عوارض زودرس ديابت شامل موارد زير هستند:
هيپوگليسمي (كاهش قند خون به 70 ميلي گرم در دسي ليتر و كمتر)
هيپوگليسمي ممکن است به علت مصرف زیاد انسولین یا قرص های پايين آورنده قند
خون، کم خوردن یا حذف یک وعدۀ غذي اصلي و يا ميان وعده و فعالیت بدني زیاد
ایجاد شود.
علائم هيپوگليسمي شامل احساس ضعف یا گرسنگی، رنگ پریدگی، عرق سرد، طپش قلب، سرگیجه، گیجی، خواب آلودگی و در موارد شديد بیهوشی است.
اقدام لازم:
-اگر بیمار بیهوش نشده باشد بايد به وي چند حبه قند یا یک مادۀ غذایی شیرین بدهيد.
-اگر بیمار بیهوش باشد، بايد وی را در وضعیتي قرار دهید که راه تنفسی او
باز باشد . در حالت بیهوشی هیچ مادۀ غذایی نباید از طریق دهان داده شود و
بلافاصله او را به اورژانس انتقال داده و يا از مركز اورژانس كمك بخواهيد.
هيپرگليسمي (افزايش قند خون بيش از 130 ميلي گرم در دسي ليتر در قبل از ناشتا وبيش از 180 ميلي گرم، 2 ساعت بعد از غذاخوردن)
به دلیل پرخوری و یا مصرف ناکافی داروهای پایین آورندۀ قند خون ایجادمی شود.
عوارض ديررس :
عوارض دیررس دیابت بتدریج و در صورت عدم کنترل قند خون بالا بوجود می آیند. مهم ترین عوارض به شرح زیر است:
عوارض قلبي عروقی :
عوارض قلبی عروقی شامل افزايش فشارخون و افزايش احتمال سكتههاي قلبي و مغزي است.
با كنترل مطلوب قند خون مي توان از بروز مشكلات قلبي- عروقي پيشگيري كرد.
عوارض عصبی :
عوارض عصبي از عارضههاي طولانيمدت ديابت است که معمولا نيمي از افراد ديابتي از اين عارضه رنج ميبرند. این عوارض به صورتهاي مختلف بروز می کنند از جمله :
• مورمورشدن، درد، بيحسي يا ضعف در دست و پاها
• مشكلات گوارشي مانند احساس پري شكم، تهوع، استفراغ، اسهال و يبوست
• مشكلات ادراري
• مشكلات جنسي مانند بيميلي جنسي
• سرگيجه و غشكردن
• ازدسترفتن حس درد به طوري كه حتي در حملات قلبي فرد ممكن است درد را حس نكند.
• افزايش يا كاهش تعريق
• دوبینی و یا فلج یک طرف صورت
عوارض کلیوی :
در سير بيماري ديابت و عدم کنترل مطلوب آن، احتمال آسیب به كليهها زیاد است به طوری كه قادر به تصفيه كامل خون نبوده و مواد زايد در بدن تجمع پيدا ميكنند و در صورت عدم درمان مناسب، كليهها به سمت نارسايي پيش ميروند و حتي ممكن است نياز به دياليز و پيوند کلیه ایجاد شود.
ميزان قند خون، ژنتيك و فشارخون در بروز اين عارضه موثر هستند. بنابراين هرچه كنترل قند و فشار خون بهتر باشد، احتمال بروز اين عارضه كم تر ميشود. نشانهها و علايم اين عارضه خيلي دير خود را نشان ميدهند و گاه خيلي هم اختصاصي نيستند؛ مانند ورم کردن پاها و زیر چشم ها، به اختلال شدید خواب، کماشتهايي، احساس ناراحتي در معده و ضعف و اختلال تمركز.
مشكلات چشمی :
همانطور كه گفته شد، ديابت به عروق صدمه ميزند و عروق چشمي هم از اين قاعده مستثنا نيستند. بنابراين ممكن است آبسياه ( گلوکوم)، كدورت عدسي (آبمرواريد) و اختلالات عروقی شبکیه (رتینوپاتی)؛ خونریزی در شبکیه چشم و حتی کم بینایی و نابینایی بروز کند.
مشكلات اندام تحتاني
مشكلات و عوارض ايجاد شده در پا به وسيله ديابت به حدي است كه از اين عارضه بهعنوان پاي ديابتي ياد ميشود. اين عارضه معمولا وقتي ايجاد ميشود كه مشكلات عصبي در پا رخ داده باشد كه به كاهش حس در پا منجر ميشود، در واقع در اثر كاهش حس، فرد ديابتي متوجه بروز زخمها و ضربات وارده بر پاهاي خود نميشود و در صورت غفلت اين زخم گسترش مييابد.
از طرفي آسيب عصبي موجب تغيير در ظاهر پاها و انگشتان فرد ديابتي ميشود كه اين امر به افزايش در معرض آسيب قرارگرفتن پاها ميانجامد. از طرفي ديابت موجب خشك شدن و تركخوردگي پوست پا ميشود: اگر زخمي در پا ايجاد شود ديرتر از زخم پاي افراد سالم خوب ميشود و دليل آن هم كاهش و كندي جريان خون در افراد ديابتي است كه بهبود زخم را به تاخير مياندازد.
ايجاد زخم در پاي بيماران ديابتي يكي از عوارض جدي و خطرناك عدم كنترل مطلوب ديابت است.