باشیم و اینکه پانسمان درست انجام
شده و زخم انتخاب شده، صحیح باشد، در پاسخهای درمانی تاثیرگذار است. در
این قسمت لیزر هم ابزاری کمک کننده است. البته لیزر در فازهای خاصی کاربرد
دارد و به تنهایی نمیتواند، یک فرایند را راهاندازی کرده و به نتیجه
برساند. به همین دلیل ابزارهای دیگری هم مورد استفاده قرار گرفته است، برای
مثال، لارو درمانی یا ماگوتراپی که این ابزار هم به نوعی یک فرایند است و
روند ترمیم بافت را توسط لایهبرداری که توسط لارو صورت میگیرد، تسهیل
میکند. لذا در روند ترمیم بافت باید تلفیقی از چند فرآیند دیده شود. تشخیص
حرف اول را میزند و بعد اینکه مشکل واقعی بافت مشخص شده و بعد از آن
استفاده از ابزار مناسب از اهمیت زیادی برخوردار است.
بین ترمیم زخم و ابتلا به عفونت چه ارتباطی وجود دارد و در این قسمت در بیمارستانها چه وضعیتی داریم؟
طبیعتا
عفونتها روند ترمیم بافت را به تعویق میاندازند و لازم است قبل از ترمیم
بافت عفونت آن برطرف شود. گاهی از آنتی بیوتیک ها استفاده میشود. اما
همیشه پاسخ نمیدهد، چراکه مقاومتهای درمانی نسبت به آنتی بیوتیک ها وجود
دارد. در این مسیر هم کاری انجام دادیم که استفاده از درمانهای
فتوداینامیکی بود. در این مبحث یک ترکیب بی ضرر برای بافت که حساس به نور
است را روی بافت قرار داده و آن را توسط نور فعال میکنیم. این ماده
توانایی جذب توسط جدار باکتریها را دارد و وقتی وارد باکتری شده و توسط
نور فعال میشود، عملا باکتری را ازبین خواهد برد و این موضوع میتواند کمک
کند که روند بهبود عفونت را داشته باشیم و بهبود عفونت قطعا روند ترمیم
بافت را تسهیل میکند. این روش در بیمارستان رایج نیست. اما فازهای
مطالعاتی و تحقیقاتی را طی کرده و وارد فاز بالینی میشود.
درحال حاضر شایع ترین زخم چیست؟
شاید
واژه شایع صحیح نباشد، اما آنچه معضل تلقی شده و به سختی درمان میشود،
زخمهای مزمن است. چراکه وقتی روند بهبود زخم طولانی شود، هم زمینه بروز
عفونت مهیا شده و هم اینکه زمینه آسیبهای عمقیتر و گستردهتر بافت به
وجود میآید که درنتیجه آن امکان از دست دادن اندام فرد نیز مهیا میشود.
به همین دلیل موضوع زخمهای مزمن از مسائلی است که توجه همه را جلب کرده و
کارهای زیادی روی صورت میگیرد. هزینه تحمیلی آن به جامعه زیاد بوده و در
آماری گفته شد، میزان مرگ و میر در دنیا در اثر زخمهای مزمن، از مرگ و میر
در سرطان بیشتر است. زیرا تعداد بیماران سرطانی تعداد کمتری دارند.
بنابراین از آنجاکه تعداد مبتلایان به زخم مزمن زیادتر است، میزان آسیب
وارده به بدنه اقتصاد جامعه بیشتر است.
دربین زخمهای مزمن کدام شیوع بیشتری دارد؟
به
لحاظ شیوع در بین زخمهای مزمن، زخمهای پای دیابتی بیشترین شیوع را دارد.
چراکه تعداد بیماران دیابتی خیلی زیاد است. البته دیابتیها هم می توانند،
زخم نشوند، به شرط آنکه درمان به صورت تیم دیده شود. تیمهای درمانی
نداریم و درمان به صورت جزیرههای مجزا عمل میکند. بسیاری از بیماران به
دلیل عدم مراقبت صحیح به سمت زخم مزمن میروند.