وی ادامه داد: براساس لایه نگاری سال 1391، این محوطه دارای آثاری از دوران نوسنگی، مس سنگی، مفرغ، آهن، اشکانی، ایلخانی و قاجاریه است.

این باستان شناس با بیان اینکه در بهار سال 1395 کاوش در بخش پیش از تاریخ با هدف دستیابی به قدیمی ترین استقرار انسانی در محوطه در دستور کار قرار گرفت، تصریح کرد: در این فصل آثار بسیار مهمی از دوران مس سنگی و نوسنگی جدید از یک ترانشه به ابعاد 6 در 4 متر به دست آمد.

وی از مهمترین یافته‌های این فصل از کاوش را قطعات سفالی ساده و منقوش، اشیا تزیینی، ابزارهای سنگی، درفش های استخوانی، سردوک‌های سفالی، قالب های ریخته گری و پیکرک‌های حیوانی اعلام کرد.

به گفته سرپرست هیأت کاوش در تپه قلعه سرسختی علیا شازند، کاوش در این بخش از محوطه در عمق چهار متر از سطح پیش از تاریخ محوطه به پایان رسید.

کاکا، دانش باستان شناسی از این دوره را محدود به کاوش‌ها قبل از انقلاب دانست و افزود: به دلیل نبود تاریخگذاری مطلق و توالی منسجم در اکثر محوطه‌های کاوش شده در قبل از انقلاب، مشکلات فراوانی در خصوص باستان شناسی این دوره در زاگرس مرکزی وجود دارد.

وی گفت: تپه قلعه سرسختی به عنوان یکی از محوطه های شرق زاگرس مرکزی به دلیل داشتن حدود سه متر ضخامت آثار مربوط به دوره نوسنگی  دارای اهمیت فراوان است.

کاکا بیشترین یافته فرهنگی از این دوره را سفال‌های ساده و منقوش، ابزارهای سنگی و استخوانی، اشیای شمارشی و پیکرک‌های سفالی حیوانی اعلام کرد.

وی گفت: یکی از مهمترین یافته‌های باستان شناختی این دوره، اسکلت انسانی است که اطلاعات بسیار مهمی در خصوص شیوه تدفین در دوره نوسنگی تپه قلعه سرسختی در اختیار ما قرار می‌دهد.

سرپرست هیأت کاوش در تپه قلعه سرسختی علیا شازند اظهار داشت: براساس تاریخگذاری‌های صورت گرفته، این اسکلت که مربوط به 7500 سال پیش بوده به صورت چمباتمه ای یا جنینی دفن شده است.

کاکا با اشاره به اعتقاد به جهان پس از مرگ در گذشته افزود: اشیایی از جمله لاک لاک پشت، ابزار سنگی، سنگ چخماق و ظرف حاوی استخوان همراه این اسکلت دفن شده بود.

این باستان شناس گفت: با هماهنگی و همکاری پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی - فرهنگی و پژوهشگاه میراث فرهنگی، این اسکلت به موزه چهار فصل اراک انتقال یافت.

وی گفت: از دیگر یافته‌های مهم این دوره می‌توان به ژتون‌های شمارشی یا همان کالانشان‌ها اشاره کرد که در فرم‌های مختلف کروی و مخروطی شکل طبقه بندی می‌شوند.

کاکا افزود: مجموعه پیکرک‌های گلی این دوره تپه قلعه سرسختی همگی از نوع حیوانی و جنبه‌های آیینی داشته و اکثر آنها به صورت شکسته به دست آمده اند.

به گفته وی، با توجه به یافته‌های باستان شناسی این دوره چنین به نظر می‌رسد که تپه قلعه سرسختی در دوره نوسنگی جدید دارای استقرار بلند مدت بوده و ارتباطات منطقه ای با محوطه‌های شاخص زاگرس مرکزی به خصوص شرق آن داشته است.

به گزارش پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، تپه قلعه سرسختی علیا شازند در حاشیه شرقی زاگرس مرکزی ایران قرار گرفته است.

این منطقه از سلسله کوه‌های بلندی تشکیل شده که ادامه سلسله کوه‌های زاگرس مرکزی است. منطقه یاد شده از جهت شمال غرب به شهرستان ملایر، از جهت غرب به حوضه شهرستان بروجرد، از جهت جنوب به شهرستان الیگودرز و از جهت شمال شرق و شرق به شهرستان اراک و کمی آن طرف تر به مرکز فلات ایران منتهی می‌شود.

با نگاهی به نقشه جغرافیایی ایران در می‌یابیم که این منطقه در نقطه ای واقع شده که از یک طرف به مرکز فلات ایران و از طرف دیگر به زاگرس مرکزی ارتباط پیدا می‌کند، بنابراین می‌تواند آمیزه ای از فرهنگ‌های مختلف منطقه ای و فرا منطقه ای را در بر گیرد.

تپه سرسختی در یک ارتفاع بلند جغرافیایی و در کنار رودخانه فصلی موسوم به مرچاله قرار گرفته که در بیشتر ایام سال دارای آب است. این رودخانه به همراه رودخانه‌های فصلی و چشمه‌های آب دیگر در شهرستان شازند، منبع تامین آب رودخانه قره چای است که در جهت شمال و پس از عبور از شهرستان‌های خنداب و کمیجان وارد استان همدان می‌شود.

کاوش در تپه قلعه سرسختی شازند با مجوز رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری صورت گرفت.