تصور ما بر آن است که بعد از مرگ تمامی روندهای بایولوژیک متوقف میشوند، اما کشی اخیر دانشمندان نشان میدهد که بخشهایی از بدن و هزاران ژن تا چندین روز پس از مرگ همچنان زنده هستند و به فعالیت خود ادامه میدهند. البته این «ژن های زامبی» نمیتوانند فرد مرده را به زندگی بازگردانند اما این کشف میتواند تاثیرات زیادی در خصوص مباحث این حوزه و همچنین برای اهدا کنندگان اعضا داشته باشد.

 دو مورد از مطالعات جدید دانشمندان که هنوز تحت بررسی و تحقیق است تمامی تصورات ما در مورد مرگ و آنچه در بدن پس از مرگ رخ میدهد را به چالش کشیده است. «پیتر نوبل» محقق دانشگاه واشنگتن به همراه همکاران خود نشان داده اند که بخش هایی از بدن پس از مرگ همچنان به فعالیت بایولوژیک خود ادامه میدهند، در حالی که سایر بخش ها به معنی واقعی کلمه مرده هستند. این تحقیقات جدید میتواند اثرات زیادی بر وضعیت اهدا کنندگان اعضا و همچنین پرستاران بالینی برای تشخیص زمان مرگ کامل یک فرد داشته باشد.

آنگونه که «میچ لزلی» در مجله Science Magazine توضیح داده است، مطالعات قبلی بر روی اجساد برای تشریح حاکی از آن بوده است که برخی از ژن ها پس از مرگ فعال میمانند اما کشف اخیر نوبل و همکاران وی وسعت این دیدگاه را تغییر داده و این مظالعات بر روی پوست حیوانات تازه مرده، نشان میدهد که هزاران ژن بعد از مرگ برای روزها زنده و فعال باقی میمانند. اگر همین موضوع در مورد بدن انسان نیز صادق باشد، یعنی آن گونه که نوبل و همکاران وی حدس میزنند، تمام تعاریف و تصورات فعلی ما از مرگ تغییر خواهد کرد.

در اولین مطالعه، دانشمندان با مطالعه موش ها در پی آن بودن تا تشخیص دهند کدامین ژن ها در بدن بعد از مرگ هنوز فعال و زنده باقی میمانند و دلیل آن چیست. در کمال تعجب آنها دریافتند که بعد از مرگ صدها ژن به زندگی برمیگردند و به فعالیت خود ادامه میدهند. حتی جالب تر از همه آنکه فعالیت برخی از این ژن ها پس از مرگ افزایش نیز پیدا میکند. البته این فرایند هم پایانی دارد و برخی از این صدها ژن بعد از 24 ساعت متوقف میشوند اما تعدادی تا 4 روز بعد از مرگ هم زنده و فعالی باقی میمانند. این موضوع منجر به یک شگقتی برای دانشمندان است.

کارکرد اغلب این ژن های زامبی البته اتفاقی نیست. وقتی کی حیوان دچار بیماری یا آسیب فیزیکی میشود این ژن ها نقش مهمی بازی میکنند. برای مثال تعدادی از این ژن های زامبی نقش موثری در تورم بعد از آسیب دیدگی و فعال کردن سیستم ایمنی بدن و همچنین مقابله با استرس دارند. نوبل بر این عقیده است که دلیل زنده ماندن این ژن ها این است که محیط سلولی در بدن حیوان مرده باید به گونه ای محیط سلولی در زمان جنینی را بازسازی کند.

نکته مهم این که چندی ژن که منجر به سرطان میشوند نیز پس از مرگ زنده میمانند. این میتواند دلیل این موضوع باشد که چرا بسیاری از اعضای اهدایی برای پیوند عضو منجر به ایجاد سرطان میشوند. این اطلاعات میتواند کمک بسیار زیادی به دانشمندان برای ایجاد تحول در موضوع پیوند اعضا داشته باشد.

دومین مطالعه نشان میدهد که ارزیابی و بررسی ژن های زامبی که بعد از مرگ زنده میمانند، کمک زیادی در تحقیقات جنایی و همچنین پرستاری بالینی دارد. به این ترتیب که با بررسی ژن ها میتواند به شکل بسیار دقیق تری زمان مرگ را تشخیص داد.

این دو مطالعه هنوز تحت بررسی است و هنوز نتایج آن بر روی بدن انسان مورد ارزیابی قرار نگرفته است.تابناک