علائم و نشانه‌های وسواس کودکان

به گزارش شفا آنلاین،به نقل از سپید    همچنین ممکن است کودک در مدرسه درگیر رفتار تشریفاتی نباشد و والدین تصور کنند که این رفتارها در خانه یک مرحله گذرا است. وقتی کودک سعی می‌کند خود را از این افکار و رفتار رها کند، مضطرب می‌شود. وقتی که کودکان احساس خجالت یا شرمساری دارند و نگرانند که دیوانه به نظر برسند، سعی می‌کنند رفتارهای تشریفاتی وسواسی را با وظایف روزمره ترکیب کنند تا به اصطلاح لو نروند ولی این تا زمانی که بتوانند کنترل کنند، ممکن است. این طبیعی است که کودکان از والدین درخواست کنند در رفتار تشریفاتی آنها شرکت کنند. وقتی که کودک حرکتی را انجام می‌دهد قاعدتا والدین هم پاسخ می‌دهند. اگر کودک بگوید: «من به چیزی که آلوده است دست نمی‌زنم، باید می‌زدم؟» والدین هم می‌گویند: « نه، تو کار خوبی کردی.» و این گونه رفتار تشریفاتی کودک بارها تکرار می‌شود. در ابتدا والدین نباید اشاره‌ای به اتفاقی که در حال رخ دادن است، بکنند. قشقرق، نشانه آشکار نگرانی است و رفتارهای این چنین که باعث مشکلات می‌شوند پس از شرکت نکردن والدین در تشریفات طبیعی است. این مشکلات و نشانه‌ها است که خانواده را برای درمان وسواس به درمان می‌کشاند.

علایم وسواس کودکان
آسیب و ترک برداشتن دست‌ها از شست و شوی زیاد
استفاده غیرطبیعی از صابون و دستمال توالت
قیمت بالا و غیرمنتظره قبوض آب و برق
افت ناگهانی در نمرات آزمون‌ها
ساعت‌های غیرمفید و طولانی صرف تکالیف مدرسه کردن
سوراخ ناشی از پاک کردن زیاد روی صفحات کاغذ
درخواست از اعضای خانواده برای تکرار زیاد عبارت‌ها یا بارها به یک سوال جواب دادن
ترس پایدار از بیماری
افزایش قابل توجه لباس‌ها در لباسشویی
زمان زیاد و خاصی برای آماده شدن برای رفتن به تخت‌خواب
ترس مداوم از اینکه اتفاق بدی در حال رخ دادن است یا رخ خواهد داد
چک کردن مداوم برای مطمئن شدن از سلامتی خود و خانواده
بی‌میلی برای بیرون رفتن همراه با خانواده.

تشخیص وسواس
       وسواس بین اختلالات کودکی، اختلالی رایج است ولی تشخیص داده نمی‌شود. کودکان اغلب نشانه‌ها را پنهان نگه می‌دارند تا احساس خجالت نکنند.

       حتی اگر نشانه‌ها عیان و آشکار باشند، والدین گاهی نشانه‌ها را به مقتضیات طبیعی کودکی ربط می‌دهند یا نشانه‌هایی از بدرفتاری کودکان می‌دانند.

       اگر یکی از موارد زیر یا بیشتر در مورد فرد صدق کند می‌توان تشخیص وسواس را برای کودک مطرح کرد: 1) یک ساعت یا بیشتر وقت صرف کردن برای تشریفات و ... هر روز، 2) باعث رنج شود، 3) در رفتار روزمره خلل ایجاد کند.

       وسواس در کودکان معمولا بین سن هفت تا دوازده سال تشخیص داده می‌شود. بچه‌ها در این سنین به طور طبیعی نگران رابطه خود با دوستانشان هستند و احساس ناامنی یا اضطراب ناشی از وسواس باعث احساس ترس و از دست دادن کنترل‌شان است.

اگر به نشانه‌ها شک کردید، فرزندتان را به مرکز درمانی ببرید. پزشک از او مناسب سن او سوال می‌کند. به طور مثال:
آیا فکرها، تصاویر و ایده‌هایی داری که تو را اذیت کند؟
دلت می خواهد کاری را چند بار از اول انجام بدهی؟
دست‌هایت را زیاد می‌شویی؟ بیشتر از بچه‌های دیگر؟
وسایلی را که دیگران دور می‌ریزند، تو جمع می‌کنی؟
قبل از خواب احساس می‌کنی که هر شب باید یک سری کارهایی را انجام بدهی؟ کارهایی که هر شب تکرار می‌شود؟

       درمانگر درباره تکرار و شدت این کارها از او سوال می‌کند. مثلا ممکن است او به همه سوالات پاسخ «بله» بدهد، بنابراین یا وسواس دارد یا اختلالات دیگر، مگر اینکه گاهی این کارها را بکند و شدت آن برای تشخیص وسواس مناسب نباشد.

درمان وسواس
       بهترین درمان برای وسواس، رفتار درمانی و درمان دارویی است. در رویکرد شناختی ـ رفتاری درمانی، کودک یاد می‌گیرد که افکار و رفتارش را تغییر دهد.

       رفتار درمانی به کودک کمک می‌کند به تدریج با ترس‌هایش مواجه شود. او متوجه می‌شود که نباید رفتارهای تشریفاتی انجام دهد و او با اضطراب‌هایش مواجه می‌شود و با شناخت آنها از شدت‌شان کاسته می‌شود و متوجه می‌شود که اتفاقات فاجعه‌باری رخ نخواهد داد. مثلا کودکانی که ترس از آلودگی دارند، ابتدا باید با اجسام کمتر آلوده مواجه شوند، سپس با شدت متوسط آلودگی و در نهایت با اجسام کاملا آلوده مواجه شوند تا متوجه شوند قرار نیست اتفاق خاصی بیفتد. در صورتی این روش جواب می‌دهد که زمان مواجه شدن با اجسام آلوده کودک از رفتارهای تشریفاتی و وسواس‌های عملی گذشته استفاده نکند. مثلا جسم آلوده را پرت نکند و فرار نکند. وسواس در صورت عدم درمان می‌تواند بدتر شود بنابراین برای درمان وسواس کودک خود، درمانگر حرفه‌ای بیابید. صرفا حرف زدن درباره وسواس‌های عملی کودک و ترس‌ها کمکی به کودک نمی‌کند و ممکن است با تکرار، باعث تقویت رفتار وسواسی شویم. بهترین روش، حمایت خانواده و کنار آمدن آنهاست زیرا درمان در طولانی‌مدت میسر است.

       برخی کودکان صرفا با رفتار درمانی مداوا می‌شوند ولی برخی نیاز به رفتار درمانی و دارو درمانی دارند. درمانگران به شما و کودک شما روش‌های کنار آمدن و مدیریت نشانه‌ها را می‌آموزند.

کمک به کودک وسواسی
       خیلی مهم است که بدانید وسواس تقصیر کودک نیست. شرکت خانواده در روند درمان و آموختن راجع به وسواس و متعادل کردن توقعات از کودکتان در روند درمان ضروری است.

       بچه‌ها در روند درمان با سرعت متفاوتی بهبود می‌یابند، بنابراین هر روز را با روز قبل مقایسه نکنید و کوچکترین پیشرفتی را تحسین کنید و بدانید که سبب بیماری، کودک شما نیست و او را سرزنش نکنید.

       تا جای امکان روند طبیعی خانواده مثل قبل باشد و این مسئله را بزرگ نکنید. نگذارید که وسواس در زندگی روزمره مهم‌ترین چالش زندگی‌تان شود. در روند درمان کودکتان حمایت‌گر و صبور باشید.