آقای
دکتر هاشمی! چند سال پیش در خصوص تاثیر تربیتی که شخص حضرت امام (ره)در
شکل گیری شخصیتی نسل خودتان داشته اند، مصاحبه ای را از شما می خواندم. آن
سخنان شما مربوط به برهه خاصی از تاریخ این کشور و شرایطی ویژه بود؛ با
توجه به این که از آن دوران 3 دهه گذشته است و در دوران تثبیت انقلاب به سر
می بریم، می خواستم بپرسم دلیل برخی تغییر ها و فاصله گرفتن از ارزش های
انقلاب چیست؟
دلیل عمده این موضوع را در رفتار مسئولان می دانم. بالاخره
انقلاب اهدافی داشته که در یک مسیری رشد کرده است و انتظار هم این بوده که
از آن مراقبت کنیم. به سخن دیگر از هدف ها خیلی فاصله نگیریم. شرایط فعلی
اما نشان می دهد که در جاهایی خوب عمل نکرده یا حتی می توان گفت بد عمل
کرده ایم. چنان که برخی فکر می کنند برنامه هایی که برای اهداف مان داشته
ایم برنامه های صحیحی نبوده است که منجر شده به آن چه امروز به عنوان آسیب
های انقلاب از آنها نام می بریم.
برعکس آن چه بعضی می پندارند، واقعا
نمی شود مردم را مسئول دانست. مردم بیش از آنچه که انتظار می رفت و می رود
پای آرمان های انقلاب ایستاده اند. به عقیده من اگر فاصله ای بین آرمان های
انقلاب و نسل امروز می بینیم، دولت ها، مجالس و مسئولان (در همه دوره ها)
در بروز این وضعیت مقصر هستند.
در عین حال نباید فراموش کنیم که یک
مسئله مهم دیگر، شرایط جهانی و منطقه ای ما است. کنشگرانی که در تغییر
رفتار جوامع، ملت ها و دولت ها اثر گذار هستند، در سرنوشت ما هم بی تاثیر
نبوده اند و نقش آنها هم مهم بوده است.
** فاصله ما از اهداف انقلاب یک روند طبیعی نیست و نگران کننده است
می توان بخشی از این وضعیت را طبیعی دانست؟
همیشه
باید به این نکته توجه داشته باشیم که انقلاب ما از جنس انقلاب های دیگر
نبود. با خون ریزی و هرج و مرج مواجه نشد. ما شاهد بودیم که این انقلاب طی
یک سال سامان پیدا کرد. دارای قانون اساسی شد و مجلسی که نمایندگانش را
مردم انتخاب کردند، شروع به کار کرد. زیرساخت های جامعه نیز صدمه زیادی
ندیده بود. حتی ارتش باقی ماند و دلیلش این بود که این انقلاب در همه بخش
های جامعه اتفاق افتاد. رای 98 درصدی به جمهوری اسلامی نشانگر این است که
همه جامعه به دنبال این تغییر بودند.
اما بعد اتفاقاتی افتاد که نباید
می افتاد. مانند بحث سهم خواهی و توجه به تقسیم قدرت و منیّت ها که در قالب
برخی ارگان ها و جریان های سیاسی شکل گرفت. اینها همه از جنس توجه به دنیا
و جنبه های مادی رفتار انسان است در حالی که انقلاب ما جنبش و جریانی الهی
بود. بنابراین هر کسی به هر نسبتی که در این تغییر مسیر سهیم بوده قطعا
مقصر است. نمی توانیم بگوییم که آنچه اتفاق افتاده است، روندی طبیعی بوده؛
به نظر من فاصله ما از اهداف انقلاب یک روند طبیعی نیست و نگران کننده است.
** ما باور داشتیم که امام انسان ریاکاری نیست
اگر خودتان را جای جوان همان زمان بگذارید؛ به نظرتان چه مولفه هایی شما را جذب امام کرد؟
نقش
امام در انقلاب بی بدیل بود. تاریخ را که ورق بزنیم، می بینیم بعد از
کودتای 28 مرداد جریاناتی در کشور شکل گرفت که به طرق مختلف دنبال نوعی
انقلاب بودند و در راستای افکار و عقایدشان کارهایی نیز انجام می دادند.
اما هیچ کدام مخاطبی جدی در میان افکار عمومی نیافتند و نتوانستند جنبشی
مردمی به راه بیندازند. البته گاهی حرکت های جزیره ای در بعضی نقاط کشور
شکل می گرفت که اکثر آنها سر انجام خوبی پیدا نکرد. بنابراین به تایید دوست
و دشمن نقش امام در ایجاد یک حرکت عظیم با پشتیبانی مردم، بی بدیل و بی
نظیر بود. اما آن چیزی که باعث شد جوانان جذب امام شوند، اخلاص و راستگویی
ایشان، پرهیز از سیاست بازی و معامله کردن با حقوق مردم و بی توجهی به مال
دنیا و قدرت بود. مردم درک کردند که پیر و مرادشان به دنبال نجات ملت و دین
است و این دیدگاه در زندگی ایشان نیز مشهود بود؛ یعنی مردم متوجه شدند
امام به دنبال جایگزین کردن خود و خانواده اش به جای رژیم پهلوی نیست. آن
روزها برای ما خیلی مهم بود که به دنبال کسی برویم که شجاع بوده و برای
نجات کشور از زیر یوغ قدرت های بین المللی از همه چیز حتی جان فرزند دلبندش
گذشته باشد. این که ایشان عافیت طلب نبود هم در جذب مردم و خصوصا جوانان
بسیار موثر بود. امام، عالم و مجاهدی جسور بود که زاهدانه زندگی می کرد.
اینها همه در توجه هم نسل های من به آن بزرگوار اثر داشت.
به عنوان مثال
برای من خیلی مهم بود که اتاق ایشان در گرمای 50 درجه عراق کولر نداشت یا
وقتی آقا مصطفی برای فراهم کردن اجاره بها برای منزلش از امام کمک می
خواهد، ایشان حاضر نشد از سهم امام هیچ کمکی به فرزندش بکند. مهم تر از همه
این که این کارها را برای ریا انجام نمی داد. ما باور داشتیم که امام
انسان ریاکاری نیست.
امام در نامه ای می گوید «من کار به تاریخ و آنچه
اتفاق میافتد ندارم؛ من تنها باید به وظیفۀ شرعی خود عمل کنم.» این نگاه
هنوز هم بسیار زیبا و قابل تحسین است و نشان می دهد وقتی می گفت «عالم محضر
خداست؛ درمحضر خدا معصیت نکنید» آن را با تمام وجود باور کرده بود. اینها
را مردم درک کرده بودند و به همین دلیل به دنبال امام راه افتادند. یعنی
دلیل عشق نسل ما به امام چیزی غیر از اینها نبود و نیست. همچنین اگر امام
موفق شد در مقابل کشورهای استعمارگر دنیا بایستد دلیلش همین روحیه و ایمان
قلبی بود که مردم را همراه کرد و همه سدها را از جلوی پای او برداشت.
چرا نباید به این جا می رسیدیم؟ مگر ما در این 30 سال چه کار کرده ایم؟
شما
به ساده زیستی امام(ره) اشاره کردید اما امروز چرا این گونه نیست و ما چرا
از آن روحیه ساده زیستی به مرحله ای میرسیم که شاهد پرونده های 3 هزار
میلیاردی و فیش های حقوقی نجومی هستیم چرا ما به اینجا رسیدیم؟ و راه علاج
این قضیه چیست آیا می توانیم یک بار دیگر به آن آرمان ها برگردیم؟
به
نظرم باید ازخودمان بپرسیم چرا نباید به این جا می رسیدیم؟ مگر ما در این
30 سال چه کار کرده ایم؟ رفتار و اعمال ما کارنامه ای از ما به جا می گذارد
که دیگران در باره آن قضاوت می کنند. به واقع ما خوب عمل نکردیم و طبیعی
بود که آن تصمیمات و رفتارها حاصلش چنین کارنامه ای شود؛ به قول رهبر معظم
انقلاب «خداوند عقد اخوت با کسی نبسته است.»
می توانید این موضوع را بیشتر باز کنید؟
نگاه
کنید، ما قانون اساسی ای داریم که میراث خون شهدای انقلاب اسلامی است و
آمال و آرزوهای شهدا در این قانون خلاصه شده. چه میزان از این قانون را در
عمل اجرا کردیم و چقدر به آن متعهد بوده ایم؟ از همین مسئولان و امثال من
سوال کنید که آقا چند بار این قانون اساسی را خوانده اید و به کدام بندهایش
باور دارید؟ دستگاه های قضایی و اجرایی و تقنینی ما چگونه عمل کرده اند؟
من فکر می کنم فاصله زیادی بین آرزوهای خلاصه شده در قانون اساسی با آن
چیزی که در زندگی شاهد هستیم، وجود دارد. باورش سخت است و بیانش برای ما ها
که جوانی مان را برای انقلاب گذاشته ایم، سخت تر. خیلی جاها حقوق مردم
مغفول مانده است و در بعضی موارد هم حقوق حکومت بالاتر از آن چیزی که در
قانون اساسی آمده، قرار گرفته و اجرا شده است.
بعد از انقلاب یکی از
اشکالاتی که در سامان گرفتن امور وجود داشت این بود که ما نتوانستیم نظام
اداری مان را آن چنان که باید و متناسب با شرایط جدید متحول کنیم. ما ارتش
را متحول کردیم و نظام سیاسی نیز همراه و همگام با انقلاب متحول شد اما
نظام اداری ما تغییری نکرد و بلایی شد به جان انقلاب. روز به روز هم که پیش
می رویم جدای از مسائل دیگری که به نفسانیات ما برمی گردد، آن چیزی که فلج
کننده انقلاب است نظام اداری به جا مانده از سال های دور است و امروز اگر
شاهد فسادهایی هستیم، زمینه اش در این سیستم است. به باور من بخش های
نظارتی هم چون از همان جنس هستند به همه وظایفشان درست عمل نکردند. چرا این
مسئله فیش های حقوقی اتفاق افتاد؟ بالاخره چه کسی باید نظارت می کرد؟
دستگاه اجرایی مسئولیت اجرای قوانین را بر عهده دارد و کسانی هم هستند که
از ملت حقوق می گیرند تا به این اجرائیات نظارت کنند. پس اگر اختلاسی اتفاق
می افتد، یک سوی سکه این است که ناظران هم خوب عمل نکرده اند. حداقل اگر
می دیدند قانون اشتباه است باید تذکر می دادند که قوانین اصلاح شود و
جاهایی که خلاف قانون عمل شده است باز آنها هم مقصر هستند. یادم می آید
وقتی جهاد سازندگی را تشکیل دادیم، یکی از اهداف مان آن بود که نظام اداری
کشور متحول شود اما جهاد هم استحاله شد و نتوانست نظام اداری را متحول کند
به عبارتی این غول سرکش آن نهاد ارزشمند را بلعید و ناکام گذاشت.
** امروزه هر جریان خبری که ایجاد می شود، انگیزه خدایی ندارد، مگر خلافش ثابت شود
پس انگیزه مطرح کردن و افشاگری فیش های حقوقی چه بوده است؟
متاسفم
که اینگونه اظهار نظر می کنم اما باور دارم امروزه هر جریان خبری که ایجاد
می شود، باید فکر کرد این موضوع انگیزه خدایی ندارد یا در پس آن یک انگیزه
نفسانی قرار گرفته است، مگر در مواردی که خلافش ثابت شود. در حالی که ما
در نظام جمهوری اسلامی زندگی می کنیم و همه چیز باید رنگ خدایی داشته و از
جنس خدمت باشد.
در مورد فیش های حقوقی هم باید باز تاکید کنیم که شفافیت
نه تنها خوب، که لازم است. ما انقلاب کردیم برای این که همه چیز شفاف باشد
و بگویند که از کجا آورده ایم؟ چه قدر درآمد داشته ایم و چقدر مالیات داده
ایم؟ و قبل از پرسش گری از سوی افکار عمومی، افراد خودشان اعلام کنند.
به این ترتیب می توان امیدوار بود که در کشور ما شفافیت به یک فرهنگ تبدیل شود؛ همان که آرزوی ما بوده است.
من
به شخصه بسیار ناراحت و نگرانم که این فرهنگ در کشور ما ریشه دار نشده و
اگر جاهایی هم دیده می شود، پررنگ نیست. اما افشاگری فرهنگ نیست بلکه
ابزاری است که در بسیاری موارد برای اهداف نادرستی از آن استفاده شده است.
در قضیه فیش های حقوقی هم اسم افرادی را منتشر کردند که در هیچ دادگاهی
محکوم نشده اند. این ها خانواده، دوست و از همه مهم تر آبرو دارند. ما پیرو
دینی هستیم که در آن حفظ حرمت و آبروی افراد واجب است؛ اما به راحتی با
آبروی مردم بازی می کنیم. این ها نه جزء دین ماست، نه انقلاب ما.
جمهوری
اسلامی اگر مؤلفه ای به نام 'اخلاق' نداشته باشد، هیچ برتری نسبت به سایر
نظام ها ندارد. ما به دنبال رفاه اجتماعی بوده ایم اما خیلی از کشورها
وضعیت شان از ما بهتر است. ما دنبال مقابله با زور و ظلم و دفاع از مظلوم
بوده ایم؛ خوب خیلی از کشورها در این زمینه سرگذشت و تاریخ ارزشمندی دارند.
آن چیزی که باید جمهوری اسلامی را از دیگر کشورها متمایز کند، اخلاق و
رفتار اسلامی ما است. درست همان چیزی که ما به خاطر آن جذب امام شدیم. اگر
بخواهیم نسل امروز هم به انقلاب علاقه و با آن همراه شود، راهی جز این مسیر
نداریم. اما به واقع ما در این زمینه چه کار کرده ایم؟
مردم در مورد فیش های حقوقی می گویند، پرونده های قبلی چه شد که این یکی بشود؟
به
نظر می رسد در سال های اخیر این بی اخلاقی ها افزایش پیدا کرده است و
شخصیت های مختلف سیاسی و دینی دائما از آن ابراز نگرانی می کنند.
بله؛
یکی از دلایلش این بود که فکر کردیم اگر افشاگری کنیم به انقلاب خدمت کرده
ایم؛ اما منصف باشیم و ببینیم نتیجه همین بوده است یا ما به بخشی از پازلی
تبدیل شدیم که هدفش نابودی انقلاب اسلامی است؟ البته پذیرش این حرف برای
خیلی ها که سر و صدای شان همیشه بلند است، بسیار سخت است. ولی من معتقدم
اگر به خروجی اقدامات مان در این سال ها نگاه کنیم، متوجه می شویم حاصلش
تنها ریزش نیرو و کم اعتبار شدن ارزش و منزلت جمهوری اسلامی در نگاه کسانی
است که از درون و بیرون نظاره گر رفتار ما هستند. شما مطمئن باشید که مردم
قبل از آن که به این سر و صداهایی که در مورد فیش های حقوقی ایجاد شد توجه
جدی کنند، به دنبال پاسخ پرونده هایی هستند که سال هاست بدون حکم و نتیجه
مانده است و می گویند آنها چه شد که این یکی بشود!
نتیجه این رفتارهای
نسنجیده این است که اکثریتی از مردم، مسئولان کشور را فرصت طلبانی می
پندارند که به دنبال فرصتی برای تاراج هستند؛ مگر این که خلافش ثابت شود.
این شرایط در حقیقت کارنامه دستگاه های تبلیغی و فرهنگی ما است؛ به نظر من
آنها باید به افکار عمومی پاسخ بدهند که آیا واقعا جمهوری اسلامی همان است
که در نظرسنجی معاونت اجتماعی وزارت کشور آمده است؟
آیا واقعا اکثر
مسئولان کشور دزد هستند؟ و فکر و ذکرشان منافع شخصی است؟ چند درصد مسئولان
ما واقعا این گونه هستند؟ اما نگاهی که در کشور ایجاد کرده ایم، این است.
در مورد فیش های حقوقی هم همین گونه رفتار کردیم. من به عنوان کسی که به
واسطه شغل طبابتم بیشتر در بین مردم هستم؛ می بینم و می شنوم که مردم می
گویند این موضوع هم مثل بقیه موارد یک هیاهو است و آخرش هم چیزی دستگیر ما
نمی شود.
صدا و سیمای ما با افکار عمومی چه کرده است؟ وقتی امام جمعه
تهران می گوید 950 نفر مدیر کشور دزد و غارتگر بیت المال هستند از دیگران
چه انتظاری می رود؟ مگر جمهوری اسلامی بیش از هزار مدیر ارشد دارد که به
زعم ایشان 950 نفر آن غارتگر هستند؟
البته یک اشکالی هم در فرهنگ ما
ایرانی ها است؛ ما گاهی صبح زنده باد می گوییم و بعد از ظهر مرده باد. یکی
را به جایی می رسانیم که هاله ای از تقدس دورش می کشیم؛ 2 روز بعد به زمینش
می کوبیم.
مگر الان فضای مجازی دست حکومت است؟ می گوییم صدا و سیما یا
برخی رسانه های مکتوب دست حکومت است اما فضای مجازی که این طور نیست. در
این فضا چطور رفتار می کنیم؟ همین موضوع نشان می دهد که مشکلات ما ریشه ای
تر از این حرف ها است. حالا از همین جماعت هم یکی مثل من می شود وزیر یکی
هم وکیل و... مسئولان که از فرهنگ شان جدا نیستند. قطعا این فرد وقتی در
مسندی قرار می گیرد، تصمیماتش از اثرگذاری بیشتری برخوردار است. مشکلات هم
نمود بیشتری پیدا می کنند. باز هم تاکید می کنم، باور من این است که مشکل
ما مشکل فرهنگی است باید در این زمینه کار کنیم. در دنیا کشورهای موفق،
مشکلات فرهنگی شان را حل کرده اند.
همه می گوییم دروغ، کلید همه گناهان و
از گناهان کبیره است ولی به راحتی دروغ می گوییم. درمورد تهمت هم رفتارمان
همین طور است. دین ما می گوید غیبت از زنا بدتر است. برخی از آنهایی که
مشاهده یک تار مو غیرت شان را برمی انگیزد، به راحتی دروغ می گویند؛ غیبت
می کنند؛ تهمت می زنند؛ آبروی مردم را می برند و افرادی را به خاک سیاه می
نشانند. کسی هم جلودار آنها نیست. اینها مشکل فرهنگی کشور است.
** با پزشکان رفتار خوبی نداشته ایم
همین
موضوع را بیاوریم به داخل جامعه پزشکی. یکی از اهداف طرح تحول نظام سلامت
حذف زیر میزی ها بود. در صورت امکان بفرمایید که در اجرای این بخش از طرح
چقدر موفق شدید؟ همچنین در جامعه پزشکی با برخی موارد مثل سهل انگاری در
تشخیص بیماری و یا بی دقتی در نوشتن نسخه مواجه هستیم. از طرف دیگر وقتی
انتقادی می شود سریع واکنش نشان داده می شود. چقدر انتقاداتی که به بخش
بهداشت و درمان و پزشکان می شود را وارد می دانید؟ چقدر در دوره سه ساله
وزارتتان این مشکلات را حل کردید؟
توجه کنید که مسئولیت من دو وجه دارد؛
یکی حقوق مردم است و دیگری حقوق ارائه کنندگان خدمت یعنی جامعه پزشکی. نمی
شود بدون توجه به صنف، بتوان حقوق مردم را تأمین کرد. ولی باور دارم ما در
مجموع طی سی سال گذشته با این صنف رفتار خوبی نداشته ایم. به عنوان نمونه
به وضعیت آموزش آنها نگاه کنید؛ به جای این که کار را به دست خودشان
بسپاریم به انحاء مختلف از طریق نهادهای متعدد در امور دانشگاه ها دخالت
کرده ایم.
ما در 20 ، 30 سال گذشته دنبال کمیّت رفتیم و بدون تعارف باید
بپذیریم به کیفیت آموزش پزشکی آسیب رساندیم. امروز ما چیزی به اسم
بیمارستان آموزشی نداریم؛ همه درمانی شده اند. اصلا ببینیم بعد از انقلاب
چه تعداد بیمارستان به مجموعه مراکزمان اضافه کرده ایم؟ چه تعداد تخت ساخته
ایم؟ هرچه نگاه می کنیم متعلق به آغاز انقلاب و قبل از آن است. در مقایسه
با رشد جمعیت واقعا امکاناتی اضافه نکرده ایم. هرجا هم که برای تحقیر و
تخریب کم آورده ایم، از جمله قشرهایی که به سراغ آنها رفتیم، گروه پزشکی
بوده است. متاسفانه از قدیم در گوش ما خوانده اند که خدا پولت را نصیب دوا و
دکتر نکند. در مورد جامعه پزشکی کدام برنامه مثبت و موثر را از رسانه ملی
پخش کرده ایم؟ هر کجا نقش منفی، پول پرستی و اشرافی گری بوده است، آن را به
پزشک یا پرستار نسبت داده ایم از طرفی در هیچ جامعه ای تمام مردم در سلامت
کامل نیستند؛ پای صحبت هر خانواده ای بنشینید بالأخره یکی هست که بگوید
دکتر، پرستار و یا داروی اشتباهی باعث مرگ یکی از دوستان یا اقوامش شده
است.
حتی گاهی مرگ طبیعی یکی از دوستان یا اقوام را به حساب دارو،
پرستار و دکتر می گذارند. یکی با سرعت 180 کیلومتر رانندگی می کند، تصادف
می کند؛ مصدوم می شود و بعد هم معلول اما این بی احتیاطی و خودسری را که
منجر به آسیبش شده ناشی از ندانم کاری گروه پزشکی بشمار می آورد.
بنابراین همیشه این صنف در مظان اتهام است.
در
این دولت برای اولین بار زیر میزی در استان های کشور جمع شد. در تهران هم
با درصد خیلی کمتری تخلف روبرو هستیم و همچنان مواردی را که به ما گزارش
شود بررسی و پیگیری می کنیم. در عین حال دست ما هم بسته است. یعنی متأسفانه
قانون را طوری نوشتند که رسیدگی به امور در اختیار ما نیست. در همین موارد
مجلس از من سوال می کند ولی قدرت در اختیار دستگاه دیگری است.
البته به
هیچ وجه منظور من این نیست که باید چشم بر خطاهای پزشکی بست. چرا که بخشی
از آنها جزء حقوق مردم است. برخی از این اتفاقات هم از قالب امور صنفی خارج
می شود و رنگ و بوی جناحی به خود می گیرد. متأسفانه در این موارد قانون
خیلی ضعیف است.
مثل قضیه آقای کیارستمی...
در مورد زنده یاد
کیارستمی هم باید منتظر نتایج بررسی ها باشیم. من از سازمان نظام پزشکی به
عنوان واحدمسئول، خواستم این کار را انجام دهد. آنها هم تیم 30 نفره ای از
بهترین اساتید کشور را مامور این کار کرده اند که باید منتظر نتیجه بررسی
ایشان و اعلام رای باشیم.
بقیه دستگاه ها چه جایگاهی دارند؟
دادگاه
رسیدگی به جرائم پزشکی هم هست که مسئولیت آن با قوه قضائیه است. در اینجا
ذکر این نکته را هم لازم می دانم که مردم از من توقع برخورد و پیگیری خلاف
ها را دارند و این حق آنها است؛ ولی واقعیت این است که من و دستگاه های تحت
نظارت وزارت بهداشت، چنین اختیاری نداریم.
اجازه بدهید بپردازیم به بحث حقوق ها، شما دستوری در مورد حقوق های نامتعارف دادید. چقدر ازاین حقوق ها مربوط به پزشکان است؟
من
خیلی دوست دارم که لیست حقوق های پزشکان در اختیار رسانه ها قرار بگیرد تا
شما ببینید حقوق یک پزشک متخصص، در ابتدای کار دو میلیون و 400 هزار تومان
است و کسی که حدود 25 سال سابقه کار دارد و استاد تمام هیئت علمی است،
حقوقش چیزی بین 8 تا 9 میلیون می شود.
**در جلسه هیأت وزیران هم به صراحت گفتم که قرار نیست به ما لطف اضافه داشته باشید
فکر نمی کنیدکه این امر باعث کاهش انگیزه و روحیه پزشکان می شود؟
البته
این همه دریافتی آنها نیست. 21 سال پیش یعنی سال 74 دولت اعلام کرد ما
پولی نداریم که به بیمارستان ها بدهیم. یعنی تنها حقوق پرسنل را تقبل کرد؛
حقوق هم که در همین حد است و قرارشد بقیه را خودشان درآمدزایی کنند. اسم
این شیوه را هم خودگردانی بیمارستان ها گذاشتند. یعنی مدیران بیمارستان ها
باید از بیمه و مردم پول بگیرند و بیمارستان را اداره کنند. بخشی از این
درآمد ناشی از خدمت پزشک و پرستار است و قرار شد هر کس هر قدر کار کرد، 30
درصدش را به خودش بدهند و بقیه را برای اداره بیمارستان هزینه کنند. پس من
پزشک یک حقوق از دولت می گیرم که مثلا اگر جراح مغز هستم بعد از سال ها درس
خواندن و فارغ التحصیلی 2 میلیون و 400 هزار تومان است و هر قدر که ویزیت
کنم و عمل داشته باشم 30 درصد آن را به من می دهند. پس اگر 10 میلیون کار
کردم 3 میلیون می دهند و اگر 50 میلیون کار کردم 15 میلیون می دهند.
امروز
نزدیک به 60 درصد درآمد اختصاصی دولت مربوط به این حوزه است. وقتی ما
وزارتخانه را در سال 92 تحویل گرفتیم درآمد اختصاصی بیمارستان ها 10 هزار
میلیارد تومان بود. امروز به خاطر تصویب کتاب ارزش نسبی خدمات سلامت،
بیمارستان ها از ورشکستگی نجات پیدا کرده و این رقم به 26 هزار
میلیاردتومان افزایش یافته است. این 26 هزار میلیارد تومان یعنی کارکرد
گروه پزشکی در بیمارستان های دولتی.
من در جلسه هیأت وزیران هم به صراحت
گفتم که قرار نیست به ما لطف اضافه داشته باشید؛ 26 هزار میلیارد درآمد
ایجاد می کنیم حدود یک سوم این هزینه حق العلاج است. این روش هم در طول 21
سال گذشته بدون تغییر دنبال شده است اگر هم نخواستید می توانید این بخش را
تعطیل کنید و از این درآمد اختصاصی چشم بپوشید. در این صورت مردم ناچار به
دریافت خدمات از بخش خصوصی با چندین برابر قیمت دولتی خواهند بود.
یک مربی فوتبال میلیاردی حقوق می گیرد و یک پزشک بعد از بیست و چند سال تحصیل 2 میلیون تومان حقوق می گیرد؟
حق
دارید تعجب کنید؛ کمتر کسی هم این را باور می کند. چون علیه پزشکان حرف
های زیادی زده و می زنند. البته افکار عمومی نسبت به مدیران حساس است. آنها
می پرسند چه دلیلی دارد که یک مدیر رقم بسیار بالایی حقوق بگیرد؟ اگر
دلیلی داشته باشد و قانون اجازه داده باشد که مشکلی نیست ولی اگر بدون دلیل
این پرداخت ها انجام شود، مردم می پرسند دستگاه قضا وظیفه اش چیست؟ اگر
سوء استفاده کرده اند چرا آنها را بر کنار نمی کنند؟ اصلا چرا این قدر
هیاهو می شود؟ و پشت این جنجال ها چیست؟ متاسفانه ما یاد گرفته ایم سر و
صدا کنیم اما عمل هیچ؛ به این دلیل است که مردم به ما بی اعتماد می شوند.
البته قوانین و آیین نامه های غلط هم بوده.
اگر
هست باید آن را درست کنند. چرا فقط سر و صدا می کنند و از طرف دیگر آبروی
افراد را می برند؟ شیوه اسلام این است؟ این طور ما می خواهیم دنیا را به
اسلام دعوت کنیم؟
مردم می گویند همان حرف هایی که مسئولان به ما گفته
اند، ما همان ها را مطالبه می کنیم. این روزها کمتر از این حرف ها می
شنویم. من از خودم، فرزندان و بستگانم مطمئن هستم. نگاه کنند و ببینند ما
بچه، برادر، خواهر و فامیل خودمان را سر کار آورده ایم؟ پول، زمین، ماشین و
یا وامی گرفته ایم؟ این چیزها نبوده، اگر بود من هم جرأت نمی کردم این طور
حرف بزنم.
شما جزو وزیران ثروتمند به حساب می آیید و دلیل آن هم
شغل صنفی شما یعنی چشم پزشکی است. اصلا هیچ وقت نگرانی نداشتید که به شما
بگویند این ثروت را از کجا آورده اید؟
اتفاقا خوب است بگویند. کاش به
همه بگویند. حتما سابقه و ثروت من را زیر و رو کرده اند. اگر از رانتی
استفاده کرده بودم، اطمینان داشته باشید تا حالا اعلام شده بود. الحمدلله
در دست و بال ما چیزی از مال حرام نیست و خدای بزرگ را از این بابت شاکرم.
موسوی و کروبی از من خواستند آنها را عمل کنم؛ انتظار داشتید بگویم عمل
نمی کنم؟/ دائما در جریان شرایط جسمی، روحی و روانی آنها هستم
شما جزو
وزیران خبرساز نیز هستید. یعنی حضور اجتماعی شما خیلی بیشتر از شخصیت حقوقی
شما است. این همیشه محل سؤال بوده. آیا شما قصد فعالیت سیاسی و انتخاباتی
دارید و یا به دغدغه شخصی شما بر می گردد؟
این هم جزء بیماری هایی است
که جامعه ما به آن مبتلا شده. کسانی که این شایعه ها و گمانه زنی ها را
مطرح می کنند، خوب است ابتدا ببینند من در این 30 سال کجا بوده ام؟ اگر به
دنبال پست و موقعیت و کار سیاسی بودم، کجا نمود خارجی داشته است؟ خیلی از
دوستان من در دولت های مختلف وزیر و وکیل شدند و پست های مهم حکومتی
داشتند. ولی من به دنبال وظیفه اصلی خود یعنی درس خواندن، درس دادن و کار
پزشکی بودم. آقای رئیس جمهور تا به حال سه مرتبه گفته اند که به اصرار
ایشان آمده ام. بدون تعارف بگویم، از فضای سیاسی کشور بسیار ناامید هستم.
به خاطر همین بحث هایی که گفتید؟
بله؛ به خاطر این رفتارهایی که هست. همین سؤالی که شما پرسیدید ناشی از چیست؟
من تصور و شائبه ای که خیلی ها در جامعه مطرح می کنند را بازگو کردم.
انسان
نمی تواند نسبت به هرکس هر تصور ناصوابی داشته باشد، آن را در جامعه پخش
کند. اگر همه افراد چنین رفتار کنند، آیا در آن جامعه می توان زندگی سالمی
داشت؟
متاسفانه در کشورما اگر کسی کار نکند می گویند بی عرضه است. اگر
کار کند می گویند حتما می خواهد رئیس جمهور شود یا به دنبال شهرت و قدرت
است. اینها کجای دین و دین داری قرار می گیرد؟
من شاید شخصا این سخن
شما را قبول داشته باشم، اما برای کسانی که چنین شایعاتی را مطرح می کنند،
شواهد و قرائنی هست. به طور مثال واکنش سریع شما نسبت به تحولات اجتماعی یا
ویزیت کردن برخی از شخصیت های مطرح مثل عمل جراحی محصورین، برخی عیادت ها،
حضور در فضای مجازی و...
در مورد محصورین لازم است بگویم آنها امروز من
را نشناخته اند. با آقای مهندس موسوی در سال های دور کار کرده ام. زمان
نخست وزیری ایشان من در جهاد بودم و در برخی جلسات دولت و شورای اقتصاد
شرکت می کردم. ایشان من را می شناخت و سال ها بیمار من بوده؛ آقای کروبی
نیز همین طور. از من خواستند آنها را عمل کنم. خب انتظار داشتید بگویم عمل
نمی کنم؟ شاید اگر کسی بود که به آینده سیاسی خودش فکر می کرد، بهانه و
عذری می آورد.
متأسفانه از این افراد(که حرف و شایعه می سازند) زیاد
هستند. انسان هایی که رفتارشان مایه غم و غصه است. اصل قضیه این است که
آنها خودشان خواستند من معاینه و درمان شان کنم و من هم با کمال میل این
کار را انجام دادم.
گفته بودید که از طرف رئیس جمهور نیز مأموریت دارید؟
بله.
هم آیت الله آملی لاریجانی این لطف را داشتند و هم آقای رئیس جمهور از من
خواستند. اگر آیت الله آملی لاریجانی اجازه نمی دادند این امکان برای من
پیدا نمی شد که آقایان را ببینم.
واقعیت این است که از نظر پزشکی،
دارویی و پرستاری هر چیزی که خواستند برای آنها فراهم کردند و محدودیتی در
انتخاب پزشک نبوده است. یعنی اگر من وزیر هم نبودم و آنها می خواستند که
ویزیت شان کنم، مطمئن باشید این اتفاق می افتاد. اکنون نیز من دائما در
جریان شرایط جسمی، روحی و روانی آنها هستم.
یعنی مرتب آنها را می بینید؟
هر زمانی که لازم بوده این امکان فراهم شده است.
چون الآن بحث کهولت سن این افراد مطرح است. از این بابت نگرانی وجود ندارد؟
هر کس کهولت سن داشته باشد هر لحظه ممکن است هر اتفاقی برایش رخ دهد. پس این نگرانی وجود دارد.
آقای هاشمی! به بحث فیش های حقوقی برگردیم. در وزارت بهداشت هم این موضوع
مطرح است و شما دستورات لازم را برای پیگیری داده اید؛ این فیش ها عمدتا
متوجه کدام بخش هاست؟ مدیران یا پزشکان؟
من باز هم تاکید می کنم، در این
دولت، ما در مورد حقوق پزشکان هیچ تصمیم جدیدی نگرفته ایم؛ الا اینکه حقوق
ها را محدود هم کردیم. یعنی علاوه بر این که مجلس، مالیات پزشکان را از 10
به 20 درصد افزایش داد که رقم قابل توجهی است، ما برای دریافت آنها سقف
گذاشتیم. یعنی یک مالیات معکوس وضع کردیم که اگر دریافتی پزشکان از رقم
مشخص شده بیشتر شد به صورت تصاعدی از آن کم می شود.
این موضوع نارضایتی پزشکان را به دنبال ندارد؟
گرفتاری
ما این است که از دو طرف مورد شماتت قرار می گیریم. به مردم القاء می کنند
که پول ها را بدون ضابطه به دکترها داده اند و دکترها از یک طرف اعتراض
دارند که رسانه ها دائما ما را غیر منصفانه نقد می کنند و برای مان سریال
می سازند، از طرف دیگر هم این وضعیت کسر مالیات، عقب ماندگی پرداخت ها،
وضعیت بیمه ها و.... شما فکر می کنید واقعا وضع زندگی پزشک ها خوب است؟
الآن پزشک هایی داریم که برای مسکن و حتی تهیه مایحتاج روزانه گرفتار
هستند. من فیش حقوقی آنها را به شما می دهم؛ ببینید باور می کنید؟ حتما با
تبلیغات مسمومی که صورت گرفته، خیر. احتمالا بعد از انتشار این گفت وگو هم
برخی رسانه ها از قول من با چند علامت تعجب تیتر می زنند وضع زندگی پزشکان و
یا گروه پزشکی خوب نیست.
فرزند خود من در یکی از شهرستان طرحش را می گذراند. لطفا بروید ببینید حقوق او چقدر است.
از
طرف دیگر یک سال است که پول آنها را نداده ایم. یعنی کار کرده اند اما
بیمه پول نداشته که به آنها پرداخت کند. نه به پزشک ها داده اند و نه به
پرستارها. آن وقت دائم هم علیه آنها حرف می زنند. کسانی که بعد از خداوند
جان مردم در دست های آنها است.
این شرایط بر می گردد به این که ما
برخلاف کشورهای پیشرفته ظاهرا مبلغ زیادی را به بخش سلامت اختصاص نمی دهیم.
تلاشی کرده اید که این بودجه را افزایش دهید؟
در این دولت این کار کلید
خورد. آقای دکتر روحانی و همین طور مجلس خیلی کمک کردند. ولی همه حرف من
این است که ذکر مصیبت مشکل گشا نیست. باید عمل کنیم. ما در بعضی از رشته ها
پزشک خیلی کم داریم. 700 نفر جراح مغز نیاز داریم و سالی 60 نفر فارغ
التحصیل می شوند. تعدادی هم یا از ایران می روند و یا به دلایل مختلف نمی
توانند کار کنند. باید باور کنیم هر قدر علیه آنها صحبت کنیم جز اینکه
مشکلات مردم را افزایش دهیم، کاری نکرده ایم.
کاری که ما انجام داده ایم
این است که ظرفیت ها را حدود 30 درصد اضافه کرده ایم و الان برای مناطق
محروم نیرو تربیت می کنیم. چرا که باید عرضه و تقاضا متناسب باشد. اجازه
دهید یک مثال عینی بزنم. در خوی یک آتش سوزی اتفاق می افتد، بهترین اقدام
ممکن را انجام می دهیم. یعنی برای اولین بار در جمهوری اسلامی، 2 هواپیمای
اختصاصی می فرستیم و مجروحان یک روستای دور افتاده را به بهترین مراکز کشور
منتقل می کنیم. بعد چه می شود؟ نماینده محترم شروع به قضاوت و صحبت های
ناصواب می کند! آقای نماینده، این که آنجا گازکشی نشده، تقصیر من است؟ ساخت
بیمارستان خوی را 25 سال پیش شروع کردند و هنوز 45 درصد هم پیشرفت ندارد؛
این تقصیر من است؟ یعنی برای کارهایی که طی 50 سال گذشته انجام نشده، من
باید پاسخگو باشم! این انصاف است؟
کار کردن با آقای روحانی آسان است یا سخت؟
کار
کردن با آقای روحانی به دلیل سختگیری هایی که دارند، آسان نیست؛ ولی من
افراد سخت گیر را دوست دارم و کار با ایشان برای من تا به حال لذت بخش بوده
است. بدون اغراق می توانم بگویم که آقای روحانی انسانی شریف، علاقمند به
پیشرفت کشور و وفادار به آرمان های انقلاب است. اما خدا مسئولیت سنگین
ریاست جمهوری و کار اجرایی در این سطح را نصیب کسی که دوستش دارد، نکند. در
این شرایط هر کاری بکنی ناراضی کم نداری. برای ایشان دعا کنید!
** برجام در همه بخش ها تأثیر مثبت داشته است
برجام چقدر بر بخش سلامت تأثیرگذار بوده است؟
باید
نگاه کنیم که اگر برجام اتفاق نمی افتاد چه چیزی رخ می داد؟ از این منظر،
برجام در همه بخش ها از جمله بهداشت و درمان تاثیر مثبت داشته است. دکتر
ظریف عزیز گفته در برجام 60 درصد چیزهایی را که می خواستیم، به دست آوردیم.
باید به این نکته هم توجه کنیم که مگر بنا بود صد در صد را به دست آوریم؟
مگر طرف های مقابل ما فکر و برنامه ندارند؟ مگر آنها به منافع ملی خود توجه
نمی کنند؟ فقط ما هستیم که زرنگ و باهوش هستیم؟ به صراحت می گویم هیچ
مسئولی در ایران نبود که فکر کند مشکل پی ام دی حل شود. اما این مشکل حل
شد. این افتخار کمی نیست. بعضی جاها هم البته چیزی نصیب ما نشد. خوب است
یاد بگیریم از چیزی که نصیب مان شده به درستی استفاده کنیم و مدام آیه یأس
نخوانیم.
تجربه خوبی از کار سیاسی ندارم
اتفاقا همین موضع گیری های شما ورود به مسائل سیاسی تلقی می شود و همان تصورات را که گفتم در پی دارد...
من
افتخار می کنم که پس از این دوره کاری، یک ایرانی شرافتمند و پزشک درستکار
باقی بمانم و این افتخار را با هیچ نشانی عوض نخواهم کرد و همه سعیم را می
کنم که این موضوع اتفاق بیفتد؛ تجربه خوبی هم از کار سیاسی ندارم. کمتر
کسی هم در کار سیاسی عاقبت به خیر شده است. دعا کنید که خداوند عاقبت همه
ما را ختم به خیر کند. این بالاترین افتخار برای هر انسانی است که خداوند
را باور و به قیامت و عدالت او ایمان دارد.
اقای وزیر :پرستاران و بهورزان چشم انتظار رسیدگی جنابعالی به مشکلات و درخواست های به حق خود می باشند. 
