تعرفه پزشکان باید ۲۰ برابر تعرفه فعلی باشد

این گفته ها و شنیده های ضد و نقیض بهانه خوبی است با مدیر عامل انجمن علمی جراحان عمومی ایران در خصوص درآمد پزشکان  ایران و علل نارضایتی آن ها از تعرفه های پزشکی گفت و گو کنیم. گفت وگوی ما را با دکتر بهزاد رحمانی بخوانید.

*آقای دکتر شاید شما هم شنیده باشید که برخی معتقدند درآمد پزشکان ایرانی از درآمد پزشکان کشورهای صنعتی نظیر آلمان وامریکا بیشتر است نظر شما در این خصوص چیست؟

** بهتر است در خصوص پاسخ به این پرسش مقایسه ای با آمریکا داشته باشیم نه به این معنا که زیر ساخت ها یا درآمد مردم ما هم سطح آمریکاست بلکه به این دلیل که پاسخ شفافی به این پرسش بدهم.

به طور خالص میانگین درآمد یک پزشک عمومی در آمریکا سالانه  200 هزار دلار است. اما در ایران درآمد پزشکانی که در مراکز دولتی مشغول طبابت هستند با درآمد پزشکانی که به صورت شخصی طبابت می کنند متفاوت است با این حال میانگین درآمد بیشتر پزشکان عمومی کمتر از 60 میلیون تومان در سال است.البته پزشکان عمومی ای هستند که در مناطق محروم نظیر بشاگرد طبابت کنند که دریافتی آن ها از دولت حدود 12 میلیون تومان است اما تعداد آن ها بسیار محدود می باشد.

در خصوص پزشکان متخصص نیز یک جراح عمومی در آمریکا سالانه  300 هزار دلار درآمد دارد در حالی که جراحان عمومی در ایران درآمدهای متفاوتی دارند و درآمد جراحان عمومی در تهران حدود 240 میلیون تومان در سال است.حالا اگر 200 هزار دلار را با 60 میلیون تومان و240 میلیون تومان را با 300 هزار دلار مقایسه کنید متوجه می شوید که بسیاری از مسایلی که در خصوص درآمد پزشکان در جامعه عنوان می شود کذب است.

*پزشکان همواره از غیر واقعی بودن تعرفه ها گلایه مندند نظر شما در این خصوص چیست و تعرفه های فعلی چقدر با تعرفه های واقعی تفاوت دارد؟

** من سال 57 دانش آموخته رشته پزشکی شدم و طی این 38 سال کشور با تورم و افزایش قیمت های زیادی مواجهه شده است که بهترین شاخص را می توانیم عدد دلار در نظر بگیریم.سال 57 قیمت دلار هفت تومان ، ویزیت پزشک عمومی 35 تومان و قیمت یک دستگاه پیکان 45 هزار تومان بود.حالا مقایسه کنید رشد قیمت دلار را در مقایسه با رشد قیمت پراید (که جایگزین  پیکان شده) و ویزیت پزشکان عمومی .حالا خودتان وضعیت تعرفه های پزشکی را مقایسه کنید آیا ویزیت یک پزشک عمومی به 5 دلار می رسد؟

همه بر این مساله اذعان داشتند به همین دلیل ابتدای دولت فعلی قرار شد کتاب کالیفرنیا بازنگری شود و به موازات اجرای طرح تحول نظام سلامت تعرفه ها اصلاح شود. بر این اساس هر یک از انجمن های شاخه های پزشکی تعرفه های خود را بازنگری و به دولت ارایه کردند تا دولت این تعرفه ها را در قالب کتاب جدید اعمال کند .اما بیمه ها و شورای عالی بیمه با تغییراتی که در پیشنهادهای انجمن ها ایجاد کردند باز هم نتیجه ای مطلوب حاصل نشد.اما متاسفانه رسانه ها و مردم تصور کردند این اصلاح تعرفه ها به معنای افزایش دریافتی پزشکان از مردم خواهد بود در حالی که اینچنین نبود و هیچ ارتباطی هم با جیب مردم نداشت.

اکنون شرایط پرداختی تعرفه ها از سوی بیمه بسیار نامطلوب است و از آنجا که تعرفه ها از سوی شورای عالی بیمه تعیین می شود و تمام اعضای شورای مذکور (به جز دو نفر) خدمت گیرنده هستند و برای خدمت دهندگان قیمت گذاری می کنند به طور حتم به دنبال پرداخت کمتر و سود بیشتر هستند،در نتیجه تعرفه ها ناعادلانه خواهد بود که نارضایتی پزشکان را به دنبال دارد. به همین دلیل یکی از خواسته های صنفی جامعه پزشکی اصلاح ترکیب شورای عالی بیمه است به گونه ای که لااقل تعادلی بین ترکیب سرویس گیرندگان و سرویس دهندگان برقرار و تعرفه ها عادلانه تعیین شود. 

من و همکارانم بر این باوریم که تعرفه های پزشکی ما در مقایسه با سایر کشورها بسیار پایین است و گواه این مساله بیمارانی هستند که از ترکیه و سایر کشورهای همجوار برای درمان و انجام عمل های جراحی به ایران مراجعه می کنند و هزینه درمان و اقامت آن ها بسیار ارزان تر از هزینه درمان در کشور خودشان است.

* به نظر شما دستمزد پزشکان بالاست یا حقوق و دستمزد سایر مشاغل جامعه پایین است؟

** اگر بر اساس عدد و رقم هم مقایسه کنیم متوجه خواهیم شد تعرفه پزشکان بالا نیست.اما به طور حتم درآمد مردم پایین است و مسوولان باید تمهیداتی برای اصلاح ساختار درآمد مردم بیاندیشند .ضمن آنکه تعرفه پزشکان نیز ( به شرط آنکه تعرفه پزشکان از جیب مردم پرداخت نشود و پزشکان ارتباط مالی با بیمار نداشته باشند ) باید 20 برابر تعرفه فعلی باشد.

*می توانید چند دلیل ذکر کنید که نشان دهد باید تعرفه پزشکان افزایش یابد؟

**بله. اگر ما تعرفه پزشکان کشورها اطراف و یا کشور های صنعتی را بررسی کنیم متوجه خواهیم شد تعرفه پزشکان ما بالا نیست.متاسفانه در کشور ما مسوولان بخش دولتی وخصوصی را یک کاسه کرده و به مردم گزارش اشتباه می دهند.

طبق قانون اساسی بیشتر کشورها از جمله ایران بهداشت و درمان رایگان است بر همین اساس هر ساله مجلس بودجه ای را برای دولت به عنوان سرانه درمان تصویب می کند و مشخص می شود برای هر ایرانی طی یک سال چقدر هزینه درمان رایگان پرداخت خواهد شد.

اکنون سرانه درمان در ایران برای استفاده از خدمات دولتی 15 هزار و 500 تومان است. وقتی ما سرانه درمان ایران را با کشوری نظیر ترکیه (600 دلار) و یا کانادا (13 هزار دلار ) مقایسه می کنیم متوجه خواهیم شد سرانه درمان در ایران چقدر پایین است که این سرانه نیز به بخش دولتی و بیمه ها هدایت می شود و تا زمانی که سرانه درمان این مبلغ تاسف بار باشد وضعیت بخش دولتی و بیمه ها به همینطور خواهد ماند و نمی توان انتظار داشت بیمه ها بدیهی های میلیاردی خود را پرداخت کنند.

در تمام کشورها سرانه درمان بیمه ها را تغذیه و بخش دولتی را آباد می کند و اگر سرانه درمان منطقی باشد نیازی نیست بیماران به رغم داشتن دفترچه بیمه به بخش خصوصی مراجعه کنند .بنابر این در حوزه درمان باید زیرساخت های متعادل ،متناسب و کافی برای اداره تمام مردم در بخش دولتی وجود داشته باشد و بیمارانی که تمایل دارند به لحاظ هتلینگ (نه به لحاظ خدمات جراحی ، زیرا خدمات جراحی در بخش دولتی و خصوصی باید با کیفیت عالی و یکسان ارایه شود) خدمات بهتری دریافت کنند به بخش خصوصی مراجعه می کنند .

اگر سرانه درمان اصلاح  و ارایه سرویس در بخش دولتی رضایت بخش شود علاوه بر اینکه بخش دولتی قوی و بیمه ها قدرتمند و دفترچه های بیمه معتبر خواهند شد بخش دولتی و خصوصی نیز از یکدیگر تفکیک می شوند و تمام مردم از بیمه ها و بخش دولتی بهره مند خواهند شد .

* چرا سرانه درمان در کشور ما  اینقدر پایین است؟

** این مساله به اولویت بندی مسایل کشورها بر می گردد.در کشوری نظیر کانادا هنگامی که در حال تصویب بودجه هستند اولویت نخست امنیت ملی و اولویت دوم درمان است اما در کشور ما به رغم آنکه در دولت اخیر اولویت هایی به درمان داده شده است باز هم درمان اولویت دوم نیست به همین دلیل بودجه خوبی برای آن تعیین نمی شود.

به این ترتیب اگر بخواهیم این مهم را مهندسی معکوس کنیم باید نگاه دولتمردان به درمان نگاهی استراتژیک باشد و درمان را دومین اولویت قرار دهند و برای آن بودجه ای متناسب ،کافی ، پایدار و مستمر تعیین کنند تا وزیر بهداشت همان ابتدای سال بداند چقدر بودجه دارد و چگونه باید برای درمان مردم هزینه کند.به طور حتم برای تحقق این مهم سرانه فعلی حداقل باید 100 برابر افزایش یابد. در غیر این صورت  می شود شرایط فعلی که برای سرپانگه داشتن بیمارستان ها و مراکز درمانی تعرفه های پزشکان و دستمزد پرستاران را پایین نگه  داشته اند.

*چرا دریافتی پرسنل درمان در حوزه های مختلف علوم پزشکی با هم متفاوت است؟ به عنوان نمونه پرستاران از دریافتی خود ناراضی هستند و معتقدند دریافتی پزشکان چند صد برابر دریافتی آن هاست.

** تفاوت بین دستمزد پزشکان و پرستاران وجود دارد اما اینکه دستمزد پزشکان چند صد برابر دستمزد پرستاران است کذب می باشد. ما قبول داریم درآمد پرستاران در کشور ما بسیار پایین و ناعادلانه است و فشار کار آن ها خیلی زیاد می باشد بنابر این باید درآمد آن ها افزایش یابد.اما این را هم باید بگویم مسیری که همکاران پرستار انتخاب کرده اند و دریافتی خود را با دریافتی جامعه پزشکی مقایسه می کنند کاملاً اشتباه است.چون این مساله موجب تقابل بین رشته ای می شود.جامعه پزشکی یک خانواده است که پرستاران یکی از اجزای آن هستند و مشکلی با هم ندارند و پزشکان هم افزایش حقوق پرستاران را حق آن ها می دانند اما جامعه پرستاری نیز باید بدانند مسیر استیفای حقوق آنان از دولت می گذرد و هیچ ارتباطی با دستمزد پزشکان ندارد .