شفا آنلاین.حوادث پزشکی>آیا بینی کوچک مادرتان را به ارث بردهاید؟ آیا چشمان درشت عمویتان را دارید؟ شباهتهای خانوادگی را به سادگی مورد توجه قرار میگیرند، اما درک این شباهتها از لحاظ ژنتیکی کار آسانی نیست. اما پژوهشگران در بررسی جدید تلاش کردند تا از چگونگی ارتباط ژنهای شخص با ظاهرش سر در بیاورند.
به گزارش
شفا آنلاین، ست
واینبرگ، استادیار زیستشناسی در دانشگاه پیستبورگ و نویسنده مقاله این
بررسی که در ژورنال PLOS Genetic میگوید: «ما بر اساس بررسیها بر روی
دوقلوه میدانیم که شکل برخی از بخشهای صورت به شدت تحت تاثیر ژنتیک است؛
اما اطلاعات چندانی درباره ژنهای اختصاصی دخیل در تعیین تفاوتها در
اندازه و شکل خصوصیات گوناگون چهره در دست نیست.» این پژوهشگران در تلاش
برای آشکار کردن رازهای ژنتیکی شکل صورت تصاویری سهبعدی از بیش از ۳۱۰۰
نفر گرفتند و ارتباطات میان خصوصویات صورت آنان و حدود یک میلیون مورد
واریاسیون یا تنوع ژنتیکی ژنوم انسان را بررسی کردند.
این
پژوهشگران ۲۰ اندازهگیری متفاوت صورت مانند پهنای صورت یا عمق بینی را در
این بررسی وارد کردند. بهعلاوه شکل صورت افراد را با استفاده از تکنیکی
به نام استرئوفوتوگرامتری ثبت کردند و از تصاویر دوبعدی از زوایای متفاوت
برای ایجاد تصاویر سهبعدی با جزئیات زیاد استفاده میکند. این پژوهشگران
همچنین برای آزمایش DNA از این افراد نمونه بزاق گرفتند.
این
بررسی نشان داد که از میان ۲۰ نوع اندازهگیری خصوصیات صورت، پنج مورد از
آنها با مناطق مشخص ژنوم ارتباط دارند. این اندازهگیریها شامل پهنای
صورت، فاصله میان چشمها، عمق و پهنای بینی و عمق صورت یا فاصله تقریبی
میان گوش تا راس بینی بودند.
درمجموع
هفت ناحیه ژنوم با این پنج اندازهگیری صورت ارتباط داشتند (برخی از
اندازهگیریها با بیش از یک ناحیه ژنوم مرتبط بودند) و هر منطقه حاوی بیش
از یک ژن است، بنابراین بر اساس این بررسی، هنوز روشن نیست که کدام ژن به
کدام خصوصیت مرتبط است؛ اما برخی از این نواحی حاوی ژنهایی هستند که قبلا
با نشانگانهای ژنتیکی تاثیرگذار بر صورت یا رشد صورت مرتبط شده بودند.
واینبرگ
میگوید این یافتهها به شمار بسیار اندکی از بررسیها افزوده میشوند که
به ژنتیک خصوصیات صورت به چنین شیوه فراگیری میپردازند. به گفته او، این
پژوهشگران شناسایی چندین همبستگی جدید میان نواحی ژنوم و خصوصیاتی مشخص
صورت همچنین مشابه یافتههای پژوهشهای پیشین است، بهخصوص آنهایی که شامل
اندازهگیریهای بینی بودهاند. این دانش ژنتیکی میتواند در آینده
کاربردهای عملی پیدا کند، بهخصوص هنگامی موضوع نقایص و نشانگانهای
مادرزادی صورت در نوزادان مطرح است.
واینبرگ
گفت: «ممکن است تغییرات اندکی در شیوه کارکرد این ژنها بتواند چگونگی رشد
صورت را دگرگون کند.» برای مثال، پژوهشهایی مانند این میتواند درباره
علل عوارضی مانند شکاف کام یا لبشکری را روشنتر کند. این عوارض ازجمله
شایعترین نقایص مادرزادی هستند. این عوارض به علت خطا در شیوه رشد صورت
جنین در رحم رخ میدهند: در جریان رشد طبیعی جنین، بخشهای متفاوت صورت
بهطور جداگانه تشکیل میشوند و بعد به هم میپیوندند اگر این بخشها
بهدرستی به هم متصل نشوند، نوزادی با شکاف کام یا لبشکری متولد میشود.
منبع: LiveScience