شفا آنلاین>اجتماعی>«ریزگرد»؛ این کلمه را خیلی از ماها تا چند سال پیش اصلا نشنیده، چرا که با این پدیده نه چندان طبیعی برخوردی نداشتیم.
به گزارش
شفا آنلاین،به نقل از سپید حالا کار در شهرهای
ایرانیها به ویژه در شهرستانهای جنوبی تا جایی بالا گرفته که مردم نه فقط
با کلمه ریزگرد که مستقیما با خودش به خوبی آشنا شدهاند و حال و روزشان
نشان میدهد که از این آشنایی خوشحال نیستند. احتمالا شما حتی اگر اهل یکی
از این شهرها هم نباشید حداقل تصاویری از محل زندگی مردمی دیدهاید که
خیلی از روزها مزه خاک را در دهانشان میچشند.
واکنش مسئولان هم تا این
لحظه امیدوارکننده بوده است اما فقط امیدوارکننده و نه اثربخش چرا که هر
از چندگاهی یکی از آنها وعده حل شدن مشکل ریزگردها را میدهد اما خبری از
تغییر نمیشود؛ کمیبعد هم مسئولی دیگر با گفتن اینکه ریزگردها منشا خارجی
دارند و تا زمانی که طرف عراقی فکری برای مشکلاتش نکند کاری از دست
ایرانیها برنمیآید آب پاکی را روی دست مردم میریزد. این سیکل بارها
تکرار میشود و شهرها یکی یکی به استقبال ریزگرد میروند.
ریزگردها جدا از
مزاحمتهایی که برای مردم ایجاد میکنند باعث کم شدن میدان دید، سختی تنفس،
احساس ناخوشایند در دهان و بینی و... میشوند و مشکلات متعددی هم برای
سلامتیشان به وجود میآورند؛ مشکلاتی که اگرچه در مورد آنها اجماع نظر
وجود ندارد اما حتی اگر به عنوان یک احتمال در نظر گرفته شوند یا
تشدیدکننده بیماریهای زمینهای باشند باز هم به نظر میرسد وزارت بهداشت
به عنوان متولی اصلی سلامت مردم باید دست به اقدامی بزند. حالا برخی از
کارشناسان این اقدامات را عملیاتی میدانند و برخی دیگر وظیفه وزارت
بهداشت را در این زمینه هشداردهی و فشار به مسئولان مربوط قلمداد میکنند.
معاون مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت جزو این دسته است و میگوید: «هم
اکنون حدود 14 استان کشور از جمله استان خوزستان، ایلام، آذربایجان غربی،
کردستان، کرمانشاه، سیستان و بلوچستان و اغلب استانهای غربی و جنوبی کشور
با مسئله ریزگردها درگیر هستند و در برخی روزها ریزگردها، استان تهران را
نیز درگیر میکند.
در این زمینه وزارت بهداشت فقط دو وظیفه دارد، اول اعلام
هشدارهای لازم به مردم و مسئولان دستگاههای مسئول و دوم آموزش نحوه
محافظت در برابر ریزگردها به مردم. دانشگاههای علوم پزشکی در تمام
استانهای درگیر ریزگردها، وضعیت هشدار اعلام کردهاند و به مردم برای
محافظت از خودشان و استفاده از ماسکهای مناسب، آموزشهای لازم را ارائه
میکنند.»
محسن
فرهادی ادامه میدهد: «لازم است که به مردم بگوییم ماسکهای کاغذی معمولی
هیچ تاثیری در کاهش مواجهه با ریزگردها ندارد، برای محافظت در برابر
ریزگردها ماسکهای N95 که در بخش صنعت بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد و
ماسکهای F1 که در داروخانهها وجود دارد، توصیه میشود. البته استفاده از
این ماسکها به این معنا نیست که فرد کاملا در برابر ریزگردها محافظت
میشود، بهترین کار این است که از مواجهه با ریزگردها تا جای ممکن خودداری
کنیم، ضمن اینکه ماسکهای توصیهشده نیز عمر محدود دارند و بعد از مدتی
کارایی خود را از دست میدهند.»
از
سوی دیگر مدتی است که حرف و حدیثهایی درباره امکان انتقال آلودگیهای
میکروبی و شیمیایی از طریق ریزگردها هم دهان به دهان میچرخد، موضوعی که
گویی شایعه نیست. فرهادی هم آن را تایید میکند و میگوید: «در مورد آلودگی
به رادیواکتیو که در زمان جنگ عراق مطرح بود، همان زمان هم اثبات نشد اما
اگر حجم ذرات معلق ریزگردها از یک حدی درشتتر شود، امکان وجود عوامل
میکروبی در ریزگردها وجود دارد. از طرفی ممکن است ریزگردها نقشه بیماریها
را عوض کنند. یعنی با انتقال میکروبها از جایی به جای دیگر بیماریهای
بومیبه مناطق جغرافیایی دیگر سرایت پیدا کنند. بنابراین باید گفت که نیاز
به اقدام عاجل برای جلوگیری از گسترش ریزگردها وجود دارد. البته حتی اگر
این دست آلودگیها را هم نادیده بگیریم ریزگردها میتوانند سببساز مشکلات
دیگری شوند مانند تشدید بیماری آسم و آلرژی، تشدید بیماریهای قلبی و
تنفسی.»
چند
وقت پیش هم یک چشمپزشک با نام جلیل امیدیان با اعلام اینکه ریزگردها
توانایی کور کردن افراد را دارند گفته بود: «عارضه ناخنک را میتوان
شایعترین نتیجه حضور ریزگردها دانست. ناخنک در حضور مکرر ریزگردها
میتواند وضعیت وخیمیپیدا کرده و منجر به کوری شود. در حال حاضر شاهد
آمار بالای این عارضه در مناطق غربی کشورهستیم و در حالی به آن بیتوجهی
میشود که ممکن است با رشد ناخنک مرکز بینایی هم دچار شود.ناخنک در واقع
یکی از علل کوری به حساب میآید.»
با
همه این حرفها حتی قائممقام وزیر بهداشت درباره وظیفه وزارت بهداشت در
روند کنترل گسترش ریزگردها حرفی مشابه فرهادی میزند. ایرج حریرچی میگوید:
«وزارت بهداشت در انتهای زنجیره کنترل ریزگردها قرار دارد، تغییر عوامل
زیست محیطی مثبت و منفی و تغییر اقلیم کشورهای همسایه اثرگذار است،
بنابراین مقوله پیچیدهای است و اقدامات بازدارنده میطلبد.»
او
ادامه میدهد: «البته ما اعتقاد داریم که در وزارت بهداشت باید همیشه
آماده باشیم تا به پدیدههای اینچنینی پاسخ مناسب بدهیم. اما مسئله
ریزگردها پیچیدگیهای زیادی دارد مثلا این موضوع در استانهای در معرض خطر
پیگیری شده و محاسبه نسبت آمار فوت و شیوع ریزگردها کار پیچیدهای است چرا
که برخی افراد با مشکلات تنفسی به آمار فوت این مقوله اضافه میشود؛ حتی در
تهران موضوع فوت ناشی از آلودگی، کار پیچیدهای است و احتیاج به کنترل
دارد.»
با
وجود تاکید حریرچی بر حضور وزارت بهداشت در حلقه آخر کنترل ریزگردها به
نظر میرسد این وزارتخانه میتواند با اعمال فشار بیشتر بر روی نهادهایی که
مستقیما با این مسئله در ارتباط هستند آنها را وادار به واکنش سریعتر کند
و برای این موضوع لازم است که برخی مصلحتاندیشیها کنار گذاشته شده و
خطرات واقعی این پدیده برای مسئولان رده بالای کشور پررنگ شود.