شایع ترین سرطان در مازندران، سرطان های دستگاه گوارش هستند که به ترتیب سرطان معده، مری و روده بزرگ بیشتری آمار ابتلا را دارند. در بانوان هم سرطان پستان بیشتر مشاهده می شود، اما در مجموع شایع ترین سرطان مربوط به دستگاه گوارش است.
با این وضع و با توجه به خطراتی که این بیماری جمعیت استان مازندران را تهدید می کند ضرورت اقدام مسئولین حوزه سلامت در اتخاذ تصمیم مناسب برای حل این معضل را دو چندان می کند. از سویی دیگر متولیان امر باید با اتخاذ شرایط مناسب و اطلاع رسانی شایسته شناخت جامعه را نسبت به این بیماری افزایش داده تا شاهد مانع پیشرفت این بیماری در استان مازندران باشیم.
کاهش سن سرطان در ایران
محسن اعرابی، معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مازندران اظهار کرد: بعد از بیماری‌های قلبی و عروقی، سوانح و حوادث، سرطان‌ها بیشترین عامل مرگ و میر به شمار می روند. بیماری سرطان قابل پیشگیری و درمان هستند و جلوگیری از مصرف دخانیات، تغذیه سالم، ورزش، محافظت از پوست و رعایت در مصرف سموم در پیشگیری از سرطان بسیار مهم است.
وی تصریح کرد: در کشور ما بیشترین سرطان‌ها مربوط به پوست، معده، مری، پروستات، پستان، خون و اعصاب مرکزی است، در استان مازندران ۱۳۵ نفر و در کشورهای غربی و آمریکایی 205 نفر از هر ۱۰۰ هزار نفر مبتلا به سرطان هستند.
اعرابی با ابراز تاسف از کاهش سن سرطان در کشور گفت: این بیماری در کشور ما بیشتر در سنین ۳۰ تا ۴۰ سال روی می‌دهد که باید در زمینه به تاخیر انداختن میزان بروز سرطان در سن پایین برنامه‌ریزی شود.
70 درصد سرطان‌ها قابل درمان و پیشگیری است
اعرابی اظهار کرد: یک سوم از سرطان‌ها قابل پیشگیری است و یک سوم دیگر نیز قابل درمان است و در نهایت 70 درصد سرطان ها قابل درمان و پیشگیری هستند.
وی با بیان اینکه در حال حاضر بیشتر سرطان‌ها با غربالگری و خود مراقبتی و تشخیص در مراحل اولیه قابل درمان و کنترل است، افزود: عوامل خطرزا برای سرطان، تغذیه ناسالم از جمله فست فودها، چربی‌ها و مواد شیمیایی، مواد نگهدارنده در کنسروها و غذاهای نمک سود شده و نیز کم تحرکی و چاقی و استفاده از دخانیات به شمار می رود.
نیمه اردیبهشت سال جاری بود که مرکز جامع سرطان استان مازندران با حضور دکتر قاضی‌زاده هاشمی، وزیر بهداشت در بیمارستان امام خمینی (ره) ساری افتتاح شد. این مرکز که سال ساخت آن به ۱۳۸۶ باز می گردد با صرف اعتباری معادل ۱۸۰ میلیارد ریال با مشارکت مردم، خیران و دانشگاه علوم پزشکی مازندران احداث شد.
قاسم جان بابایی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی مازندران اظهار کرد: مرکز جامع سرطان استان مازندران در زمینی به مساحت 5000 متر مربع در ۵ طبقه دارای ۸۵ تخت بوده که بالغ بر ۱۲۰ میلیارد ریال برای احداث بنا و تاسیسات و ۶۰ میلیارد ریال جهت تجهیزات پزشکی آن هزینه شده است. این مرکز دارای بخش‌های پیوند مغز و استخوان، آنکولوژی سرپایی، ایزوله، آنکوسرجری، هماتولوژی خون، شیمی درمانی و آزمایشگاه جامع است.
وی تصریح کرد: مرکز جامع سرطان استان مازندران نخستین مرکز درمان بیماران سرطانی در استان مازندران بوده که در این مرکز خدمات ویژه شیمی درمانی سرپایی، بستری، پیوند مغز و استخوان و سایر خدمات مورد نیاز بیماران سرطانی ارائه می‌شود.
سرطان دومین علت مرگ و میر در مازندران
وی افزود: سرطان دومین علت مرگ و میر در استان مازندران پس از بیماری قلب و عروق بوده و میانگین مرگ ناشی از سرطان در این استان، 2.5درصد از میانگین کشوری بالاتر است. طبق گزارش وزارت بهداشت ۱۳٫۵ درصد از مرگ و میرها در این کشور ناشی از سرطان بوده که این میانگین در مازندران حدود ۱۶ درصد است.
در مرکز جامع سرطان ساری چه خبر است؟
خانم م.س یکی از بیماران جوان بستری بخش سرطان است که از شهرستان سوادکوه به مرکز جامع سرطانی ساری آمده. او می گوید نزدیک به چهار سال است درگیر بیماری سرطان ریه بوده و در سال اول در بابلسر رادیو تراپی می شده و در این مدت برای شیمی درمانی به بیمارستان امام ساری می آمد که بیش از 9 نفر در یک اتاق بودند و همیشه از ماندن و بستری شدن در این ازدحام بیماران برای او که زنی جوان بود سخت بود و از بستری شدن اکراه داشت.
این بیمار ادامه داد: خوشبختانه امروز شاهد اتاق‌های یک تخته و دو تخته با امکانات کافی در این بیمارستان هستیم و وجود تجهیزات پیشرفته و نحوه رسیدگی به حال بیمار و نیز نوبت‌دهی بی وقفه به ویژه در بخش سرپایی این مرکز جامع سرطان موجب رضایتمندی بیماران شده است.
وی بیان کرد: هر دو هفته، دو روز در این مرکز جامع سرطان می مانم و پس از شیمی درمانی به خانه بر می گردم از رفتار پرستاران رضایت دارم و از اینکه هزینه ها برای شیمی درمانی ها رایگان بود رضایت دارم و شکر گزارم.
رفع دغدغه بیمار سرطانی در تهیه دارو
همراه م .س که مادرش بود نیز گفت: مرکز جامع سرطان ساری با داشتن داروخانه، داروهای شیمی درمانی را براحتی در اختیار این بیماران قرار می دهد و بیماران دغدغه تهیه دارو ندارند.
آقای م. ک که از بیماران میانسال مرکز جامع سرطان است، سه سال است که با این بیماری مبارزه کرده است. وی گفت: یک عمل پزشکی در تهران داشته ام و به خاطر اینکه بهبود کامل نیافتم جان بابایی رئیس دانشگاه علوم پزشکی مازندران بنده را برای شیمی درمانی به بیمارستان امام ساری معرفی کرده است.
این بیمار نحوه رسیدگی پرستاران به بیماران، تجهیزات، امکانات رفاهی این مرکز جامع سرطان را فوق‌العاده دانست و افزود: در این مرکز احساس می کنم در خانه خود هستم و در این مرکز برای درمان هیچ هزینه ای پرداخت نمی کنم.
این بیمار نحوه ارایه خدمات در این مرکز جامع سرطان را با مراکز درجه یک دنیا برابر دانست و گفت: داشتن همراه در این بیمارستان نیازی نیست و پرستاران هر لحظه همه مسائل و مشکلات بیماران را خود پیگیری می کنند.
آقای م. ر. یکی از بیماران سالمند مرکز جامع سرطان ساری است که از قائم شهر آمده بود و همراهی نداشت و می گفت در این مرکز نیازی به همراه نیست و برخورد پرستارن و نحوه ارایه خدمات را بسیار عالی است و تنها مشکل در این بخش این است که به علت کمبود پرسنل خدماتی، کارکنان خدماتی این بخش از صبح زود مجبور هستند به نظافت بپردازند و این موجب می شود در وقت استراحت بیمار وارد اتاق شوند.
سرپرست بخش هماتولوژی وآنکولوژی بیمارستان امام ساری، نیز با بیان اینکه تعداد تخت‌های بخش سرطانی بیمارستان امام 21 تخت بود و با راه اندازی مرکز جامع سرطان به 70 تخت افزایش یافت، ادامه داد: اکنون بیش از 90 درصد از مشکلات بیماران سرطانی نسبت به قبل رفع شده است.
سید زهرا اکبریان افزود: پیش از این بیماران در تخت‌های تاشو و گاهی در راهرو شیمی درمانی می‌شدند اما اکنون با راه اندازی مرکز جامع سرطان اتاق‌ها دو تخته و یک تخته شده و به ازای هر تخت تجهیزات مثل مانیتورینگ، پمپ انفوزیون و دیگر امکانات رفاهی وجود دارد. اکنون در قسمتی از بیمارستان بخشی به نام سرپایی برای شیمی درمانی چند ساعته تعبیه شده که از تخت و امکانات رفاهی مناسبی برخوردار است.
کاهش زمان انتظار بیمار سرطانی از ماه به ساعت
وی افزود: این بیمارستان در قبل از سیستم خنک کننده و گرمایشی مناسبی برخوردار نبود و زمان انتظار برای بستری بیماران حدود 20 روز تا یک ماه بود و پرسنل این مرکز هر چه تلاش می کردند نمی توانستند پاسخگوی نیاز بیماران باشند اما در حال حاضر زمان انتظار به ساعت رسیده و در اوج ازدحام بیماران به 48 ساعت کاهش یافته است.
انتقال بیماران سرطانی به مرکز جامع سرطان امام ساری در آینده نزدیک
اکبری اظهار کرد: در گذشته قسمتی از شیمی درمانی در کلینیک باغبان انجام می‌شد که با راه اندازی مرکز جامع سرطان مراجعه بیماران سرطانی به این کلینیک کاهش چشمگیر داشته است و قرار است با تلاش دانشگاه علوم پزشکی مازندران تمامی بیماران سرطانی به مرکز جامع سرطان، انتقال و در این مرکز معالجه شوند.
وی با بیان اینکه متاسفانه طی سالهای گذشته بیماران سرطانی دیده نمی شدند و هزینه‌ها در مداوای آنها میلیونی بود، افزود: در طرح تحول سلامت هزینه در برای هر بیمار سرطانی رایگان است. متاسفانه با افزایش تخت در این مرکز افزایش نیرو اتفاق نیفتاده و پرستاران و نیروهای خدماتی فعالیت دوچندان دارند.
سلطان تویه، رئیس سابق بیمارستان قلب فاطمه زهرا ساری، اظهار کرد: احداث مراکز رادیوتراپی یکی از پرهزینه ترین مراکز درمانی است. مرکز رادیوتراپی بیمارستان امام خمینی (ره) ساری آماده جاگذاری دستگاه دوم رادیوتراپی است و طبق روند طی شده توسط دانشگاه قرار است تا در قالب قرارداد درون سپاری خرید دستگاه دوم و قسمت عمده‌ای از منافع حاصل از آن در اختیار این همکاران قرار گیرد.
وی با اشاره به خرابی یک ماهه دستگاه بخش سرطان که زمینه ساز جبهه گیری علیه مدیریت دانشگاه علوم پزشکی مازندران شد، اظهار کرد: هر کارشناس فنی مطلع در این رشته وقوف کامل دارد که بعضی از قطعات رادیوتراپی و دستگاه های دیگر چون سی. تی. اسکن و ام. آر. آی. طول عمر تعریف شده ای دارند و گاهی 1.5 برابر تعداد واحدهای تعریف شده خدمات ارائه دادهاند.
سلطان تویه با بیان اینکه تعمیر دستگاه های مرکز جامع سرطان در کوتاه ترین مدت زمان انجام شد و از نظر کارشناسی و مدیریتی هیچگونه کوتاهی و اهمالی در روند تعمیرات و راه اندازی مجدد وجود نداشته است، افزود: متاسفانه برخی با وجود اقدامات مثبتی که در حوزه کنترل بیماری‌های سرطان انجام شده، رفتار های ناشایستی انجام شده که شایسته محیط علمی و پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مازندران نیست.
وی افزود: افتتاح مرکز جامع سرطان در بیمارستان امام خمینی (ره) ساری از اقدامات بسیار مهم در این حوزه بوده است و تاثیر بسزایی در کنترل، درمان و ارائه خدمات تخصصی با هزینه کم (رایگان) به بیماران دارد. در گام بعدی لازم بود تا مراکز دیگری در استان به عنوان قطب‌های درمانی بیماری‌های سرطان، خدمات مربوط به سرطان را ارائه دهند و در حال حاضر مراکز شیمی درمانی در شهرهای آمل، چالوس و رامسر جهت درمان بیماران سرطان و ارائه خدمت مهیا شده و اساتید هیئت علمی و دانشگاهی در موضوع درمان سرطان (آنکولوژیست) در طی هفته جهت ویزیت و دستورات درمانی به بیماران، در این مراکز حضور می یابند.
سلطان تویه افزود: در حال حاضر مجوز ایجاد مرکز رادیوتراپی در رامسر را دریافت کردیم و اقدامات لازم برای اجرایی کردن پروژه در حال انجام است.ایسنا
