مشکلات تغذیهای متعددی که امروزه با آن دست به گریبان هستیم، شاید به خاطر اقتصاد ناسالم و بی سوادی باشد ولی چرا اساتید تغذیه خود از غذای سالم استفاده نمیکنند. بسیاری از اساتید تغذیه از بیماری سرطان میمیرند که خود جای سوال دارد!
اما به هر حال یکی از آنها سوء تغذیۀ پروتئینی و انرژی در کودکان و کمبود ریزمغذیهاست که خیلی عمیق و گسترده خود را به رخ میکشد و از طرف دیگر چون دچار بیش خواری و ناهنجاری تغذیهای هستیم بیماریهای دیگری هم در جامعه وجود دارد که متخصصان، آن هارا به عنوان گذار بیولوژیک بررسی میکنند.
هم کمبودها و هم تغذیۀ اضافی، هر دو مشکلاتی را به جامعه و مردم تحمیل میکند. مسائی تغذیهای از جمله مسائلی است که پیرامون آن زیاد صحبت میشود و آن چنان مهم به نظر میرسند که باید در همۀ گروههای سنی مصداق یابد.
با وجود اینکه از سوی مسئولان بهبود تغذیۀ وزارت بهداشت برنامه 5 ساله ارتقای فرهنگ سلامت تغذیهای تنظیم شد. چند سال پیش برای سازمان مدیریت و برنامه ریزی فرستاده شد، اما اخبار رسیده حاکی است که این تلاش به ثمر نرسیده و هنوز هیچ خبری از اعتبارات و بودجۀ آن در میان نیست.
مطابق پژوهشها مصرف تنقلات بی ارزش مانند انواع پفک، چیپس، نوشابه های گازدار، سس های چرب و... از جمله دلایل شیوع انواع سوء تغذیه در کودکان کشورمان است.
پفک و چیپس یکی از میان وعدهها است. بر اساس مطالعات،«پفک» 9 برابر حجم خود آب جذب میکند. کودک با خوردن پفک و به دنبال آن آب، احساس سیری کاذب کرده و در نتیجه از خوردن غذای سفره محروم و دچار کمبود تغذیهای میشود.
مصرف چیپس هم به دلیل شوری و روغن زیاد ( روغنهای ترانس بالا چندین بار سیب زمینی را در آن سرخ میکنند)، این خطرات را به دنبال دارد.
کارشناسان تغذیه توصیه میکنند, تنقلات مغذی مانند نخودچی و کشمش، مویز، بادام زمینی و درختی، فندق، پسته و تخمه کدو بسیار کم نمک، و با بسته بندی بهداشتی استفاده شود، چیپسهای فلهای در روغن چندبار مصرف درست میشوند که احتمال سرطان زایی دارند.
چیپس موجب سیری کاذب میشود و به دلیل اینکه تمام مواد مغذی مورد نیاز برای رشد کودکان را در بر ندارد، مصرف مداوم آن قبل از غذا به دلزدگی کودک از غذاهای اصلی و در نتیجه، کمبودهای غذایی منجر میشود.
مصرف نمک به منظور خوشمزه شدن چیپس و پفک سبب آسیب به کلیهها، تغییر ذائقۀ افراد به شوری خواری، آب در بدن و در نتیجه، تورم بافتها و افزایش فشار خون و سکتههای قلبی و مغزی میشود.
استفاده از روغن با ترانس بالا در تهیه چیپس و پفک منجر به افزایش وزن، چربی خون و در نهایت بیماریهای قلبی- عروقی میشود همچنین استفاده از روغن هایی که چندین بار برای سرخ کردن استفاده می شوند و غالبا بوی روغن سوخته و رنگ کدر و مات به محصول می دهند از جمله خطرناک ترین مواردی است که میتواند منجر به مسموم و سرطان زا شدن محصول خصوصاً چیپس شود.
گرما دیدن این محصول طی فرآیند سرخ شدن منجر به ایجاد رادیکالهای آزاد پراکسید لیپید میشود. این مواد، زیانی شبیه مواد شیمیایی موجود در دود سیگار دارند و سبب ابتلای افراد به سرطان ریه، سینه و مثانه میشود.
مصرف رنگ نارنجی «تارترازین» در پفک باعث بروز اختلالات رفتاری، اضطراب، تندخویی و آلرژی کودکان میشود. به علت وجود هیدراتهای کربن قابل تخمیر در چیپس و پفک، فرصت برای رشد باکتریهای دهانی فراهم میشود که نتیجه آن پوسیدگی دندان ها است همچنین مصرف این دو محصول چسبندگی روده را افزایش داده و عمل دفع را مشکل میکند و در نهایت موجب یبوست میشود مشکلی که اغلب ایرانیها از آن رنج میبرند.
در چیپس معمولا لکههای سبزی مشاهده می شود که مربوط به «مادۀ سمی سولانین» است و مصرف آن باعث ایجاد بیماریهای گوارشی و عصبی میشود همچنین خوردن تنقلات فانتزی، کم خونی، جوش صورت و عصبانیت را در انسان به ارمغان میآورد.