کـدام حـرف را درباره تغذیه بـاور کنیـم؟

به گزارش شفا آنلاین،  هر هفته چندین مطالعه منتشر می‌شوند، اما این مطالعات به‌سختی می‌توانند تشنگی خوانندگان بیشمار این نوع مطالب را سیراب کنند و برای سوالات بیشمار آنها پاسخی فراهم آورند: آیا ورزش به حفظ حافظه کمک می‌کند؟ کدام ورزش‌ها؟ پیاده‌روی؟ ورزش‌های فشرده؟ آیا خوردن کربوهیدرات چاقمان می‌کند؟ آیا می‌توانید جلوی سرطان پستان را با ورزش کردن در جوانی بگیریم؟ آیا سبزیجات ما را از حمله‌های قلبی مصون نگه می‌دارد؟

       مشکل اینجاست که نمی‌دانیم کدام را باید انتخاب کنیم. نمی‌توانیم بفهمیم کدام کار می‌تواند خطر زوال عقل را کم یا طول زندگی را بیشتر کند یا باعث شود وزن کم کنیم یا از سرطان جلوگیری می‌کند، زیرا سروصدا و انبوه اقدامات نامطمئن درباره چگونه خوردن یا چگونه ورزش کردن آنقدر زیاد است که تشخیص را عملا ناممکن کرده. نشانه‌ها غالبا قوی نیستند، به‌ عبارت دیگر، اگر اثری هم بر سبک زندگی بگذارند آن اثر کوچک است، مانند ارتباط ناچیز بین سرطان ریه و کشیدن سیگار.

       هیچ استاندارد طلایی وجود ندارد، هیچ چیزی که همه درباره آن اجماع نظر داشته باشند یا بتواند جنبه‌های مختلف سبک زندگی را اندازه‌‌گیری کند.

       نتیجه انبوه مطالعاتی است که درنهایت کارآیی ندارند. دکتر بارنت کرامر، مدیر بخش پیشگیری‌های موسسه ملی سرطان، می‌گوید: «ما نمی‌دانیم چگونه باید رژیم غذایی یا ورزش کردن را اندازه بگیریم.» بخش او روی راه‌هایی کار می‌کند که بتوانند با کنار گذاشتن موارد بی‌پایه در مطالعاتی که به‌طور معمول برای توصیه‌های پزشکی به کار می‌روند، موارد درست را گسترش دهند. « از مردم می‌پرسند چند بار در هفته یا در ماه نان یا میوه می‌خورند یا از آنها می‌خواهند همان رژیم غذایی 24 ساعت گذشته را ادامه دهند.»، اما او می‌گوید تعجبی نیست که مردم درست به یاد نیاورند یا جوری پاسخ دهند که به نظر مناسب بیاید.

       دکتر کرامر عقیده دارد: «من به یاد ندارم که هفته قبل چه خوردم، حالا از من می‌پرسند در نوجوانی چه می‌خورده‌ام یا چقدر ورزش کرده‌‌ام.»

       دیوید الیسون، یکی از کارشناسان چاقی، هم در تایید کلاف سردرگم تحقیقات مربوط به سلامت می‌گوید همین مشکلات گریبانگیر تحقیقات چاقی هم است. فقط 2 چیز است که به‌طور قطع می‌دانیم. بقیه چیزها مثل هم هستند: هرقدر کالری بیشتر بخورید بیشتر چاق می‌شوید و اگر به قدر کافی ورزش کنید، کمی وزن کم می‌کنید.

       علاوه بر سردرگمی‌های موجود، مشکل دیگر تحقیقاتی است که بد طراحی شده‌اند که محققان را وامی‌دارند تا درباره تاثیراتی یکسان با استفاده از معیارهایی متفاوت و نتیجه‌گیری‌های مختلف مطالعه کنند و نیز روندی که سبب می‌شود محققان نتایج مطالعات مثبت یا نتایج جالب را گزارش کنند.

       نتیجه چیزی است که دکتر کرامر آن را ادبیات تیغ دودم می‌داند: «یک هفته می‌گویند قهوه برای شما خوب است، هفته دیگر قهوه مرگ‌آور می‌شود.»

       وضعیت آنقدر بد است که چیزی که قرار است منتشر شود به سمت باورهای قبلی دانشمندان تمایل دارد. رژیم‌های غذایی و مواد مغذی فراوان و نیز نتایج فراوانی وجود دارند. از بیماری‌های قلبی گرفته تا سرطان و سکته مغزی. چه نوع اطلاعاتی را برداشت کرده‌اید؟ پیگیری‌ها ممکن است 2 ماه، 6 ماه، 2 سال یا 10 سال به درازا کشیده باشد و در آخر با میلیون‌ها گزینه طرف هستید.

       دانشمندان می‌توانند از میان دریای این اطلاعات هرکدام را می‌خواهند انتخاب کنند. کرامر ادامه می‌دهد: «می‌توانم هر نتیجه را که دوست داشته باشم از هر سری داده‌های برمبنای مشاهده بردارم.»

       مطالعات سخت و فشرده درباره سبک زندگی هم بوده است، اما آنها کم‌تعداد و دور از هم هستند. مطالعه‌ای بزرگ در اسپانیا به این نتیجه رسیده که رژیم مدیترانه‌ای شامل میوه‌ها، سبزی‌ها، ماهی، روغن زیتون و مغزها خطر حمله‌های قلبی و سکته‌ها را پایین می‌آورد. 2 مطالعه بزرگ در ایالات متحده که نظر به رژیم غذایی پرفیبر دارد، فاقد شواهدی است که ثابت کند خوردن فیبر زیاد می‌تواند جلوی سرطان کولون را بگیرد. بعد از آن مطالعاتی با ساختار درست را می‌بینیم که به‌نظر متناقض می‌آیند. یک مطالعه‌ بزرگ کشوری به این نتیجه رسیده است ،برخلاف تمام فرضیات موجود، رژیم غذایی و از دست دادن وزن نمی‌تواند از حملات قلبی در بیماران دیابت نوع 2 جلوگیری کند. مطالعه بزرگ دیگری از همان جنس اما می‌گوید مردم درخطر ابتلا به این بیماری با کمی کاهش وزن و ورزش از خطر مصون می‌مانند.

       چند سال قبل، 2 محقق تصمیم گرفتند روی دنیای دیوانه سرطان و باورهای رژیم غذایی تحقیق کنند.آنها با یک کتاب آشپزی محبوب و متعارف شروع و به‌صورت اتفاقی ترکیب غذاها را دستچین کردند، مواد مورد لزوم غذاها تا 50 نوع ماده تشکیل‌دهنده فهرست شدند. بعد به بررسی درباره این مواد غذایی در متون منتشر‌شده پرداختند.

       محققان بعد از بررسی گزارش دادند در مطالعات مختلف انجام‌شده 4 مورد از هر 5 مورد مواد تشکیل‌دهنده به نوعی در سرطان موثر دانسته شدند، یعنی احتمال آن را پایین می‌آوردند یا بالا می‌بردند. غالبا، همان موادی که در یک مطالعه خطر سرطان را بالا می‌بردند، همان‌هایی بودند که در مطالعه دیگر احتمال آن را کاهش می‌دادند. برخی پزشکان عقیده دارند مشکلات مطالعات سبک زندگی آنقدر زیاد شده که بهتر است همه این پرسش‌ها را به حال خود بگذاریم. به گفته وینای پراساد، متخصص سرطان‌شناس، «شاید این انواع سبک‌های زندگی ارزش مطالعه نداشته باشند. مردم از ما روراستی می‌خواهند، اما خدایا! هیچ جواب خوبی نداریم که بدهیم.» محققانی مانند دکتر کرامر اما، بنای رها کردن ندارند. به گفته وی، آنچه امروز نیاز داریم کمی فروتنی در بین محققان هنگام ارائه و تفسیر شواهدی است که آنها از آن استفاده کرده‌اند.