سیدامیر محسن ضیایی عملکرد جمعیت هلال‌احمر در ٣ سال گذشته را تشریح کرد
شفاآنلاین>سلامت>قصد داریم جذب جوانان به هلال را امسال ۵۰درصد افزایش دهیم
به گزارش شفاآنلاین : دکتر سیدامیر محسن ضیایی،
رئیس جمعیت هلال‌احمر به
مناسبت هفته دولت گزارشی از عملکرد سه ساله جمعیت ارایه داد. توسعه
تجهیزات و زیرساختها و تحقق شعار «هر استان، یک بالگرد»، تقویت نیروی
انسانی، توسعه پایگاه‌های امداد و نجات، ایجاد جذابیت برای جذب جوانان و
داوطلبان، حضور در جمع هشت کشور جهان برای ارایه خدمات درمانی اضطراری به
محض وقوع حوادث، افزایش اعتبار جمعیت هلال‌احمر ایران در مجامع بین‌المللی و
ارتقای کیفی انتخابات شورایعالی جمعیت در دوره اخیر، محورهای این گفت و گو
است. دکتر ضیایی تأکید کرد که تنگناهای مالی و زیرساختی مانع حرکت جمعیت
هلال‌احمر و ارایه خدمات این مجموعه نشده است. مشروح این گفت و گو در ادامه
می‌آید:
با توجه به تحریمها و کمبود بودجه جمعیت هلال‌احمر، برای تکمیل و تجهیز زیرساخت‌های امداد و نجات، چه اقداماتی در سه‌سال اخیر انجام شده است؟
یکی از مهم‌ترین مأموریت‌های جمعیت هلال احمر، پاسخگویی به حوادث و سوانح است و همین بخش از فعالیت‌های ماست که بیشتر دیده می‌شود. ضمن این‌که جمعیت هلال‌احمر با حدود‌هزار پایگاه و شعبه، امکانات و نیروی انسانی که در سراسر کشور در اختیار دارد، طبیعی است که فعالیت‌هاي شاخصی در این زمینه انجام دهد. بنابراین بیشترین تلاش ما، به‌خصوص در دو‌سال گذشته که با کمبود اعتبارات روبه‌رو بوده‌ایم، این بوده که در بخش امداد و نجات دچار مشکل نشویم و بیشتر منابع را به همین سمت هدایت کردیم تا انبارهای لازم برای عملیات امداد و نجات و پشتیبانی از امدادگران و ناوگان هوایی مرتبط با این مجموعه با کمبود روبه‌رو نشوند. خوشبختانه این مجموعه درحال عملیات است، هیچ بالگردی روی زمین نداریم، تمام پایگاه‌ها و همه نیروی انسانی مجموعه ـ شامل داوطلبان، امدادگران و نجاتگران ـ مشغول و فعال هستند. سال گذشته سعی کردیم تجهیزات نجات را در پایگاه‌ها به حد استاندارد برسانیم؛ البته توسعه فیزیکی صورت نگرفت و حتی بسیاری از پایگاه‌هایی که از نظر ساختمانی نیمه‌تمام بودند، در‌سال ۹۴ به همان شکل باقی مانده‌اند و امیدواریم در سال‌جاری بتوانیم با حمایت‌های دولت جمهوری اسلامی، پایگاه‌های نیمه‌تمام را تکمیل کنیم.
البته با توجه به میزان حوادث و همچنين وسعت سرزمیني، کشور ما به حدود ۳هزار پایگاه نیاز دارد تا به وضع مطلوب برسد. درحال حاضر‌هزار پایگاه در اختیار ماست و حدود ۲۰۰ پروژه نیمه‌تمام امداد و نجات را هم می‌توان با بودجه مختصری به اتمام رساند. با توجه به اعتبار ۲۰۰میلیارد تومانی که اردیبهشت‌ماه‌سال جاری توسط دولت برای جمعیت هلال‌احمر تصویب شد، متعهد شده‌ایم با دریافت این مبلغ، تا پایان‌سال جاری تمام پایگاه‌های بالای ۵۰درصد را به اتمام برسانیم. البته کمبودهای موجود باعث نشده که ما امکاناتمان را به‌روز و آماده نگه نداریم، بلکه سعی کرده‌ایم با فعالیت بیشتر و تمرکز امکانات در بخش امداد و نجات، مأموریت‌های حیاتی را که هر لحظه مردم به آن نیاز دارند، با کیفیت مناسبی انجام دهیم.
در این دوره نسبت به قبل، چه میزان پیشرفت حاصل شده و به‌طور مشخص بفرمایید کدام بخشها در زمینه توسعه و تجهیز، بیشتر مورد توجه بوده است؟
همان‌طور که گفتم، تنگناهای اعتباری موانع بزرگی بر سر راه توسعه فیزیکی ما ایجاد کرد، اما سعی کردیم به تقویت نیروهای انسانی ـ ثابت و داوطلب ـ بپردازیم و بنا شد در تمام پایگاه‌های کشور حداقل ۲ نفر نیروی ثابت داشته باشیم. برای عملیاتی کردن این امر هم احتمالاً تا آخر مردادماه آزمون پذیرشی توسط سازمان سنجش برای داوطلبان فعلی جمعیت برگزار خواهیم کرد تا درنهایت حدود ۷۰۰ نفرشان، در پایگاه‌های امداد و نجات به‌عنوان نیروی انسانی ثابت استخدام شوند. چون درحال حاضر پایگاه‌های زیادی وجود دارند که هیچ نیروی ثابتی از جمعیت هلال‌احمر ندارند و صرفاً نیروهای داوطلب در آنها حضور دارند که قطعاً بسیار هم خوب و کارآمد هستند و درنهایت فقط وضع استخدامی‌شان از داوطلب به ثابت تغییر خواهد کرد. اما برای پیگیری بهتر امور (اموال و امکاناتی که به پایگاه‌ها تخصیص داده می‌شود)، باید این نیروها وابسته به جمعیت هلال‌احمر باشند.
خوشبختانه در این مدت توانستیم حدود ۶ بالگرد را به ظرفیت ناوگان هوایی جمعیت هلال‌احمر اضافه کنیم و امیدواریم تا پایان‌سال جاری، ۳ فروند بالگرد دیگر را نیز تحویل بگیریم. البته درحال حاضر هم وضع پوشش کل کشور، صددرصدی است که قبلاً این‌طور نبود و فقط ۱۷ فروند بالگرد در اختیار داشتیم که طبیعی است پوشش‌مان نمی‌توانست کامل باشد. هرچند که در بحران‌ها همه ناوگان هوایی به سمت همان منطقه در رفت و آمد بودند، اما در حالت عادی، طبیعتاً نمی‌توانستیم صددرصد کشور را پوشش دهیم. درحال حاضر هم هنوز برای هر استان یک بالگرد نداریم، اما با همین تعداد موجود می‌توانیم کل کشور را تحت پوشش داشته باشیم. امیدواریم به مرور بتوانیم شعار روز اول‌مان را که «هر استان؛ یک بالگرد» بود، عملیاتی کنیم و خوشبختانه فاصله زیادی تا آن روز نداریم و اگر تا پایان‌سال جاری همه بالگردها را تحویل بگیریم، حدود ۲۹ فروند در اختیار خواهیم داشت.
با توجه به سیاستی که درخصوص توسعه نیروی انسانی اتخاذ کردید، چه اقداماتی در زمینه جذب جوانان انجام شده است؟
ورودی‌های جمعیت، جوانان و داوطلبان هستند. همان‌طور که عرض کردم، جمعیت هلال‌احمر مجموعه‌ای از جوانان و داوطلبان است؛ البته عده‌ای به‌عنوان پرسنل در سازمان فعالیت دارند تا زمینه را برای ورود و فعالیت جوانان داوطلب فراهم کنند و می‌توان گفت یکی از فعالیت‌های جمعیت، افزایش زمینه جذب و نگهداشت جوانان و داوطلبان است تا ورودی ما افزایش یابد.
رئیس جمهوری کشورمان هم تأکیدات خاصی در مورد جوانان دارد و معتقد است جمعیت هلال‌احمر باید در این زمینه فعالیت‌های بیشتری انجام دهد. ایشان‌سال گذشته، در هفته هلال‌احمر و نیز در ملاقاتی که با حضور جمعیت هلال‌احمر از هیأت دولت صورت گرفت، بیشتر تأکید و صحبت‌شان درخصوص جوانان، نقش جوانان و تأثیر جمعیت هلال‌احمر بر حضور جوانان بود و تأكيد خود را با بیان این جمله که «کدام خانواده‌ای است که از حضور جوانشان در جمعیت هلال‌احمر نگران باشد؟» ابراز کرد. این جمله نشان می‌دهد که جمعیت هلال‌احمر یک بستر سالم، مفید و موثر برای جوانان و مورد اعتماد مردم است. همین اعتماد، سرمایه بسیار بزرگی برای ماست و در مقابل باید تلاش کنیم بسترها و زمینه‌های مناسب را برای حضور پررنگ‌تر جوانان ایجاد کنیم. ما به‌طور معمول با تشکیل کانون‌های دانش‌آموزی، دانشجویی، طلاب و آزاد، زمینه‌های جذب جوانان را فراهم می‌کنیم. منتها به نظر می‌آید این کانون‌ها کافی نیستند و باید به سمت حرکت‌های بزرگتر قدم برداریم. در همین راستا با ايجاد امكانات بيشتر سعی کرده‌ایم جذابیت هلال‌احمر را برای جوانان بیشتر کنیم؛ چون جمعیت این ظرفیت را دارد که چند برابر ظرفيت فعلي پذیرای جوانان باشد. البته محدودیت‌های اعتباری تا حدودی مانع از فعالیت بیشتر ما در این زمینه شده؛ براي مثال می‌توانیم با برگزاری اردوها، تهیه لباس
و ... زمینه‌های جذب را ایجاد کنیم. همان‌طور که می‌دانید، بچه‌های ۵ ساله هم در ورودی‌هایمان داریم، چراکه اگر می‌خواهیم تغییری ایجاد کنیم، باید از بچه‌ها شروع کنیم. بنابراین تغییرات ما باید از بخش «غنچه‌های هلال» آغاز شود؛ چراکه مأموریت‌های هلال احمر، مأموریت‌های انسانی (کمک به نوع بشر، ترویج صلح و دوستی، کمک به سلامت انسان‌ها، حفظ کرامت انسانی و . . . ) هستند و اگر بخواهیم افرادی با این ذهنیت در اختیار داشته باشیم، باید از کودکی آغاز کنیم. بنابراین هدف‌گذاری‌مان درست است، اما باید در بخش برنامه‌ریزی و اجرا بیشتر تلاش کنیم. قصد داریم در‌سال جاری، جذب جوانان، یعنی افراد زیر ۲۹سال را، ۵۰درصد افزایش دهیم و امیدواریم با تأمین اعتبارات لازم، بتوانیم در این راه موفق شویم.
درخصوص جذب داوطلبان چطور؟
جمعیت هلال احمر، جمعیتی داوطلبانه است که افراد بالای ۲۹سال را شامل می‌شود. سعی کرده‌ایم با برنامه‌ریزی‌های مختلف و در مناسبت‌هایی مثل هفته سلامت، ایام نوروز و زمان‌هایی که جمعیت حضور بیشتری دارد و تلاش‌های ما بیشتر دیده می‌شود، جذب افراد را افزایش دهیم. البته درحال حاضر تلاش مي‌كنيم گروه‌های خاص، شامل اشخاص حقوقی را جذب کنیم؛ چراکه بسیاری از شرکت‌ها تمایل به همکاری با جمعیت را دارند و ما نباید این فرصت‌ها را از دست بدهیم. باید بستری ایجاد کنیم تا مثل سایر جمعیت‌های دنیا، از کمک‌های اشخاص حقوقی بهره‌مند شویم. همچنين ما می‌توانیم با حضور در تشکل‌های مختلف، به صورت لگاریتمی تعداد داوطلبان جمعیت هلال‌احمر را افزایش دهیم. البته هرچه ما کارمان را بهتر انجام دهیم و اين تلاش‌ها را بهتر به جوانان معرفی کنیم، جذابیت‌مان هم بیشتر می‌شود. مسلماً وقتی جوانان تاثیرگذاری جمعیت را ببینند، برای مشارکت ترغیب می‌شوند؛ در غیراین صورت یا اصلاً جذب جمعیت نمی‌شوند یا اگر جذب شوند، فعالیت خوبی نمی‌کنند. بنابراین ما باید تلاش خود را انجام دهیم، کما این‌که در زمینه جذب گروه‌های خاص فعالیت‌مان را آغاز کرده‌ایم و امیدواریم تا پایان‌سال بتوانیم خبرهای خوبی داشته باشیم.
داوطلبان جمعیت با چه انگیزه‌هایی جذب جمعیت می‌شوند؟
با یک نگاه به اهداف جمعیت، متوجه می‌شویم تمام این اهداف برگرفته از فطرت انسانی است و هر فردی با توجه به فطرت و ذاتش، جذب جمعیت می‌شود؛ منتها این اهداف باید واضح‌تر نشان داده شود. جمعیت هلال احمر، مجمعی انسانی است که غیراز آن با ما مرتبط نیست؛ براي مثال نمی‌توان از جمعیت هلال‌احمر توقع ایجاد فرصت شغلی داشت! اما فرصتی است برای توانمندسازی جوانان. با جمعیت هلال‌احمر می‌توان همسفر شد و در این سفر تجربه‌ها آموخت.
روابط جمعیت هلال‌احمر ایران با صلیب‌سرخ در چه سطحی است و آیا در زمینه توسعه ارتباطات با نهادهای بین‌المللی هم اقدام خاصی صورت گرفته است؟
جمعیت هلال‌احمر جمهوری اسلامی ایران، یکی از اعضای تاثیرگذار فدراسیون جهانی صلیب‌سرخ و هلال احمر، عضو هیأت حکام و عضو مؤثری در جمعیت‌های ملی است و در بسیاری از موضوع‌های فدراسیون جهانی صلیب‌سرخ و هلال‌احمر و نیز کمیته بین‌المللی
صلیب‌سرخ، بخشی از فدراسیون صلیب‌سرخ و هلال‌احمر مورد مشورت است.
تعداد زیادی از جمعیت‌های هلال‌احمر مهم دنیا در چند ماه اخیر به کشورمان سفر کرده و از توانمندی‌های جمعیت ما بازدید کرده‌اند و متقابلاً خواستار افزایش ارتباطات با جمعیت هلال‌احمر جمهوری اسلامی شدند. به این ترتیب تعداد قراردادهای دوجانبه ما افزایش یافته و برخی از جمعیت‌های ملی، در صحبت‌ها و روابطشان، جمعیت هلال‌احمر ایران را لایق ریاست یا نايب‌رئیسی فدراسیون جهانی صلیب‌سرخ و هلال‌احمر می‌دانند و از کاندیداتوری ما در این بخش حمایت می‌کنند.
طبیعی است که افزایش ارتباطات، باعث می‌شود بتوانیم متقابلاً از ظرفیت‌های جمعیت‌های ملی استفاده کنیم. با تقسیم‌بندی موجود در فدراسیون، جمعیت‌های هلال‌احمر به ۳ دسته تقسیم می‌شوند؛ جمعیت‌های دریافت‌کننده کمک، جمعیت‌های فنی و حرفه‌ای توانمند و جمعیت‌های Donor یا اهداکننده. در این میان جمعیت هلال‌احمر ایران به‌عنوان جمعیتی فنی و توانمند، با تجربه بالا شناخته شده و در بسیاری از مأموریت‌های بین‌المللی، فدراسیون از ما انتظار حضور دارد و البته ما هم حاضر هستیم. اخیراً به تیم‌های واکنش سریع بین‌المللی پیوستیم و شایان ذکر است که در کل دنیا، فقط ۸ کشور هستند که جمعیت هلال احمرشان استاندارد لازم برای ارایه خدمات درمانی اضطراری را دارند و به محض وقوع حوادث، توانایی انجام این خدمات را، منطبق با استانداردهای جهانی دارا هستند. البته تشخیص استاندارد بودن، برعهده مجامع بین‌المللی است که خوشبختانه جمعیت هلال‌احمر ما توانسته به این استانداردها دست پیدا کند و در کنار کشورهایی مثل اسپانیا، آمریکا، انگلیس و . . . در این فهرست قرار گیرد و تنها جمعیت غیرآمریکایی و غیراروپایی باشد.
چه زمینههایی در دستیابی به این جایگاه، موثر بوده است؟
البته بعد از مذاکرات برجام، تعداد تماس‌ها و درخواست‌ها با جمعیت هلال‌احمر ایران برای همکاری‌های بین‌المللی، افزایش پیدا کرده است و با وجود این‌که فدراسیون جهانی صلیب‌سرخ و هلال‌احمر همیشه بی‌طرف و با ما در ارتباط بوده‌اند، بعد از برجام، جمعیت‌های هلال‌احمر بیشتری تمایل به همکاری با ما پیدا کرده‌اند. ضمن این‌که مدیریت جدید جمعیت هلال‌احمر معتقد است ما یک خانواده بزرگ هستیم و می‌توانیم از ظرفیت‌های یکدیگر استفاده کنیم، بنابراین سعی کردیم روابطمان را توسعه دهیم.
دستاوردهای تقویت همکاری با نهادهای بین‌المللی مرتبط برای کشور ما چیست؟
همان‌طور که عرض کردم، این ظرفیت جهانی می‌تواند در لحظات حساس کمک‌کننده باشد؛ ضمن این‌که وقتی ما در بسیاری موارد مثل زلزله یا بحران‌های خاص، اهداکننده هستیم، دیگران هم آمادگی و تمایل بیشتری پیدا می‌کنند که در لحظات حساس و بحران‌های خاص، به ما کمک کنند.
همچنين ما می‌توانیم از تجربیات سایر جمعیت‌ها هم استفاده کنیم؛ در دنیا، هر لحظه اتفاقاتی می‌افتد که استفاده از این تجربه‌ها می‌تواند بسیار مهم باشد و کشوری مثل ایران که در معرض زلزله، سیل، مسائل مختلف خشکسالی و ... است، اگر بتواند از تجربیات دیگر کشورها استفاده کند، در زمان حادثه‌ها هم عملکرد بهتری خواهد داشت.
تسهیل ارتباطات، به‌خصوص در زمان بحران‌ها، می‌تواند یکی دیگر از دستاوردهای ارتباط با سایر جمعیت‌های دنیا و فدراسیون باشد.
آیا از این فرصت‌ها برای آموزش و انتقال تجربه، هم استفاده می‌شود و جمعیت هلال‌احمر برای دانشافزایی نیروی انسانی، برنامه‌ریزی کرده است؟
به طور مستمر، تیم‌هایی را به کشورهای درخواست‌کننده اعزام می‌کنیم؛ ما توانایی زیادی در فعالیت‌های توانبخشی و ارتز و پروتز (ساخت دست و پای مصنوعی) داریم و تیم‌های جمعیت هلال‌احمر مرتب برای آموزش این توانمندی‌ها به هلال احمرهای مختلف دعوت می‌شوند. براي مثال در ارتباط با سگ‌های نجات، صلیب‌سرخ آلمان تجربیات بسیار زیادی دارد و ما برای آموختن تجربیاتشان در این بخش، مرتب با آنها در رفت و آمد هستیم؛ هم نیروهای ما برای آموزش دیدن به آلمان اعزام می‌شوند و هم اساتید و مربیان آلمانی برای آموزش دادن به کشور ما دعوت می‌شوند. همین‌طور در پروژه‌های بین‌المللی بشردوستانه، که فقط هم به جمعیت هلال‌احمر مربوط نیست، براي مثال در مورد کاهش خطرپذیری در شهرهای بزرگ، همه دنیا باید تلاش کنند و جمعیت هلال‌احمر ایران هم یکی از اعضای فعال در این بخش است و در‌سال گذشته، کنگره بین‌المللی کاهش خطرپذیری در شهرهای بزرگ را برگزار کرد؛ سند نهایی این کنفرانس هم در اعلامیه‌های جهانی مرتبط، به‌عنوان «سند تهران» مورد اشاره قرار می‌گیرد. اینها همان مزایای افزایش ارتباطات با سایر جمعیت‌های ملی و سایر سازمان‌های بشردوستانه و سازمان ملل است؛ مجموعه بزرگی که در قالب کمک به بشر فعالیت می‌کنند که در این میان، نهضت جهانی صلیب‌سرخ و هلال احمر، بزرگترین سازمان بشردوستانه دنیا با پایه فعالیت داوطلبانه است.
با توجه به بحران‌های منطقه که کشورهای همسایه ایران را درگیر کرده است، لطفا گزارشی هم از اقداماتی که در ارتباط با یمن و سوریه انجام شده ارایه بفرمایید.
سال گذشته و همین‌طور امسال، کمک‌های دارویی و تجهیزات پزشکی، همچنين اقلام امدادی به یمن، سوریه و همچنین عراق ـ که به درخواست جمعیت‌های مربوطه انجام گرفت ـ ارسال شد. حدود ۶۰میلیارد ریال دارو و تجهیزات پزشکی برای یمن تأمین کردیم و برای سوریه هم تجهیزات و فیلترهای دیالیز، چادر و پتو ارسال شد و مسلماً می‌دانیم که در مقابل مشکلات مردم جنگ‌زده سوریه و یمن، این مقدار کافی نیست و بسیاری از آنها امروز آواره هستند. اعتبارات ما محدود است، اما این آمادگی را داریم که امکانات موجود را انتقال دهیم و به دست مصرف‌کننده واقعی برسانيم. با توجه به سال‌های فعالیت طولانی هلال‌احمر در این زمینه، هیچ ارگان و دستگاهی این تجربه را ندارد، بنابراین طبیعی است که دولت هم گاهی کمک‌های خود را از طریق جمعیت هلال‌احمر برای نیازمندان ارسال می‌کند.
یکی از امتیازات جمعیت هلال‌احمر، شورایعالی جمعیت در این مجموعه است. فرایند انتخابات شورا به چه شکل است و کیفیت انتخابات اخیر در چه سطحی بود؟
جمعیت هلال احمر، جمعیتی کاملاً مردمی و مبتنی بر انتخابات است و به همین علت هر ۴سال یک‌بار، حاکمیت جمعیت از جمع جوانان، داوطلبان، امدادگران و سایر افرادی که به این جمعیت وصل هستند، انتخاب می‌شود. اردیبهشت‌ماه گذشته مرحله اول فرآیند انتخابات آغاز شد و به این ترتیب مدیران شهرستان‌ها یا به عبارتی هیأت‌های اجرایی شهرستان‌ها که هدایت جمعیت هلال‌احمر شهرستان‌ها را به عهده دارند، انتخاب شدند. در تیرماه مرحله دوم انتخابات برای گزینش هیأت‌های مدیره استانی، از میان همان جمع منتخب شهرستان‌ها، انجام شد. در مردادماه هم با توجه به انتخابات تیرماه، ۸۸ عضو مجمع عمومی جمعیت شناخته می‌شوند که بالاترین رکن حاکمیتی جمعیت را تشکیل می‌دهند. در این جمع ظرفیت بسیار زیادی نهفته است؛ حدود ۱۷ نماینده مجلس (از داوطلبان عضو جمعیت) حضور دارند، چندین نفر از استانداران، معاونان استاندارها، مسئولین بلندپایه استانی و همچنين افرادی که سال‌هاست در جمعیت هلال‌احمر فعال هستند، این مجمع را تشکیل می‌دهند. از بین این افراد، در اولین جلسه مجمع که در ۷ مرداد تشکیل شد، ۷ نفر اعضای شورایعالی، که منتخبان مجمع و ترکیبی از اشخاص حقوقی و حقیقی هستند انتخاب شدند. اشخاص حقوقی شامل رئیس جمعیت، دبیرکل جمعیت، خزانه‌دار جمعیت، یک نفر از مدیران ارشد کشور که به انتخاب رئیس جمعیت انتخاب شده، ۴ نفر از نمایندگان رئیس‌جمهوری و نیز نماینده محترم ولی‌فقیه در جمعیت هلال احمر، اعضای شورایعالی هستند و از سوی هیأت مرکزی نظارت بر انتخابات جمعیت هلال‌احمر هم تأیید می‌شوند. دو بازرس هم از مجمع عمومی انتخاب می‌شوند که حق رأی ندارند و صرفاً به‌عنوان بازرس در انتخابات حاضر می‌شوند. نکته حایز اهمیت در مورد انتخابات اخیر این است که سعی کردیم از اعضای فعال و واقعی جمعیت کمک بگیریم، نه کسانی که به‌طور صوری یا در روزها و ماه‌های آخر جذب جمعیت شده‌اند. به همین خاطر این انتخابات از کیفیت بالاتری در مجمع برخوردار است؛ هرچند که ممکن است تعداد شرکت‌کنندگان و واجدین شرایط در مقایسه با انتخابات قبل کمتر باشد، اما امروز مطمئن هستیم افراد منتخب، فعالان واقعی جمعیت هلال‌احمر بوده و شرایط واقعی برای عضویت در هیأت‌های اجرایی، هیأت‌مدیره‌های استانی و مجمع عمومی را دارند.شهروند
با توجه به تحریمها و کمبود بودجه جمعیت هلال‌احمر، برای تکمیل و تجهیز زیرساخت‌های امداد و نجات، چه اقداماتی در سه‌سال اخیر انجام شده است؟
یکی از مهم‌ترین مأموریت‌های جمعیت هلال احمر، پاسخگویی به حوادث و سوانح است و همین بخش از فعالیت‌های ماست که بیشتر دیده می‌شود. ضمن این‌که جمعیت هلال‌احمر با حدود‌هزار پایگاه و شعبه، امکانات و نیروی انسانی که در سراسر کشور در اختیار دارد، طبیعی است که فعالیت‌هاي شاخصی در این زمینه انجام دهد. بنابراین بیشترین تلاش ما، به‌خصوص در دو‌سال گذشته که با کمبود اعتبارات روبه‌رو بوده‌ایم، این بوده که در بخش امداد و نجات دچار مشکل نشویم و بیشتر منابع را به همین سمت هدایت کردیم تا انبارهای لازم برای عملیات امداد و نجات و پشتیبانی از امدادگران و ناوگان هوایی مرتبط با این مجموعه با کمبود روبه‌رو نشوند. خوشبختانه این مجموعه درحال عملیات است، هیچ بالگردی روی زمین نداریم، تمام پایگاه‌ها و همه نیروی انسانی مجموعه ـ شامل داوطلبان، امدادگران و نجاتگران ـ مشغول و فعال هستند. سال گذشته سعی کردیم تجهیزات نجات را در پایگاه‌ها به حد استاندارد برسانیم؛ البته توسعه فیزیکی صورت نگرفت و حتی بسیاری از پایگاه‌هایی که از نظر ساختمانی نیمه‌تمام بودند، در‌سال ۹۴ به همان شکل باقی مانده‌اند و امیدواریم در سال‌جاری بتوانیم با حمایت‌های دولت جمهوری اسلامی، پایگاه‌های نیمه‌تمام را تکمیل کنیم.
البته با توجه به میزان حوادث و همچنين وسعت سرزمیني، کشور ما به حدود ۳هزار پایگاه نیاز دارد تا به وضع مطلوب برسد. درحال حاضر‌هزار پایگاه در اختیار ماست و حدود ۲۰۰ پروژه نیمه‌تمام امداد و نجات را هم می‌توان با بودجه مختصری به اتمام رساند. با توجه به اعتبار ۲۰۰میلیارد تومانی که اردیبهشت‌ماه‌سال جاری توسط دولت برای جمعیت هلال‌احمر تصویب شد، متعهد شده‌ایم با دریافت این مبلغ، تا پایان‌سال جاری تمام پایگاه‌های بالای ۵۰درصد را به اتمام برسانیم. البته کمبودهای موجود باعث نشده که ما امکاناتمان را به‌روز و آماده نگه نداریم، بلکه سعی کرده‌ایم با فعالیت بیشتر و تمرکز امکانات در بخش امداد و نجات، مأموریت‌های حیاتی را که هر لحظه مردم به آن نیاز دارند، با کیفیت مناسبی انجام دهیم.
در این دوره نسبت به قبل، چه میزان پیشرفت حاصل شده و به‌طور مشخص بفرمایید کدام بخشها در زمینه توسعه و تجهیز، بیشتر مورد توجه بوده است؟
همان‌طور که گفتم، تنگناهای اعتباری موانع بزرگی بر سر راه توسعه فیزیکی ما ایجاد کرد، اما سعی کردیم به تقویت نیروهای انسانی ـ ثابت و داوطلب ـ بپردازیم و بنا شد در تمام پایگاه‌های کشور حداقل ۲ نفر نیروی ثابت داشته باشیم. برای عملیاتی کردن این امر هم احتمالاً تا آخر مردادماه آزمون پذیرشی توسط سازمان سنجش برای داوطلبان فعلی جمعیت برگزار خواهیم کرد تا درنهایت حدود ۷۰۰ نفرشان، در پایگاه‌های امداد و نجات به‌عنوان نیروی انسانی ثابت استخدام شوند. چون درحال حاضر پایگاه‌های زیادی وجود دارند که هیچ نیروی ثابتی از جمعیت هلال‌احمر ندارند و صرفاً نیروهای داوطلب در آنها حضور دارند که قطعاً بسیار هم خوب و کارآمد هستند و درنهایت فقط وضع استخدامی‌شان از داوطلب به ثابت تغییر خواهد کرد. اما برای پیگیری بهتر امور (اموال و امکاناتی که به پایگاه‌ها تخصیص داده می‌شود)، باید این نیروها وابسته به جمعیت هلال‌احمر باشند.
خوشبختانه در این مدت توانستیم حدود ۶ بالگرد را به ظرفیت ناوگان هوایی جمعیت هلال‌احمر اضافه کنیم و امیدواریم تا پایان‌سال جاری، ۳ فروند بالگرد دیگر را نیز تحویل بگیریم. البته درحال حاضر هم وضع پوشش کل کشور، صددرصدی است که قبلاً این‌طور نبود و فقط ۱۷ فروند بالگرد در اختیار داشتیم که طبیعی است پوشش‌مان نمی‌توانست کامل باشد. هرچند که در بحران‌ها همه ناوگان هوایی به سمت همان منطقه در رفت و آمد بودند، اما در حالت عادی، طبیعتاً نمی‌توانستیم صددرصد کشور را پوشش دهیم. درحال حاضر هم هنوز برای هر استان یک بالگرد نداریم، اما با همین تعداد موجود می‌توانیم کل کشور را تحت پوشش داشته باشیم. امیدواریم به مرور بتوانیم شعار روز اول‌مان را که «هر استان؛ یک بالگرد» بود، عملیاتی کنیم و خوشبختانه فاصله زیادی تا آن روز نداریم و اگر تا پایان‌سال جاری همه بالگردها را تحویل بگیریم، حدود ۲۹ فروند در اختیار خواهیم داشت.
با توجه به سیاستی که درخصوص توسعه نیروی انسانی اتخاذ کردید، چه اقداماتی در زمینه جذب جوانان انجام شده است؟
ورودی‌های جمعیت، جوانان و داوطلبان هستند. همان‌طور که عرض کردم، جمعیت هلال‌احمر مجموعه‌ای از جوانان و داوطلبان است؛ البته عده‌ای به‌عنوان پرسنل در سازمان فعالیت دارند تا زمینه را برای ورود و فعالیت جوانان داوطلب فراهم کنند و می‌توان گفت یکی از فعالیت‌های جمعیت، افزایش زمینه جذب و نگهداشت جوانان و داوطلبان است تا ورودی ما افزایش یابد.
رئیس جمهوری کشورمان هم تأکیدات خاصی در مورد جوانان دارد و معتقد است جمعیت هلال‌احمر باید در این زمینه فعالیت‌های بیشتری انجام دهد. ایشان‌سال گذشته، در هفته هلال‌احمر و نیز در ملاقاتی که با حضور جمعیت هلال‌احمر از هیأت دولت صورت گرفت، بیشتر تأکید و صحبت‌شان درخصوص جوانان، نقش جوانان و تأثیر جمعیت هلال‌احمر بر حضور جوانان بود و تأكيد خود را با بیان این جمله که «کدام خانواده‌ای است که از حضور جوانشان در جمعیت هلال‌احمر نگران باشد؟» ابراز کرد. این جمله نشان می‌دهد که جمعیت هلال‌احمر یک بستر سالم، مفید و موثر برای جوانان و مورد اعتماد مردم است. همین اعتماد، سرمایه بسیار بزرگی برای ماست و در مقابل باید تلاش کنیم بسترها و زمینه‌های مناسب را برای حضور پررنگ‌تر جوانان ایجاد کنیم. ما به‌طور معمول با تشکیل کانون‌های دانش‌آموزی، دانشجویی، طلاب و آزاد، زمینه‌های جذب جوانان را فراهم می‌کنیم. منتها به نظر می‌آید این کانون‌ها کافی نیستند و باید به سمت حرکت‌های بزرگتر قدم برداریم. در همین راستا با ايجاد امكانات بيشتر سعی کرده‌ایم جذابیت هلال‌احمر را برای جوانان بیشتر کنیم؛ چون جمعیت این ظرفیت را دارد که چند برابر ظرفيت فعلي پذیرای جوانان باشد. البته محدودیت‌های اعتباری تا حدودی مانع از فعالیت بیشتر ما در این زمینه شده؛ براي مثال می‌توانیم با برگزاری اردوها، تهیه لباس
و ... زمینه‌های جذب را ایجاد کنیم. همان‌طور که می‌دانید، بچه‌های ۵ ساله هم در ورودی‌هایمان داریم، چراکه اگر می‌خواهیم تغییری ایجاد کنیم، باید از بچه‌ها شروع کنیم. بنابراین تغییرات ما باید از بخش «غنچه‌های هلال» آغاز شود؛ چراکه مأموریت‌های هلال احمر، مأموریت‌های انسانی (کمک به نوع بشر، ترویج صلح و دوستی، کمک به سلامت انسان‌ها، حفظ کرامت انسانی و . . . ) هستند و اگر بخواهیم افرادی با این ذهنیت در اختیار داشته باشیم، باید از کودکی آغاز کنیم. بنابراین هدف‌گذاری‌مان درست است، اما باید در بخش برنامه‌ریزی و اجرا بیشتر تلاش کنیم. قصد داریم در‌سال جاری، جذب جوانان، یعنی افراد زیر ۲۹سال را، ۵۰درصد افزایش دهیم و امیدواریم با تأمین اعتبارات لازم، بتوانیم در این راه موفق شویم.
درخصوص جذب داوطلبان چطور؟
جمعیت هلال احمر، جمعیتی داوطلبانه است که افراد بالای ۲۹سال را شامل می‌شود. سعی کرده‌ایم با برنامه‌ریزی‌های مختلف و در مناسبت‌هایی مثل هفته سلامت، ایام نوروز و زمان‌هایی که جمعیت حضور بیشتری دارد و تلاش‌های ما بیشتر دیده می‌شود، جذب افراد را افزایش دهیم. البته درحال حاضر تلاش مي‌كنيم گروه‌های خاص، شامل اشخاص حقوقی را جذب کنیم؛ چراکه بسیاری از شرکت‌ها تمایل به همکاری با جمعیت را دارند و ما نباید این فرصت‌ها را از دست بدهیم. باید بستری ایجاد کنیم تا مثل سایر جمعیت‌های دنیا، از کمک‌های اشخاص حقوقی بهره‌مند شویم. همچنين ما می‌توانیم با حضور در تشکل‌های مختلف، به صورت لگاریتمی تعداد داوطلبان جمعیت هلال‌احمر را افزایش دهیم. البته هرچه ما کارمان را بهتر انجام دهیم و اين تلاش‌ها را بهتر به جوانان معرفی کنیم، جذابیت‌مان هم بیشتر می‌شود. مسلماً وقتی جوانان تاثیرگذاری جمعیت را ببینند، برای مشارکت ترغیب می‌شوند؛ در غیراین صورت یا اصلاً جذب جمعیت نمی‌شوند یا اگر جذب شوند، فعالیت خوبی نمی‌کنند. بنابراین ما باید تلاش خود را انجام دهیم، کما این‌که در زمینه جذب گروه‌های خاص فعالیت‌مان را آغاز کرده‌ایم و امیدواریم تا پایان‌سال بتوانیم خبرهای خوبی داشته باشیم.
داوطلبان جمعیت با چه انگیزه‌هایی جذب جمعیت می‌شوند؟
با یک نگاه به اهداف جمعیت، متوجه می‌شویم تمام این اهداف برگرفته از فطرت انسانی است و هر فردی با توجه به فطرت و ذاتش، جذب جمعیت می‌شود؛ منتها این اهداف باید واضح‌تر نشان داده شود. جمعیت هلال احمر، مجمعی انسانی است که غیراز آن با ما مرتبط نیست؛ براي مثال نمی‌توان از جمعیت هلال‌احمر توقع ایجاد فرصت شغلی داشت! اما فرصتی است برای توانمندسازی جوانان. با جمعیت هلال‌احمر می‌توان همسفر شد و در این سفر تجربه‌ها آموخت.
روابط جمعیت هلال‌احمر ایران با صلیب‌سرخ در چه سطحی است و آیا در زمینه توسعه ارتباطات با نهادهای بین‌المللی هم اقدام خاصی صورت گرفته است؟
جمعیت هلال‌احمر جمهوری اسلامی ایران، یکی از اعضای تاثیرگذار فدراسیون جهانی صلیب‌سرخ و هلال احمر، عضو هیأت حکام و عضو مؤثری در جمعیت‌های ملی است و در بسیاری از موضوع‌های فدراسیون جهانی صلیب‌سرخ و هلال‌احمر و نیز کمیته بین‌المللی
صلیب‌سرخ، بخشی از فدراسیون صلیب‌سرخ و هلال‌احمر مورد مشورت است.
تعداد زیادی از جمعیت‌های هلال‌احمر مهم دنیا در چند ماه اخیر به کشورمان سفر کرده و از توانمندی‌های جمعیت ما بازدید کرده‌اند و متقابلاً خواستار افزایش ارتباطات با جمعیت هلال‌احمر جمهوری اسلامی شدند. به این ترتیب تعداد قراردادهای دوجانبه ما افزایش یافته و برخی از جمعیت‌های ملی، در صحبت‌ها و روابطشان، جمعیت هلال‌احمر ایران را لایق ریاست یا نايب‌رئیسی فدراسیون جهانی صلیب‌سرخ و هلال‌احمر می‌دانند و از کاندیداتوری ما در این بخش حمایت می‌کنند.
طبیعی است که افزایش ارتباطات، باعث می‌شود بتوانیم متقابلاً از ظرفیت‌های جمعیت‌های ملی استفاده کنیم. با تقسیم‌بندی موجود در فدراسیون، جمعیت‌های هلال‌احمر به ۳ دسته تقسیم می‌شوند؛ جمعیت‌های دریافت‌کننده کمک، جمعیت‌های فنی و حرفه‌ای توانمند و جمعیت‌های Donor یا اهداکننده. در این میان جمعیت هلال‌احمر ایران به‌عنوان جمعیتی فنی و توانمند، با تجربه بالا شناخته شده و در بسیاری از مأموریت‌های بین‌المللی، فدراسیون از ما انتظار حضور دارد و البته ما هم حاضر هستیم. اخیراً به تیم‌های واکنش سریع بین‌المللی پیوستیم و شایان ذکر است که در کل دنیا، فقط ۸ کشور هستند که جمعیت هلال احمرشان استاندارد لازم برای ارایه خدمات درمانی اضطراری را دارند و به محض وقوع حوادث، توانایی انجام این خدمات را، منطبق با استانداردهای جهانی دارا هستند. البته تشخیص استاندارد بودن، برعهده مجامع بین‌المللی است که خوشبختانه جمعیت هلال‌احمر ما توانسته به این استانداردها دست پیدا کند و در کنار کشورهایی مثل اسپانیا، آمریکا، انگلیس و . . . در این فهرست قرار گیرد و تنها جمعیت غیرآمریکایی و غیراروپایی باشد.
چه زمینههایی در دستیابی به این جایگاه، موثر بوده است؟
البته بعد از مذاکرات برجام، تعداد تماس‌ها و درخواست‌ها با جمعیت هلال‌احمر ایران برای همکاری‌های بین‌المللی، افزایش پیدا کرده است و با وجود این‌که فدراسیون جهانی صلیب‌سرخ و هلال‌احمر همیشه بی‌طرف و با ما در ارتباط بوده‌اند، بعد از برجام، جمعیت‌های هلال‌احمر بیشتری تمایل به همکاری با ما پیدا کرده‌اند. ضمن این‌که مدیریت جدید جمعیت هلال‌احمر معتقد است ما یک خانواده بزرگ هستیم و می‌توانیم از ظرفیت‌های یکدیگر استفاده کنیم، بنابراین سعی کردیم روابطمان را توسعه دهیم.
دستاوردهای تقویت همکاری با نهادهای بین‌المللی مرتبط برای کشور ما چیست؟
همان‌طور که عرض کردم، این ظرفیت جهانی می‌تواند در لحظات حساس کمک‌کننده باشد؛ ضمن این‌که وقتی ما در بسیاری موارد مثل زلزله یا بحران‌های خاص، اهداکننده هستیم، دیگران هم آمادگی و تمایل بیشتری پیدا می‌کنند که در لحظات حساس و بحران‌های خاص، به ما کمک کنند.
همچنين ما می‌توانیم از تجربیات سایر جمعیت‌ها هم استفاده کنیم؛ در دنیا، هر لحظه اتفاقاتی می‌افتد که استفاده از این تجربه‌ها می‌تواند بسیار مهم باشد و کشوری مثل ایران که در معرض زلزله، سیل، مسائل مختلف خشکسالی و ... است، اگر بتواند از تجربیات دیگر کشورها استفاده کند، در زمان حادثه‌ها هم عملکرد بهتری خواهد داشت.
تسهیل ارتباطات، به‌خصوص در زمان بحران‌ها، می‌تواند یکی دیگر از دستاوردهای ارتباط با سایر جمعیت‌های دنیا و فدراسیون باشد.
آیا از این فرصت‌ها برای آموزش و انتقال تجربه، هم استفاده می‌شود و جمعیت هلال‌احمر برای دانشافزایی نیروی انسانی، برنامه‌ریزی کرده است؟
به طور مستمر، تیم‌هایی را به کشورهای درخواست‌کننده اعزام می‌کنیم؛ ما توانایی زیادی در فعالیت‌های توانبخشی و ارتز و پروتز (ساخت دست و پای مصنوعی) داریم و تیم‌های جمعیت هلال‌احمر مرتب برای آموزش این توانمندی‌ها به هلال احمرهای مختلف دعوت می‌شوند. براي مثال در ارتباط با سگ‌های نجات، صلیب‌سرخ آلمان تجربیات بسیار زیادی دارد و ما برای آموختن تجربیاتشان در این بخش، مرتب با آنها در رفت و آمد هستیم؛ هم نیروهای ما برای آموزش دیدن به آلمان اعزام می‌شوند و هم اساتید و مربیان آلمانی برای آموزش دادن به کشور ما دعوت می‌شوند. همین‌طور در پروژه‌های بین‌المللی بشردوستانه، که فقط هم به جمعیت هلال‌احمر مربوط نیست، براي مثال در مورد کاهش خطرپذیری در شهرهای بزرگ، همه دنیا باید تلاش کنند و جمعیت هلال‌احمر ایران هم یکی از اعضای فعال در این بخش است و در‌سال گذشته، کنگره بین‌المللی کاهش خطرپذیری در شهرهای بزرگ را برگزار کرد؛ سند نهایی این کنفرانس هم در اعلامیه‌های جهانی مرتبط، به‌عنوان «سند تهران» مورد اشاره قرار می‌گیرد. اینها همان مزایای افزایش ارتباطات با سایر جمعیت‌های ملی و سایر سازمان‌های بشردوستانه و سازمان ملل است؛ مجموعه بزرگی که در قالب کمک به بشر فعالیت می‌کنند که در این میان، نهضت جهانی صلیب‌سرخ و هلال احمر، بزرگترین سازمان بشردوستانه دنیا با پایه فعالیت داوطلبانه است.
با توجه به بحران‌های منطقه که کشورهای همسایه ایران را درگیر کرده است، لطفا گزارشی هم از اقداماتی که در ارتباط با یمن و سوریه انجام شده ارایه بفرمایید.
سال گذشته و همین‌طور امسال، کمک‌های دارویی و تجهیزات پزشکی، همچنين اقلام امدادی به یمن، سوریه و همچنین عراق ـ که به درخواست جمعیت‌های مربوطه انجام گرفت ـ ارسال شد. حدود ۶۰میلیارد ریال دارو و تجهیزات پزشکی برای یمن تأمین کردیم و برای سوریه هم تجهیزات و فیلترهای دیالیز، چادر و پتو ارسال شد و مسلماً می‌دانیم که در مقابل مشکلات مردم جنگ‌زده سوریه و یمن، این مقدار کافی نیست و بسیاری از آنها امروز آواره هستند. اعتبارات ما محدود است، اما این آمادگی را داریم که امکانات موجود را انتقال دهیم و به دست مصرف‌کننده واقعی برسانيم. با توجه به سال‌های فعالیت طولانی هلال‌احمر در این زمینه، هیچ ارگان و دستگاهی این تجربه را ندارد، بنابراین طبیعی است که دولت هم گاهی کمک‌های خود را از طریق جمعیت هلال‌احمر برای نیازمندان ارسال می‌کند.
یکی از امتیازات جمعیت هلال‌احمر، شورایعالی جمعیت در این مجموعه است. فرایند انتخابات شورا به چه شکل است و کیفیت انتخابات اخیر در چه سطحی بود؟
جمعیت هلال احمر، جمعیتی کاملاً مردمی و مبتنی بر انتخابات است و به همین علت هر ۴سال یک‌بار، حاکمیت جمعیت از جمع جوانان، داوطلبان، امدادگران و سایر افرادی که به این جمعیت وصل هستند، انتخاب می‌شود. اردیبهشت‌ماه گذشته مرحله اول فرآیند انتخابات آغاز شد و به این ترتیب مدیران شهرستان‌ها یا به عبارتی هیأت‌های اجرایی شهرستان‌ها که هدایت جمعیت هلال‌احمر شهرستان‌ها را به عهده دارند، انتخاب شدند. در تیرماه مرحله دوم انتخابات برای گزینش هیأت‌های مدیره استانی، از میان همان جمع منتخب شهرستان‌ها، انجام شد. در مردادماه هم با توجه به انتخابات تیرماه، ۸۸ عضو مجمع عمومی جمعیت شناخته می‌شوند که بالاترین رکن حاکمیتی جمعیت را تشکیل می‌دهند. در این جمع ظرفیت بسیار زیادی نهفته است؛ حدود ۱۷ نماینده مجلس (از داوطلبان عضو جمعیت) حضور دارند، چندین نفر از استانداران، معاونان استاندارها، مسئولین بلندپایه استانی و همچنين افرادی که سال‌هاست در جمعیت هلال‌احمر فعال هستند، این مجمع را تشکیل می‌دهند. از بین این افراد، در اولین جلسه مجمع که در ۷ مرداد تشکیل شد، ۷ نفر اعضای شورایعالی، که منتخبان مجمع و ترکیبی از اشخاص حقوقی و حقیقی هستند انتخاب شدند. اشخاص حقوقی شامل رئیس جمعیت، دبیرکل جمعیت، خزانه‌دار جمعیت، یک نفر از مدیران ارشد کشور که به انتخاب رئیس جمعیت انتخاب شده، ۴ نفر از نمایندگان رئیس‌جمهوری و نیز نماینده محترم ولی‌فقیه در جمعیت هلال احمر، اعضای شورایعالی هستند و از سوی هیأت مرکزی نظارت بر انتخابات جمعیت هلال‌احمر هم تأیید می‌شوند. دو بازرس هم از مجمع عمومی انتخاب می‌شوند که حق رأی ندارند و صرفاً به‌عنوان بازرس در انتخابات حاضر می‌شوند. نکته حایز اهمیت در مورد انتخابات اخیر این است که سعی کردیم از اعضای فعال و واقعی جمعیت کمک بگیریم، نه کسانی که به‌طور صوری یا در روزها و ماه‌های آخر جذب جمعیت شده‌اند. به همین خاطر این انتخابات از کیفیت بالاتری در مجمع برخوردار است؛ هرچند که ممکن است تعداد شرکت‌کنندگان و واجدین شرایط در مقایسه با انتخابات قبل کمتر باشد، اما امروز مطمئن هستیم افراد منتخب، فعالان واقعی جمعیت هلال‌احمر بوده و شرایط واقعی برای عضویت در هیأت‌های اجرایی، هیأت‌مدیره‌های استانی و مجمع عمومی را دارند.شهروند
نظرشما
آخرین اخبار