دراین نوشتار به تفصيل فوايد ورزش برای بانوان را بيان مي‌كنيم تا در نهايت به يك جامعه سالم و شاد از لحاظ جسمي و رواني برسيم.
دوران پيش از بلوغ و رشد:
مرحله پيش از بلوغ يكي از بحراني‌ترين دوره‌‌هاي رشد انسان محسوب مي‌شود كه با تكامل شخصيت و بالفعل شدن استعدادها مانند بروز مهارتهاي تخصصي ورزش نيز از ويژگي‌هاي دوران پيش از بلوغ محسوب مي‌شود. در دوران كودكي و پيش از بلوغ، ظرفيت انجام فعاليت ورزش در دختران و پسران كاملا با يكديگر قابل مقايسه است.
چه در دختران و چه در پسران فعاليت‌هاي منظم ورزش سبب دستيابي به حداكثر رشد ماهيچه ناشي از پروسه بلوغ، افزايش توان هوازي و بي‌هوازي، افزايش توان كلي بدن و استقامت شده است كه همه اين موارد معيارهاي مهمي جهت افزايش راندمان فعاليت‌هاي فيزيكي است.
ورزش چگونه سلامتي كودكان را تامين مي‌كند؟
با توجه به اين‌كه دانش‌آموزان روزانه چند ساعت در كلاس‌هاي درس روي نيمكت مي‌نشينند حتي اگر از صندلي‌هاي استاندارد استفاده شود، احساس خستگي به‌وجود مي‌آيد و اگر بدن كودكان شما ضعيف باشد در درازمدت و با رشد و بلوغ علي‌الخصوص دختران موجب اختلال ساختاري مي‌شود كه scaliasis و ايجاد شكل C مانند در مهره‌ها و درد در آن ناحيه از جمله كمترين اين مشكلات است. ورزش علاوه بر نشاط و سرزندگي تاثيرات شگرفي از دوران كودكي بر افراد مي‌گذارد كه تيتروار فقط مي‌توانيم به آنها اشاره كنيم.
1ـ كنترل وزن 2ـ رشد و نمو استخوان‌ها 3ـ رفع اختلالات اسكلتي و اصلاح وضعيت 4ـ مراقبت از قلب و رگ‌هاي خوني 5ـ سلامت فكري و ذهني 6ـ گسترش و توسعه مهارتهاي ورزشي به موازات رشد و بلوغ 7ـ برنامه‌ريزي و ايجاد انگيزه به دانش‌آموزان.
دوران بلوغ و قاعدگي در بانوان و دختران جوان
بسياري از مسائل از جمله مسائل رواني نوجوانان در اين سنين از قبيل رفتارهاي تند، كم‌رويي، گوشه‌گيري و اعتماد به نفس پايين را مي‌توان به وسيله ورزش‌هاي گروهي و فردي كاهش داد.
با توجه به پايين آمدن سن ابتلا به پوكي استخوان در بانوان با ورزش در اين سنين مي‌توان در ميانسالي از بسیاری بيماري‌ها از جمله دردهاي ناشي از ضعف عضلاني و پوكي استخوان جلوگيري كنند.
در دوران عادت‌هاي ماهيانه نيز انجام ورزش بخصوص ورزش‌هاي سبك براي دختران و بانوان نه‌تنها مانعي ندارد، بلكه توصيه نيز مي‌شود. حتي اين ورزش‌ها مي‌تواند تا حدودي مشكلات جسمي و رواني آن دوره را كاهش دهد. پس نه‌تنها ضرري ندارد بلكه سبب نشاط و سلامتي جسمي و رواني آنان مي‌شود. «البته نه اولين ماهي كه ورزشكار شديد، با مرور زمان و صبور بودن به اين حرف من خواهيد رسيد.» ولي در اين دوران استخر رفتن ممنوع خواهد بود.
ورزش ورابطه زناشويي
بيشترين تاثير ورزش را هم از لحاظ جسمي و هم از لحاظ رواني ـ انتقال شور و هيجان و سرزندگي به كانون خانواده ـ به همراه سلامت جسمي و رواني براي خود و اعضاي خانواده در زندگي زناشويي كه موجب رضايت روحي و عاطفي شريك زندگي شما و ساير اعضاي خانواده گرديده و همچنين باعث ارتقاء روحيه و انگيزه تلاش و ايجاد روابط سالم خانوادگي و نيز شادماني و سرزندگي خواهد شد.
دوران
بارداري و مادر شدن
بايد اين نكته مهم رو قبل از هر توصيفي اشاره كنم كه ورزش‌هاي دوران حاملگي و بارداري وابسته به وضعيت هر فرد متفاوت خواهد كرد و نوع اين ورزش‌ها بسته به سطح آمادگي جسماني و بدني و سابقه ورزش قبلي خانم باردار و وضعيت پزشكي وي تغيير خواهد كرد و داشتن رژيم غذايي و خوردن مكمل‌هايي كه از طرف پزشك تامين شده نيز ضروري مي‌باشد.
در اين دوران با تغيير وضعيت هورموني بانوان ضروري است كه ورزش مناسب و تایید شده ازسوی پزشك را انجام دهيد تا احساس آرامش و در نهايت بعد از ورزش احساس خستگي و حس اعتماد به نفس را در شما ايجاد كند. تا كودكان سالم‌تري براي خانواده و جامعه خود به دنيا بياوريد.
دوران پس از بارداري
در اين دوران هم باز بسته به سابقه ورزشي شخص و نوع زايمان بانوان، ورزش بايد با شدت كمتر از قبل آغاز شود. ولي باید بدانید اين دوران سريعا به پيشرفت خواهد رسيد تا شما دوباره 100 درصد به حالت اوليه خود بازگرديد. زايمان طبيعي و شير دادن بچه نیزاز عوامل مهم سلامت روحي و روان بانوان عزيز مي‌باشد. البته با اجازه پزشك ،بانوان با داشتن سابقه ورزشي بالا سريعا به حالت و وزن اوليه قبل از بارداري خود برمي‌‌گردند و عضلات و توان جسمي آنها سريعا فرم و حالت اوليه خود را به بدن بازخواهد گرداند.
ولي باز هم بعد از زايمان‌هاي شما بانوان گرامي براي ورزش كردن دير نيست از هر لحظه كه مي‌خواي مي‌تواني شروع كني و مطمئن باشيد كه هيچ‌وقت براي انجام كارهاي مثبت در زندگي دير نخواهد بود.
دوران يائسگي و سالمندي
يائسگي يعني قطع شدن قاعدگي و در نتيجه فعاليت فوليكول‌هاي تخمدان و عوارض درازمدت آن. كم شدن استروژن در خانم و پوكي استخوان و حملات قلبي و مغزي كه مي‌تواند حيات را به خطر بيندازد.
باید بدانیم ورزش بر سن وقوع يائسگي موثر نيست ولي در افرادي كه ورزش منظم و به وابسته آن قاعدگي‌هاي منظمي دارند كمك مي‌كند تا يائسگي بدون اثرات رواني و راحت‌تري داشته باشند.ورزش در تثبيت گردش خون طبيعي و ساير فعاليت‌هاي فيزيولوژيك بدن در خلال دوران يائسگي كمك شاياني مي‌كند و نقش مهمي را براي بانوان در اين سنين دارد و همچنين به دنبال اين قضاياي ميانسالي سالمندي خواهد بود كه ناتواني‌ها و از كارافتادگي شايع در دوران سالمندي ناشي از مجموعه‌اي از عوامل مختلف است كه از مهم‌ترين عوامل كم‌تحركي و عدم فعاليت چه قبل از آن و چه در همين دوران سالمندي و عدم استفاده صحيح از عضلات است.
نتيجه
در نتيجه با توجه به موارد ذكر شده و تحقيقات به عمل آمده كه گوشه‌اي از آن را با شما در ميان گذاشته‌ايم بايد متوجه شده باشيد كه ورزش از سنين كودكي تا سالمندي در لحظه به لحظه زندگي نقش بسيار حياتي را ايجاد خواهد كرد.
تا بتوانيم از كودكي با ذهن و روح و جسم سالم به بلوغ كامل و پويا دست پيدا كنيم و بتوانيم به يك زندگي سرشار از انگيزه و پويا لبخند بزنيم و ريشه اكثر مشكلات را.
آتوسا حجتی -داراي گواهينامه‌هاي فدراسيون تربيت بدني ايران «آمادگي جسماني و ايروبيك، كار با دستگاه، اسپينينگ»
و گواهينامه‌هاي حركات اصلاحي و ماساژ و مربي رشته‌‌هاي Lesmills و مربي Kickboxing و مربي رزمي «trx و body combant»، كارشناس ارشد مديريت و دانشجوي تربيت بدني.
atousa.hojati@gmail.com
