» عمومی
شفا آنلاین>اجتماعی>معاون پیشگیری و اعتیاد سازمان بهزیستی از راه اندازی اتاق های تزریق امن برای معتادان به طور آزمایشی ظرف سه ماه آینده در سه استان کشور خبر داد.
به گزارش شفا آنلاین،چند ماه پیش بود که محسن روشن پژوه برای اولین بار خبر راه
اندازی اتاق تزریق را نزد رسانه ها مطرح کرد و هرچند فورا مورد تکذیب قرار
گرفت اما ظرف مدت کمی دوباره بطور رسمی این خبر تائید شد.
اتاقی که قرار است معتادان در آنجا به راحتی تزریق مواد خود را انجام دهند و امکانات آن در اختیارشان قرار گیرد.
این مساله بحث و ظن و شائبه های زیادی در اذهان عمومی و حتی برخی مسئولان به وجود آورد که در این صورت آیا وجهه قانونی به اعتیاد در کشور داده نمی شود؛ آیا همه معتادان می توانند از اتاق تزریق استفاده کنند و اصلا اتاق تزریق و شرایط استفاده از آن در ایران چیست.
از این رو گفت و گویی را با محسن روشن پژوه معاون پیشگیری و اعتیاد سازمان بهزیستی انجام داد.
**اتاق تزریق چیست؟
روشن پژوه : اتاق تزریق در حقیقت همان اتاق های مصرف مدیریت شده (Drug consumtion room یا همان DCR ) هستند. در این اتاق ها امکاناتی وجود دارد که مصرف مواد تحت نظارت کارشناسان آموزش دیده انجام می شود.
این اتاق ها با این هدف راه اندازی می شود که کسی که می خواهد مواد مصرف کند، بیش از حد مصرف نداشته باشد و به اصطلاح «اور دوز» نکند یا اینکه مواد آلوده نباشد.
استفاده از این اتاق ها موجب کاهش خطرات ناشی از انتقال بیماری از طریق تزریق غیربهداشتی، جلوگیری از مرگ و میر براثر مصرف بیش از حد مواد و اتصال مصرف کنندگان مواد مخدر در معرض خطر بالا با خدمات درمان اعتیاد و دیگر خدمات اجتماعی خواهد شد.
**آیا طرح اتاق تزریق قبلا در جای دیگر مورد آزمایش و تجربه قرار گرفته است؟
روشن پژوه : ما براساس تفکر علمی و مبتنی بر داده های علمی و تجربه جهانی این کار را انجام دادیم . کشورهای پیشرفته ای مانند آلمان و سوئیس و بسیاری از کشورهای دیگر این اتاق های تزریق را دارند.
**چرا باید برای تزریق معتادان امکانات و یک اتاق خاص درنظر گرفته شود و امکانات اعتیاد را در اختیار آنان قرار داد؟
روشن پژوه: در برنامه های فراگیری همچون برنامه کاهش اعتیاد مانند برنامه ایدز و سرخچه و سرخک و آبله مرغان ، پوشش و استقرار کامل برنامه با تمام ابعادش از جمله ضرورت های اثربخشی آن است؛ به آن معنا که اگر برنامه ای بطور کامل اجرا نشده و به جمعیت گروه هدف ، پوشش کافی ارائه نشود ممکن است نتایج اثربخشی خوبی نداشته باشد.
در برنامه کاهش آسیب، لازم است که طیفی از مداخلات در قالب یک جورچین، استفاده شود. فلسفه اجرای برنامه کاهش آسیب این است که عوارض مصرف موارد را کنترل کند ؛ اعتیاد ، صرف نظر از نوع مصرف مواد، عوارض مختلفی از بیماری های عفونی، بیش مصرفی (اور دوز) و مرگ و میر تا رفتارهای مخاطره آمیز جنسی دارد بنابراین ارائه امکانات و خدماتی به معتادان مانند اتاق تزریق، مصرف او را مدیریت خواهد کرد این مساله به معنای «مصرف مدیریت شده برای کاهش آسیب» است.
ما براساس این فلسفه یک دهه است که پذیرفته ایم معتادی که در برنامه کاهش آسیب قرار گرفته اما آمادگی ورود به درمان را ندارد به او سرنگ و سوزن می دهیم و به او می گوییم برو تزریق خود را به صورت بهداشتی انجام بده و کاندوم به او می دهیم تا رفتار جنسی بهداشتی داشته باشد، آموزش و غذا نیز به او می دهیم.
برنامه کاهش آسیب را پذیرفته ایم پس باید بطورکامل و مبتنی بر شواهد اجرا شود یکی از این حلقه های برنامه پازل کاهش آسیب که در دنیا تجربه موفقی داشته است و اثربخشی آن را در کاهش عوارض از جمله خشونت و ابتلا به ایدز و اوردوز نشان داده راه اندازی اتاق تزریق یا به عبارت دقیق تر اتاق های مصرف مدیریت شده است.
**بحث اتاق تزریق چند سال پیش مطرح شد، چرا راه اندازی آن طول کشیده است؟
روشن پژوه : ما چنین پیشنهادی را از سال های قبل مطرح کردیم؛ یک بار حدود دو سال پیش در ستاد مبارزه با مواد مخدر مطرح کردیم اما مقاومت هایی در برابر آن اتخاذ شد و موافقت نشد. دفعه دوم با همکاری و موافقت معاونت رفاه وزارت رفاه مطرح کردیم که این بار تصویب شد و چند وقت پیش در جلسه اصلی و جلسه کمیته درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر مقرر شد که به صورت آزمایشی آن را با درنظر گرفتن ملاحظات فرهنگی ، اجتماعی ، قضایی ، حقوقی و انتظامی اجرا کنیم.
**اتاق های تزریق در کدام مناطق کشور راه اندازی می شوند؟
روشن پژوه: مطالعات اولیه راه اندازی اتاق های مصرف مدیریت شده انجام شده است به آن معنا که در دنیا مطالعه کردیم که در این اتاق ها ، چه کارهایی در حال انجام است و روش و اثربخشی آنها چیست.
این اتاق ها در سه استان کرمان، خوزستان و سیستان و بلوچستان به صورت آزمایشی راه اندازی می شود.
کارهای مطالعاتی بین المللی راه اندازی اتاق های مصرف مدیریت شده در این سه استان انجام شده و در حال انجام دادن کارهای مطالعاتی منطقه ای آن هستیم و از مدیران کل استان ها خواهش کردیم اطلاعاتی جمع آوری کنند و براساس آن اطلاعات، این اتاق ها را طراحی خواهیم کرد.
**آیا راه اندازی اتاق تزریق اصلا برای کشور لازم است و نیازی به آن حس شده است؟
روشن پژوه : راه اندازی این اتاق ها فعلا به صورت آزمایشی در حد محدود و با مدیریت و نظارت دقیق است تا بتوانیم مستندسازی خوبی داشته باشیم چون اکنون نمی دانیم راه اندازی این اتاق ها برای کشور ما لازم هست یا نه.
هرچند که در حال حاضر احساس می کنیم راه اندازی چنین اتاق هایی لازم است اما باید شواهد را استخراج کنیم ؛ در این مطالعه پایلوت ، هدف ما طراحی درست استخراج دقیق شواهد است و بعد براساس آن می توانیم بگوییم این طرح خوب است یا نه و اینکه راه اندازی این اتاق ها در کشور باید با چه گستره ای انجام شود.
**آیا همه معتادان مانند معتادان به شیشه می توانند برای مصرف مواد از این اتاق ها استفاده کنند یا فقط مخصوص معتادان تزریقی خواهد بود؟
روشن پژوه: در الگوی اتاق های مصرف مدیریت شده، پیش بینی ما این است که فعلا فقط معتادان تزریقی از آن استفاده کنند چراکه تعداد معتادان تزریقی در کشور قابل توجه است.
احتمال دارد معیارهایی را برای ورود به این اتاق ها قرار دهیم؛ برای استفاده از این اتاق ها، ملاک هایی خواهیم گذاشت که معتادان را فیلتر کند.
اگر حساب کنیم شیشه هم زیاد مصرف می شود ممکن است بعدها شیشه هم به آن، اضافه شود.
ما نشستی خواهیم گذاشت که در آنجا اعلام خواهیم کرد که آیا فقط هروئینی های تزریقی در این اتاق باشد یا اینکه شیشه ای ها هم می توانند آنجا باشند.
**آیا تزریق این معتادان در این اتاق ها به معنای تجاهر (معتادان متجاهر در ملاء عام مواد مصرف می کنند و جرم است) نخواهد بود و نیروهای انتظامی با آن برخورد نخواهند کرد؟
روشن پژوه: ما در مفهوم تجاهر ، براساس تعریفی که در آیین نامه های موجود هست دو ملاک مدنظر قرار گرفته شده ؛ یکی سوء رفتار که باید توسط پزشک و قاضی احراز شود اما در ملاک دیگر با استناد به اسناد بالا دستی، اگر یک نفر تحت پوشش برنامه های علمی و مصوب باشد دیگر متجاهر تلقی نمی شود .
یعنی اگر به یک معتاد سرنگ و سوزن ، بدهیم و بگوییم که برو و به طور بهداشتی تزریق کن اگر برود زیر پل یا مکان های دیگر تزریق کند، متجاهر می شود اما اگر به اتاق های مصرف مدیریت شده DCR مراجعه کرده و آنجا تزریق کند دیگر متجاهر نیست. پیشنهاد ما برای راه اندازی این اتاق ها اتفاقا برای این است که مفهوم تجاهر کمتر شود و هماهنگی های قضایی و انتظامی و حقوقی برای این موارد انجام شده است.
**قرار است اتاق های خاصی برای معتادان ساخته شود یا منظور از اتاق تزریق همین خودروهای فعلی سیار بهزیستی است که به پاتوق های معتادان مراجعه می کنند؟
روشن پژوه : در دنیا برای اتاق تزریق یا اتاق مصرف مدیریت شده، چند مدل تعریف شده است. یک مدل آن مانند همین ون های بهزیستی (که به پاتوق معتادان مراجعه می کنند) سیار است که در آن امکانات بهداشتی وجود دارد و یک پرستار آموزش دیده نیز در آن فعالیت می کند و در یک ساعت مشخص به محل های تجمع معتادان می روند و وسایل تزریق بهداشتی را بین آنان توزیع می کنند.
یک مدل دیگر آن وابسته به اتاق مصرف مدیریت شده DCR است و ما اکنون می خواهیم این اتاق ها را داشته باشیم یعنی یک فضای ثابت که پرستار آموزش دیده در آنجا مستقر است.
**امکانات ارائه شده در اتاق های تزریق چیست؟ آیا قرار است در این اتاق ها ، مواد نیز در اختیار معتادان قرار بگیرد؟
روشن پژوه: در اتاق های تزریق ، سرنگ و سوزن و دیگر وسایل لازم برای مصرف مواد به صورت رایگان به معتادان داده می شود اما عرضه مواد به معتادان در دستور کار ما نیست و مواد را باید خودش بیاورد.
**آیا با راه اندازی اتاق های تزریق، پاتوق های معتادان جمع می شود؟
روشن پژوه: تا کار شروع نشود نمی توان گفت آیا با راه اندازی اتاق های مصرف مدیریت شده ، پاتوق معتادان جمع می شود.
**زمان دقیق راه اندازی این اتاق ها کی است؟
روشن پژوه : طرح راه اندازی اتاق های مصرف مدیریت شده دو ماه آینده آغاز خواهد شد هرچند که مهلت ما برای راه اندازی این اتاق ها سه ماهه است.ایرنا
این مساله بحث و ظن و شائبه های زیادی در اذهان عمومی و حتی برخی مسئولان به وجود آورد که در این صورت آیا وجهه قانونی به اعتیاد در کشور داده نمی شود؛ آیا همه معتادان می توانند از اتاق تزریق استفاده کنند و اصلا اتاق تزریق و شرایط استفاده از آن در ایران چیست.
از این رو گفت و گویی را با محسن روشن پژوه معاون پیشگیری و اعتیاد سازمان بهزیستی انجام داد.
**اتاق تزریق چیست؟
روشن پژوه : اتاق تزریق در حقیقت همان اتاق های مصرف مدیریت شده (Drug consumtion room یا همان DCR ) هستند. در این اتاق ها امکاناتی وجود دارد که مصرف مواد تحت نظارت کارشناسان آموزش دیده انجام می شود.
این اتاق ها با این هدف راه اندازی می شود که کسی که می خواهد مواد مصرف کند، بیش از حد مصرف نداشته باشد و به اصطلاح «اور دوز» نکند یا اینکه مواد آلوده نباشد.
استفاده از این اتاق ها موجب کاهش خطرات ناشی از انتقال بیماری از طریق تزریق غیربهداشتی، جلوگیری از مرگ و میر براثر مصرف بیش از حد مواد و اتصال مصرف کنندگان مواد مخدر در معرض خطر بالا با خدمات درمان اعتیاد و دیگر خدمات اجتماعی خواهد شد.
**آیا طرح اتاق تزریق قبلا در جای دیگر مورد آزمایش و تجربه قرار گرفته است؟
روشن پژوه : ما براساس تفکر علمی و مبتنی بر داده های علمی و تجربه جهانی این کار را انجام دادیم . کشورهای پیشرفته ای مانند آلمان و سوئیس و بسیاری از کشورهای دیگر این اتاق های تزریق را دارند.
**چرا باید برای تزریق معتادان امکانات و یک اتاق خاص درنظر گرفته شود و امکانات اعتیاد را در اختیار آنان قرار داد؟
روشن پژوه: در برنامه های فراگیری همچون برنامه کاهش اعتیاد مانند برنامه ایدز و سرخچه و سرخک و آبله مرغان ، پوشش و استقرار کامل برنامه با تمام ابعادش از جمله ضرورت های اثربخشی آن است؛ به آن معنا که اگر برنامه ای بطور کامل اجرا نشده و به جمعیت گروه هدف ، پوشش کافی ارائه نشود ممکن است نتایج اثربخشی خوبی نداشته باشد.
در برنامه کاهش آسیب، لازم است که طیفی از مداخلات در قالب یک جورچین، استفاده شود. فلسفه اجرای برنامه کاهش آسیب این است که عوارض مصرف موارد را کنترل کند ؛ اعتیاد ، صرف نظر از نوع مصرف مواد، عوارض مختلفی از بیماری های عفونی، بیش مصرفی (اور دوز) و مرگ و میر تا رفتارهای مخاطره آمیز جنسی دارد بنابراین ارائه امکانات و خدماتی به معتادان مانند اتاق تزریق، مصرف او را مدیریت خواهد کرد این مساله به معنای «مصرف مدیریت شده برای کاهش آسیب» است.
ما براساس این فلسفه یک دهه است که پذیرفته ایم معتادی که در برنامه کاهش آسیب قرار گرفته اما آمادگی ورود به درمان را ندارد به او سرنگ و سوزن می دهیم و به او می گوییم برو تزریق خود را به صورت بهداشتی انجام بده و کاندوم به او می دهیم تا رفتار جنسی بهداشتی داشته باشد، آموزش و غذا نیز به او می دهیم.
برنامه کاهش آسیب را پذیرفته ایم پس باید بطورکامل و مبتنی بر شواهد اجرا شود یکی از این حلقه های برنامه پازل کاهش آسیب که در دنیا تجربه موفقی داشته است و اثربخشی آن را در کاهش عوارض از جمله خشونت و ابتلا به ایدز و اوردوز نشان داده راه اندازی اتاق تزریق یا به عبارت دقیق تر اتاق های مصرف مدیریت شده است.
**بحث اتاق تزریق چند سال پیش مطرح شد، چرا راه اندازی آن طول کشیده است؟
روشن پژوه : ما چنین پیشنهادی را از سال های قبل مطرح کردیم؛ یک بار حدود دو سال پیش در ستاد مبارزه با مواد مخدر مطرح کردیم اما مقاومت هایی در برابر آن اتخاذ شد و موافقت نشد. دفعه دوم با همکاری و موافقت معاونت رفاه وزارت رفاه مطرح کردیم که این بار تصویب شد و چند وقت پیش در جلسه اصلی و جلسه کمیته درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر مقرر شد که به صورت آزمایشی آن را با درنظر گرفتن ملاحظات فرهنگی ، اجتماعی ، قضایی ، حقوقی و انتظامی اجرا کنیم.
**اتاق های تزریق در کدام مناطق کشور راه اندازی می شوند؟
روشن پژوه: مطالعات اولیه راه اندازی اتاق های مصرف مدیریت شده انجام شده است به آن معنا که در دنیا مطالعه کردیم که در این اتاق ها ، چه کارهایی در حال انجام است و روش و اثربخشی آنها چیست.
این اتاق ها در سه استان کرمان، خوزستان و سیستان و بلوچستان به صورت آزمایشی راه اندازی می شود.
کارهای مطالعاتی بین المللی راه اندازی اتاق های مصرف مدیریت شده در این سه استان انجام شده و در حال انجام دادن کارهای مطالعاتی منطقه ای آن هستیم و از مدیران کل استان ها خواهش کردیم اطلاعاتی جمع آوری کنند و براساس آن اطلاعات، این اتاق ها را طراحی خواهیم کرد.
**آیا راه اندازی اتاق تزریق اصلا برای کشور لازم است و نیازی به آن حس شده است؟
روشن پژوه : راه اندازی این اتاق ها فعلا به صورت آزمایشی در حد محدود و با مدیریت و نظارت دقیق است تا بتوانیم مستندسازی خوبی داشته باشیم چون اکنون نمی دانیم راه اندازی این اتاق ها برای کشور ما لازم هست یا نه.
هرچند که در حال حاضر احساس می کنیم راه اندازی چنین اتاق هایی لازم است اما باید شواهد را استخراج کنیم ؛ در این مطالعه پایلوت ، هدف ما طراحی درست استخراج دقیق شواهد است و بعد براساس آن می توانیم بگوییم این طرح خوب است یا نه و اینکه راه اندازی این اتاق ها در کشور باید با چه گستره ای انجام شود.
**آیا همه معتادان مانند معتادان به شیشه می توانند برای مصرف مواد از این اتاق ها استفاده کنند یا فقط مخصوص معتادان تزریقی خواهد بود؟
روشن پژوه: در الگوی اتاق های مصرف مدیریت شده، پیش بینی ما این است که فعلا فقط معتادان تزریقی از آن استفاده کنند چراکه تعداد معتادان تزریقی در کشور قابل توجه است.
احتمال دارد معیارهایی را برای ورود به این اتاق ها قرار دهیم؛ برای استفاده از این اتاق ها، ملاک هایی خواهیم گذاشت که معتادان را فیلتر کند.
اگر حساب کنیم شیشه هم زیاد مصرف می شود ممکن است بعدها شیشه هم به آن، اضافه شود.
ما نشستی خواهیم گذاشت که در آنجا اعلام خواهیم کرد که آیا فقط هروئینی های تزریقی در این اتاق باشد یا اینکه شیشه ای ها هم می توانند آنجا باشند.
**آیا تزریق این معتادان در این اتاق ها به معنای تجاهر (معتادان متجاهر در ملاء عام مواد مصرف می کنند و جرم است) نخواهد بود و نیروهای انتظامی با آن برخورد نخواهند کرد؟
روشن پژوه: ما در مفهوم تجاهر ، براساس تعریفی که در آیین نامه های موجود هست دو ملاک مدنظر قرار گرفته شده ؛ یکی سوء رفتار که باید توسط پزشک و قاضی احراز شود اما در ملاک دیگر با استناد به اسناد بالا دستی، اگر یک نفر تحت پوشش برنامه های علمی و مصوب باشد دیگر متجاهر تلقی نمی شود .
یعنی اگر به یک معتاد سرنگ و سوزن ، بدهیم و بگوییم که برو و به طور بهداشتی تزریق کن اگر برود زیر پل یا مکان های دیگر تزریق کند، متجاهر می شود اما اگر به اتاق های مصرف مدیریت شده DCR مراجعه کرده و آنجا تزریق کند دیگر متجاهر نیست. پیشنهاد ما برای راه اندازی این اتاق ها اتفاقا برای این است که مفهوم تجاهر کمتر شود و هماهنگی های قضایی و انتظامی و حقوقی برای این موارد انجام شده است.
**قرار است اتاق های خاصی برای معتادان ساخته شود یا منظور از اتاق تزریق همین خودروهای فعلی سیار بهزیستی است که به پاتوق های معتادان مراجعه می کنند؟
روشن پژوه : در دنیا برای اتاق تزریق یا اتاق مصرف مدیریت شده، چند مدل تعریف شده است. یک مدل آن مانند همین ون های بهزیستی (که به پاتوق معتادان مراجعه می کنند) سیار است که در آن امکانات بهداشتی وجود دارد و یک پرستار آموزش دیده نیز در آن فعالیت می کند و در یک ساعت مشخص به محل های تجمع معتادان می روند و وسایل تزریق بهداشتی را بین آنان توزیع می کنند.
یک مدل دیگر آن وابسته به اتاق مصرف مدیریت شده DCR است و ما اکنون می خواهیم این اتاق ها را داشته باشیم یعنی یک فضای ثابت که پرستار آموزش دیده در آنجا مستقر است.
**امکانات ارائه شده در اتاق های تزریق چیست؟ آیا قرار است در این اتاق ها ، مواد نیز در اختیار معتادان قرار بگیرد؟
روشن پژوه: در اتاق های تزریق ، سرنگ و سوزن و دیگر وسایل لازم برای مصرف مواد به صورت رایگان به معتادان داده می شود اما عرضه مواد به معتادان در دستور کار ما نیست و مواد را باید خودش بیاورد.
**آیا با راه اندازی اتاق های تزریق، پاتوق های معتادان جمع می شود؟
روشن پژوه: تا کار شروع نشود نمی توان گفت آیا با راه اندازی اتاق های مصرف مدیریت شده ، پاتوق معتادان جمع می شود.
**زمان دقیق راه اندازی این اتاق ها کی است؟
روشن پژوه : طرح راه اندازی اتاق های مصرف مدیریت شده دو ماه آینده آغاز خواهد شد هرچند که مهلت ما برای راه اندازی این اتاق ها سه ماهه است.ایرنا
نظرشما
آخرین اخبار