شفا آنلاین>اجتماعی> صحبت پیرامون جنسیت وتمایلات جنسی با کودکان میتواند بسیار گسترده و متنوع باشد. مشکل اینجاست که چه چیزهایی را میتوان برای کودک تعریف کرد و چه چیزهایی را نمیتوان. جواب این سوال بسیار ساده است.
به گزارش
شفا آنلاین، خیلی بیش از آنچه که
شما تصور میکنید میتوان در این مورد با بچهها حرف زد البته اگر باور
داشته باشید که موضوعات مختلف جنسی برای کودکان مانند بقیه موارد روزمره
زندگی، عادی و طبیعی هستند. موضوعاتی را که میتوان دربارهشان با کودکان
تا 12 سالگی گفتوگو کرد، در زیر آمده است.
رشد اندام و رشد احساسی
اندام: شما میتوانید در مورد تمامی اعضای بدن و کارکردشان صحبت کنید،
اعضای تناسلی چگونه نامیده میشوند و این که این اعضا در کودکان و
بزرگسالان دارای چه تفاوتهایی هستند. میتوان با کودکان خردسال این بازی
را انجام دادکه: دهانت کجاست؟ دماغت کجاست؟... وقتی که کودک قدرت تکلم پیدا
کرد میتوانید بازی برعکس انجام دهید: این چیه؟
زادولد:
در ذهن کودکان زادولد پیوندی با رابطه جنسی ندارد. برای آنان موضوع زادولد
میتواند بسیار جذاب باشد. دو سوال هست که تقریبا همه کودکان زیر 7 سال را
گیج میکند: بچه چگونه خلق میشود؟ بچه چگونه به دنیا میآید؟
توصیه
میشود که تفسیر کودک را از آفرینش و مکان نوزاد بشنویم و آنگاه تفسیر
خودمان را بدهیم. توضیح ما نباید از واقعیت دور باشد و مطالبی که آموزش
میدهیم، باید با سن کودک مطابقت داشته باشد. به عنوان مثال، وقتی کودک با
تعجب میپرسد که بچه از کجا میآید، ما نباید به او بگوییم که بچه از کیف
آقای دکتر، از بیمارستان، از سوپر مارکت یا از لانه لکلک میآید! ما به او
میگوییم: بچه در جای مخصوصی توی شکم مادر رشد میکند و از آنجا بیرون
میآید.
بلوغ: داستان زادولد میتواند به گفتوگو در مورد دوران بلوغ متصل شود. به
عنوان مثال، اندام کودک در دوران بلوغ تغییراتی میکند و به اندام
بزرگسالان شبیهتر میشود.
تصویر جسمانی: تربیت جنسی تنها محدود به ایجاد اعتماد به جسم و کالبد خود
نیست، بلکه کودک باید ارزیابی مثبت را از اندام و داشتن تصویری مثبت را از
خود فراگیرد. به همین دلیل، بسیار مهم است که جنبههای مثبت رشد کودک از
کودکی به او یادآوری شود. باید به کودک آموخت که از اندام و هیکل خود احساس
رضایت داشته باشد.
هویت جنسی و انتخاب آن: برای این که به کودک توضیح دهیم پسر است یا دختر،
میتوان با او گفتوگویی را آغاز کرد و برایش روشن کرد که این تفاوت چگونه
تشخیص داده میشود (نه فقط براساس شکل لباس و بلندی مو). وقتی کودکان دوست
داشتن را یاد میگیرند (بین یک تا چهار سالگی)، میتوان به آنان آموخت که
آدمها میتوانند به غیر از همجنسهای خود عشق بورزند.
تفاوت میان سِری بودن و خصوصی بودن والدین
باید تفاوت بین این دو واژه و کارکرد آنها را برای کودکان خود شرح دهند.
کودکان باید بیاموزند که برای اشاره به اعضای تناسلی خود از عبارت اعضای
خصوصی بدن استفاده کنند. والدین باید سطح شرم را در کودکان رو به رشد خود
در سطحی نگه دارند که وقتی کودک به اطلاعات نیاز داشته باشد، نه والدین و
نه کودک، نسبت به پرسش در این باره بیمیل نباشند. راز یا سِر، چیزی است که
فقط تعداد محدودی از افراد نسبت به آن آگاهی دارند و نباید آن را با دیگری
در میان گذاشت. از سوی دیگر اطلاعات خصوصی، اطلاعاتی است که میتوان از آن
آگاه بود اما ضرورتی برای در میان گذاشتن آن با دیگران وجود ندارد.
برای
این که به فرزند خود آموزش بدهید چه چیزهایی را میتواند با دیگران در
میان بگذارد و چه رفتارهایی از او قابلقبول است، با او نقش بازی کنید. چند
جمله کافی است به فرزندان خود بیاموزید تا اگر کسی خواست به مسائل خصوصی
او دسترسی پیدا کند، وی بتواند به آنها جواب دهد، به عنوان مثال:
بدن ما خصوصی است.
در اینباره از پدر و مادر خود سوال کن.
این سوال خوب است اما جوابش خیلی پیچیده است.
بازیهای جنسی کودکان «دکتر
بازی» جزو شناختهشدهترین بازیهای کودکان است. بدین طریق، آنان با
روشهای قابلقبولی کنجکاوی خود را نسبت به بدن دیگر همبازیهایشان نشان
میدهند. نیاز به کشف اندام خود و دیگر بچهها و همراه با آن احساس و
تجربهای را که از این کشف حاصل میکنند، برای رشد تمایلات جنسی کودکان
لازم است. این نوع بازیها و امثال آنها را معمولا در بچههای گروه سنی 3
تا 6 سال مشاهده میکنیم.
این
کنجکاویهای کودکانه در رشد جنسی کودکان نقش مهمی بازی میکند. اگر
بزرگسالان به خاطر بروز این احساسات در کودکان آنها را مجازات کنند،
احساسات جنسی در ذهن کودکان با مجازات و تنبیه تداعی میشود، یعنی رفتار و
احساساتی که بروز دادنشان ممنوع است.
بدین
ترتیب وقتی چنین احساسات در آنان پدید میآید (چه در هنگام کودکی و چه در
آینده که بالغ شدند)، همواره با حس گناه در آنان همراه خواهد بود. طریق
دیگر مواجهه با موضوع، معطوف کردن ذهن و حواس بچه به بازی وسرگرمیهای
دیگری غیر از این کار است. این شیوه به خودیخود خطا نیست، اما اگر این
طریق به واکنش دائمی در مقابل کنجکاویهای جنسی کودک تبدیل شود، کودک کمکم
یاد میگیرد که آن کارها را دور از چشم دیگران و در خفا انجام دهد تا دیگر
کسی نتواند حواسش را پرت کند یا مانع کارش شود.
بدین
ترتیب احساسات جنسی و پنهانکاری در پیوند با یکدیگر قرار میگیرند. بهتر
آن است به عنوان بزرگسال بپذیرید که کودکان نیز دارای احساسات جنسی هستند و
مایلند که آن را بروز دهند. این احساسات در کودکان هنگام بازی کردن پدیدار
میشوند و این برای رشد تمایلات جنسی کودکان لازم است. نکته قابل توجه این
است که به کودکان توضیح دهید در حین بازی اجازه آسیب و آزار همدیگر را
ندارند. بهتر است والدین قبل از صحبت و آموزش مسائل جنسی به کودک ونوجوان
خود، به روانشناس و متخصص کودک و نوجوان مراجعه کنند و از آموزشهای لازم
در این زمینه بهرهمند شوند.
مهناز فرشچیانیزدی
کارشناسارشد روانشناسی بالینی