شفا آنلاین>سلامت>در رفتگی مفصل ران به معنی خارج شدن سر استخوان ران از حفره استابولوم لگن است. در کودکان این دررفتگیها به دو دسته کلی تقسیم میشوند:
به گزارش
شفا آنلاین، 1) دررفتگی مادرزادی مفصل ران
2) دررفتگی اکتسابی مفصل ران
در
مواجهه با یک کودک مبتلا به دررفتگی مفصل ران، اولین تشخیصی که به ذهن
میآید، دررفتگی مادرزادی است ولی باید دانست دررفتگی مفصل ران در کودکان
علل غیر مادرزادی هم دارد.
دررفتگی
مادرزادی لگن در ناحیه مفصل ران، جزو بیماریهای مادرزادی است و در آن، سر
استخوان ران به درستی در داخل حفره استابولوم لگن قرار نگرفته است.
شدت
در رفتگی مادرزادی لگن در ناحیه مفصل ران در افراد مختلف متفاوت است. در
اکثر این افراد حفره استابولوم در دوران جنینی به درستی تشکیل نشده و شکل
یا عمق کافی را نداشته و نمیتواند سر استخوان ران را در خود نگه دارد. در
بعضی از افراد سر استخوان ران در بدو تولد کاملا خارج از حفره استابولوم
است که به آن دررفتگی مادرزادی سر ران استخوان هم میگویند. در بعضی دیگر
سر ران در حفره استابولوم هست ولی ناپایدار بوده و به آسانی از آن خارج و
به آن داخل میشود. در بعضی از افراد هم لقی و ناپایداری مفصل ران با رشد
کودک بیشتر میشود.
تمام
نوزادان بلافاصله بعد از تولد باید توسط پزشک از لحاظ وجود این بیماری
معاینه شوند و در صورت لزوم از روشهای تصویربرداری مثل سونوگرافی یا
رادیوگرافی برای بررسی بیشتر استفاده میشود.
علل دررفتگی مادرزادی لگن علت
این بیماری به درستی شناخته شده نیست. بعضی از محققین معتقدند در بعضی از
جنینها حفره استابولوم به درستی تشکیل نشده و عمق کافی برای نگه داشتن سر
استخوان ران را در درون خود ندارد. بعضی دیگر هم عقیده دارند که شلی کپسول
مفصل ران علت بروز این بیماری است.
در
رفتگی مادرزادی لگن در بعضی خانوادهها بیشتر است. به نظر میرسد در
جوامعی که نوزاد را قنداق میکنند شیوع این بیماری بیشتر بوده و در مناطقی
که مادر کودک را در پشت کمر یا جلوی شکم خود آویزان میکند این بیماری شیوع
کمتری دارد. این اختلاف احتمالا به علت نزدیک بودن و دور بودن رانهای
کودک در دو نوع متفاوت بستن و حمل کردن او است.
در
رفتگی مادرزادی لگن بیشتر مفصل ران چپ را گرفتار میکند. بیشتر در دخترها
دیده میشود (شیوع دررفتگی مادرزادی مفصل ران در دختران 9 برابر پسران است)
و در نوزادانی که در شکم مادر در وضعیت برعکس معمول قرار گرفتهاند (سر به
طرف بالا و پا به پایین) بیشتر است. بیماری در نیمی از موارد دو طرفه است.
دررفتگی مادرزادی مفصل ران در موارد زیر هم بیشتر دیده میشود:
فرزندان اول خانواده
نژاد سفید
وجود ناهنجاریهای مادرزادی دیگر مانند تورتیکولی (کجی گردن) یا پا چنبری (کلاب فوت).
وقتی
سر استخوان ران نوزاد مدتی در خارج از حفره استابولوم میماند هم رشد سر و
هم رشد حفره استابولوم دچار اختلال میشود. حفره استابولوم کوچک باقی
میماند و عمق کافی هم پیدا نمیکند. سر استخوان ران هم کوچک مانده و خوب
رشد نمیکند. گردن استخوان ران نازک مانده و تنه استخوان ران هم لاغر و کم
قطر میشود.
این
تغییرات نشان میدهند که رشد استخوانها وقتی سیر طبیعی خود را طی میکند
که آنها به درستی در کنار هم قرار داشته باشند. در کنار هم بودن است که رشد
و تکامل مناسب را تضمین میکند.
تغییرات
دیگری هم بهتدریج در اندام کودک بهوجود میآید. کپسول مفصل ران این
کودکان ضخیم شده و عضلات اطراف مفصل ران بهخصوص عضلات نزدیک کننده ران و
عضله ایلیوپسواس کوتاه میشود. هرچه مدت زمان بیشتری از تولد نوزاد بگذرد و
درمان به تاخیر بیفتد این تغییرات بیشتر شده و درمان کودک را مشکلتر
میکند.
در
صورتی که بیماری زود تشخیص داده شده و سر استخوان ران در درون حفره
استابولوم گذاشته شود، رشد استخوانها در دو طرف مفصل سیر طبیعی خود را باز
یافته و در بسیاری اوقات عقبماندگی خود را جبران میکنند ولی در صورتی که
سر استخوان ران در بیرون استابولوم بماند، هرچه سن کودک بیشتر میشود
عقبماندگی رشد مفصل و تغییر شکل آن بیشتر میشود. این امر نشان میدهد که
تشخیص این بیماری و درمان آن هرچه زودتر باید شروع شود.
مهرداد منصوری
متخصص ارتوپد