مرز میان تفریحات سالم و ناسالم

درواقع، انسانی که در مسیر درست معرفت، فهم و آگاهی قرارگرفته، طبیعی است لحظه‌ ‌لحظه شاد خواهد بود. چون ریشه شاد بودن در معرفت، آگاهی و کشف است و انسان عاقل هم، پیوسته در حال آگاه‌تر شدن نسبت به اسرار عالم است؛ بنابراین، درون او شاد خواهد بود. گرچه مسائل زندگی‌اش به مصائب تبدیل‌شده باشند.
اما باید توجه داشت گاهی مرزی باریک میان تفریح سالم و غیرسالم وجود دارد، مانند مرز میان جهل و علم. تفریح سالم یعنی تفریحی که فرد بر مدار یک آگاهی و شناخت، کاری را انجام می‌دهد. فرد مدتی در طول روز، هفته، ماه و سال را کارکرده است، خسته شده، درس‌خوانده، تحصیل‌کرده و حال نیاز به یک تغییر ذائقه دارد. فعالیتی که بتواند روحیات و انگیزه‌های این آدم را تازه و تجدید کند.

به بیان دقیق‌تر، تفریحات سالم انسان را آماده می‌کند برای انجام درست وظایف و مسئولیت‌هایش در شرایط بعدی. به همین دلیل، تفریح سالم به‌هیچ‌وجه درآمیخته با گناه، معصیت، بی‌تعهدی و بی‌مسئولیتی نیست. تفریحات سالم به انسان انرژی می‌دهند و به او انگیزه خواهند داد تا بتواند وظایف دیگرش را بهینه‌تر انجام دهد.

در مقابل، تفریح ناسالم یعنی انسان یک تجربه هیجانی کوتاه‌مدت داشته باشد. اما چه بسا، اندوه بزرگی پس ‌از آن شادی گذرا به سراغ او بیاید. چراکه، بسیاری از افراد پس‌از انجام این کار دچار خود سرزنشی می‌شوند و از خود می‌پرسند چرا حد و مرزها را شکسته و پاره‌ای از مسائل را نادیده گرفته‌اند؟ حتی گاهی برخی تفریحات ناسالم انسان را به قانون، دادگاه و مانند آن می‌کشاند. پس، مرز میان تفریح سالم و ناسالم فاصله‌ای میان فهم و آگاهی با عدم اینها ست. علاوه بر این، دسته‌ای دیگر از تفریحات که برای مثال با آزار دیگران، مسخره کردن و مانند آن همراه باشد یا تفریحی که توأمان با خودآزاری باشد مانند استفاده از مواد مخدر یا رانندگی‌های باحالت مستی، قمار و... زیرمجموعه تفریحات ناسالم‌اند.

نکته مهم دیگر آن که، تمامی انسان‌ها هم به تفریح فردی نیازمند هستند و هم اجتماعی. ولی اصل تفریح باید از خانواده آغاز شود. در مرتبه بعد می‌توان به سراغ دوستان، همسایگان و همکاران رفت. علاوه بر این، کسی نمی‌تواند زمان خاصی را برای تفریح در نظر بگیرد. در روایات داریم انسان‌ها باید بخشی از زمان خود را به تفریح، گردش و امثال آن اختصاص دهند. لزومی هم ندارد تفریحات هزینه مادی به دنبال داشته باشند. دیدار دوستان و آشنایان، کوه رفتن و ورزش‌های دسته‌جمعی نمونه‌های بسیار خوبی هستند. حتی حرف‌های زیبا گفتن هم به‌خودی‌خود یک تفریح می‌تواند محسوب شود. البته فراموش نکنیم برخی تفریحات بسیار گران‌قیمت‌اند.

به‌هرحال، تفریح سالم یعنی آن اتفاقی که انسان را دوباره سر خط انگیزه‌هایش ببرد. سر خط خلاقیت‌هایش ببرد و به نظر می‌رسد همیشه به چنین چیزی نیاز داریم.جام جم آنلاین

حجت‌الاسلام علی سرلک

استاد حوزه و دانشگاه