نیمی از مصرف داروهای شیمی‌درمانی در ایران

. در این میان بحث سرطان اخیراً توجه نظام سلامت و به طور کلی افکار عمومی را به خود جلب کرده است و وزارت بهداشت هم اصرار به مدون نمودن برنامه‌ها و سیاست‌های کلانی که در این زمینه طراحی شده، دارد. به‌رغم اینکه سرطان یکی از قدیمی‌ترین بیماری‌های همراه بشر از ابتدای تاریخ است، ولی علم آنکولوژی در میان علوم بالینی پزشکی قدمت زیادی ندارد و یکی از شاخه‌های جوان و رو به پیشرفت علم پزشکی است. با توجه به این امر باید گفت که رشته‌های دیگر پزشکی و همچنین مدیران بخش سلامت فعلاً احاطه کامل و تصویر روشنی از آنکولوژی پیدا نکرده‌اند و در نتیجه سیاست‌های کلان در این بخش می‌تواند با آسیب‌های جدی همراه شود.

       حقیقت این است که درمان‌های غیرجراحی سرطان (رادیوتراپی و دارو درمانی) به لحاظ قیمتی و بار مالی بسیار گران‌قیمت هستند و در صورتی که اقتصاد درمان سرطان را مدنظر نداشته باشیم و بدون کارشناسان این بخش، سیاست‌های کلان را برنامه‌ریزی کنیم، هدررفت منابع در این بخش، تمام سیاست‌های وزارت بهداشت را در بخش‌های دیگر تحت تاثیر قرار خواهد داد و به همین علت هم اتخاذ سیاست آزمون و خطا عوارض جدی در بحث سلامت و صنعت بیمه کشور خواهد داشت.

       برای نمونه باید خاطر نشان کرد که مصرف داروهای شیمی‌درمانی سهم ۱۵ درصدی از مصرف کل داروهای کشور را به خود اختصاص می‌دهد و طبق آمار مراجع رسمی، مبلغی بالغ بر ۱۵۰۰ میلیارد تومان در سال است که به نسبت جمعیت کشور چنین مصرفی خارج از قاعده و سرسام‌آور است.

       با این حال، به رغم مصرف چنین حجمی از داروها، میزان بهبودی از سرطان در کشور ما قابل مقایسه با استانداردهای دنیا نیستند. در کشور ما، میانگین عمر سلامت افراد پس از بهبودی از سرطان پنج سال است، در حالی که در کشورهای دیگر این میانگین رقم بالاتری مانند 15 تا 20 سال دارد. واقعیت این است که در سیاست‌های درمان سرطان، این مراکز رادیوتراپی آنکولوژی هستند که دارای ارزش و برد استراتژیک‌اند. همچنین اصلی‌ترین پایه درمان غیرجراحی تومورهای بدخیم، رادیوتراپی است و غفلت از این مسئله ممکن است ما را به سمت توسعه بیهوده تخت‌های شیمی‌درمانی بکشاند که شاید به لحاظ مدیریتی سهل‌الوصول‌تر و به لحاظ تبلیغات رسانه‌ای برای مدیران قابل افتخارتر باشد. تاسیس مراکز رادیوتراپی آنکولوژی استاندارد نسخه کلانی است که کارشناسان برای تحقق اقتصاد مقاومتی در بحث سرطان ارائه می‌کنند. این مراکز با داشتن درمان موثری به نام رادیوتراپی و مصرف منطقی داروهای شیمی درمانی در کنار رادیوتراپی، علاوه بر درآمدزایی برای نظام سلامت، بهترین نتیجه را در نتایج درمانی حاصل در بیماران مبتلا به سرطان در کشور خواهد داشت. به نظر انجمن رادیوتراپی آنکولوژی (کلینیکال آنکولوژی) حدود نیمی از مصرف داروهای شیمی‌درمانی در کشور مبنای علمی ندارد و بدون اندیکاسیون‌های علمی تجویز می‌شود.

 توصیه ما در راستای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی در این عرصه تازه گشوده، سپردن تولیت سرطان به رشته تخصصی کلینیکال آنکولوژی در کشور است که در نتیجه آن مصرف بی‌رویه داروهای شیمی درمانی محدود می‌شود. با ارقام ذکر شده برای چنین صرفه‌جویی در مصرف داروهای شیمی‌درمانی کشور می‌توان ۳۰ تا ۴۰ مرکز بزرگ رادیوتراپی آنکولوژی منطبق بر معیارهای مراکز سرطان تیپ دو احداث کرد که طبق راهنماهای بالینی آنکولوژی دنیا، امکان ارائه خدمات درمانی تا مدت ۲۰ سال را خواهند داشت و با توجه به بهره‌وری این مراکز به راحتی می‌توان استهلاک تجهیزات را جبران و آنها را به مراکز ارجاعی پایدار و استراتژیک تبدیل کرد.سپید