شفا آنلاین>اجتماعی> یکی از اولویت‌های نظام سلامت که در اسناد بالادستی بر آن تاکید شده، برقراری نظام ارجاع با تاکید بر سیستم پزشک خانواده است.
به گزارش شفا آنلاین،به نقل از سپید منتقدان سیاست‌های سلامت دولت یازدهم معتقدند بودجه مناسبی که از سال 93 در اختیار وزارت بهداشت قرار گرفت، به جای آن‌که صرف این موضوع مهم شود، به کارهایی با اولویت‌های پایین‌تر مانند نوسازی بیمارستان‌ها و پرداخت به پزشکان مقیم و برنامه‌های دیگری از طرح تحول سلامت اختصاص پیدا کرده است.درمقابل اما دولتی‌ها بارها استان‌های فارس و مازندران را به عنوان نمونه‌هایی موفق از اجرای پایلوت طرح پزشک خانواده معرفی می‌کنند و حتی از آن به عنوان پاسخی کوبنده در برابر کسانی بهره می‌جویند که معتقدند وزارت بهداشت درمان محور است و از کارهای بهداشت و پیشگیری غافل مانده است. این روزها اما داستان به شکلی دیگر ورق می‌خورد. در هفته جاری ابتدا صدای اعتراض یکی از نمایندگان استان مازندران در اعتراض به مشکلات برنامه پزشک خانواده شنیده شد و بلافاصله نماینده شهر شیراز، حرف‌هایی مشابه اما درباره استان فارس به رسانه‌ها گفت.
بیماران حق انتخاب ندارند
شمس‌الله شریعت‌نژاد که اعتراض به پزشک خانواده را در نخستین روز این هفته کلید زد، با تاکید بر اینکه برنامه پزشک خانواده در استان مازندران منجر به افزایش هزینه‌های درمان مردم شده، از مسئولین خواست ایرادات این طرح را برطرف کنند.
نماینده مردم تنکابن و رامسر در گفت‌وگو با خبرنگار سپید اظهار داشت: «دلیل اینکه پزشک خانواده که در بسیاری از کشورهای دنیا با موفقیت با اجرا درآمده در کشور ما توفیقی به همراه نداشته این است که ما هنوز زیرساخت‌های لازم را نداریم.» وی به مشکلات مردم در دسترسی به پزشکان خانواده به عنوان یکی از مشکلات موجود اشاره کرد و افزود: «با اجرای این طرح، مردم باید برای مراجعه به یک پزشک متخصص، در ابتدا به پزشک خانواده مراجعه کنند در‌حالی که به چنین پزشکی دسترسی ندارند. تعداد پزشکان کافی نیست و مردم نسبت به پزشکی در یک منطقه به عنوان پزشک خانواده مشغول کار است، هیچ شناختی ندارند.» شریعت‌نژاد عاملی که مردم را به ویزیت نزد یک پزشک عمومی ترغیب می‌کند را «شناخت» دانست و گفت: «در شهرهای کوچک مازندران مردم موظفند حتما بروند پزشکی را پیدا کنند به عنوان پزشک خانواده، که خودش یک مسئله است، دسترسی به او یک مسئله است و بعد از اینکه بالاخره او را پیدا کردند، به سختی نوبت گرفتند و ویزیت شدند، ایشان یک مهر برای بیمار می‌زند و او را به یک پزشک دیگر ارجاع می‌دهد. در واقع بیمار در کانالی می‌افتد که حق انتخاب ندارد. اگر هم این فرایند اجرا نشود، به این معنی است که دفترچه بیمه بیمار هیچ ارزشی ندارد و بیمه‌ای به او تعلق نمی‌گیرد. این روال، هزینه‌های مردم را افزایش می‌دهد و بیماران مجبور می‌شوند برای درمان یک بیماری، مراجعات مضاعفی انجام دهند که هزینه رفت و آمد و امثال این هزینه‌ها را هم به آنها تحمیل می‌کند.»
عضو کمیسیون کشاورزی، در ادامه ضمن یادآوری اینکه برنامه پزشک خانواده در ابتدا قرار بود در سراسر کشور اجرا شود و پس از آن تصمیم بر آن شد که در استان‌های فارس و مازندران به صورت پایلوت به اجرا درآید، تصریح کرد: «اجرای پایلوت این برنامه به این علت بود که ایراد و اشکالات کار، خودش را نشان دهد و مرتفع شود ولی ظاهرا اراده چندانی برای رفع این مشکلات وجود ندارد. یعنی اینطور به نظر می‌رسد که خود وزارت بهداشت هم اهتمام جدی ندارد که این طرح را به عنوان یک الگوی موفق معرفی کرده و بعد هم بتواند به کل کشور تعمیم دهد.»
شان پزشکان عمومی پایین آمده
نماینده شیراز در گفت‌وگو با خانه ملت، درباره میزان رضایتمندی مردم از اجرایی شدن طرح پزشک خانواده در استان فارس گفت: «اصل پزشک خانواده بسیار مطلوب است و اجرای آن در کشورهای دنیا نیز موفقیت آمیز بوده است اما از آن جهت که در کشور بسترسازی مناسبی برای اجرای آن صورت نگرفت لذا نتوانست اجرای پایلوت آن در استان فارس رضایتمندی به همراه داشته باشد.» مسعود رضایی ادامه داد: «کمبود حمایت‌های بیمه‌ای در اجرای طرح پزشک خانواده باعث شد تا این طرح نتواند به اهداف موردنظر دست پیدا کند.» این نماینده تصریح کرد: «یکی از ایرادات اجرای طرح پزشک خانواده در استان فارس آن است که بیماران زمانی می‌توانند به پزشکان مراجعه کنند که از قبل وقتی برای آنان تعیین شده باشد و اگر بیماری خارج از وقت تعیین شده با مشکلی مواجه شود و به پزشک مراجعه کند نمی‌تواند از مزایای پزشک خانواده بهره‌مند شود. از سویی دیگر گاهی در مراجعات بعدی که بیمار می‌خواهد برای بار دوم و نشان‌دادن جواب آزمایش به پزشک خانواده مراجعه کند، مجبور به اخذ نوبت است که این نیز با وقت‌های طولانی مدت همراه است.» رضایی افزود: «ناگفته نماند که شان پزشکان عمومی در اجرای طرح پزشک خانواده تا حدودی افت پیدا کرده و این جایگاه نتوانسته در مسیر اصلی خود قرار گیرد زیرا برخی از مواقع پزشک عمومی می‌تواند به درمان بیمار کمک کند اما یا به اصرار بیمار یا بر اساس چارچوب طرح پزشک خانواده به ناچار بیمار را به پزشک متخصص ارجاع می دهد.»
نماینده مردم شیراز در مجلس دهم، تصریح کرد: «در ابتدای طرح پزشک خانواده، پزشکان عمومی حق‌الزحمه خوبی دریافت می‌کردند اما متاسفانه اکنون مدتی است که نتوانستند حقوق خود را دریافت کنند.»
پزشک خانواده باید ادامه پیدا کند
نظر دبیر کمیسیون بهداشت را درباره شکست یا پیروزی برنامه پزشک خانواده در استان‌های مازندران و فارس جویا شدیم. بشیر خالقی به سپید گفت: «اگر بخواهیم بهداشت و درمان در ایران سروسامان بگیرد، راهی جز حرکت همراه با برنامه‌ریزی نداریم و اگر بدون برنامه حرکت کنیم، قطعا دچار شکست خواهیم شد.» وی افزود: «برنامه پزشک خانواده هم مدتی است که در 2 استان به صورت پایلوت آغاز شده است و مانند هر طرح دیگری، بدون اشکال نیست. لازم است که مزایای آن را تقویت کنیم و معایب آن را به تدریج از بین ببریم.» نماینده مردم خلخال و کوثر در مجلس ضمن رد ادعای افزایش هزینه‌های درمانی مردم، کمترین فایده طرح تحول سلامت را کاهش پرداخت از جیب مردم دانست و تاکید کرد: «بالاخره آمار مراجعه مردم به مراکز دولتی کاملا مشخص است. اگر زمانی ضریب اشغال تخت در بیمارستان‌ها هفتاد یا هشتاد درصد بود، الان بیمارستان‌های دولتی اصلا تخت خالی ندارند که نشان‌‌دهنده این است که خدمات درمانی راحت‌تر از قبل به مردم ارائه می‌شود.» خالقی درخصوص برنامه پزشک خانواده خاطرنشان کرد: «اساس این سیستم بر این است که بیماران باید از طریق خانه‌های بهداشت به سطوح بالاتر مثل مراکز بهداشتی درمانی روستایی و شهری و از آنجا به بیمارستان‌ها ارجاع داده شوند. ولی آن چیزی که در کشور ما به اجرا درآمده است، با این روال تفاوت دارد. در کشور ما اینطور است که هر کس به‌خاطر یک سرماخوردگی معمولی می‌تواند روزانه پیش هرتعداد پزشک متخصص که می‌خواهد برود. در کل دنیا اینطور است که اگر مریض بخواهد مستقیما به پزشک متخصص مراجعه کند، هزینه‌های بالایی را باید بپردازد ولی اگر از طریق کانال‌های برنامه‌ریزی‌شده اقدام کند، هزینه‌هایش بسیار کاهش پیدا می‌کند.» وی با اشاره به مشکلاتی که برنامه پزشک خانواده در کشورمان دارد، تصریح کرد: «کارانه‌های پزشکان در بعضی از بیمارستان‌ها واقعا بالا رفته است و برخی پزشکان پول‌های کلانی می‌گیرند. ما از این بابت واقعا معترضیم. بالاخره باید یک محدودیت‌هایی وجود داشته باشد. ضمن اینکه پزشکان لازم است در مقابل پولی که دریافت می‌کنند، مسئولیت هم بپذیرند و بیماران او سرگردان نباشند. گاهی شاهد بی‌نظمی‌هایی از این بابت هستیم.» عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس اظهار داشت: «ما بعضا شاهد تفاوت‌های زیادی از نظر دریافتی بین پزشکان و دیگر کادر درمانی هستیم که خود این تبعیض‌ها مشکلات عدیده‌ای را به وجود می‌آورد. وقتی این تبعیض‌ها در میان افراد مختلف کادر درمان وجود داشته باشد، قطعا آن پرسنل هم با علاقه کار نمی‌کنند و به‌هرحال مشکلاتی به وجود می‌آید.» خالقی ادامه داد: «در استان‌های مازندران و فارس هم که نمایندگان آنها لب به اعتراض گشوده‌اند، هم کمبود پزشک وجود دارد و هم سیستم نوبت‌دهی و نظایر آن، مشکلاتی را برای مردم ایجاد کرده است.
ضمن اینکه در شهرهای کوچک به دلیل اینکه مراکز خصوصی وجود ندارد، وابستگی مردم به سیستم دولتی زیاد است. از طرفی پزشکی که در مناطق کم‌جمعیت کار می‌کند، پزشک ثابتی نیست و عمدتا از پزشکان طرحی استفاده می‌شود. این پزشکان هم اجازه داشتن مطب خصوصی ندارند و همین مطلب نارضایتی‌هایی را در بین آنها ایجاد کرده است و از طرفی مردم هم مجبورند فقط از سیستم دولتی خدمات دریافت کنند و از این جهت اعتراض‌هایی دارند.» این نماینده مردم در مجلس دهم تاکید کرد: «درعین حال، تنها راه موجود این است که این طرح به راه خود ادامه دهد و به تدریج مشکلاتش حل شود. نمی‌شود ما طرح به این مهمی را به دلیل وجود چند مشکل به راحتی کنار بگذاریم.»
بی‌اعتنایی مسئولین وزارتخانه
تلاش‌های ما برای صحبت با مسئولین وزارت بهداشت و شنیدن پاسخ‌های آنان ناکام ماند و علی‌رغم تلاش چندساعته، موفق به صحبت با هیچ‌یک از مدیران محترم معاونت درمان و مسئولین دست‌اندرکار اجرای برنامه پزشک خانواده نشدیم.
مطالب مرتبط
نظرشما
آخرین اخبار