شفا آنلاین>سلامت>درمان بیولوژیک (که گاهی اوقات ایمنی درمانی، زیستدرمانی یا درمان تعدیل کننده واکنش زیست شناختی نیز نامیده میشود)، در بین انواع درمانهای سرطان، روشی نسبتا جدید بهحساب میآید.
به گزارش
شفا آنلاین، از
درمانهای بیولوژیک ممکن است در موارد متعددی استفاده شود. برخی
از تعدیلکنندههای واکنشهای زیستشناختی،
بخش ثابتی در درمانهای استاندارد گونههایی از انواع سرطان
هستند، در حالیکه گروهی دیگر از آنها در پژوهشهای بالینی بررسی
میشوند. از تعدیلکننده واکنشهای
زیستشناختی به تنهایی یا به همراه یکدیگر استفاده
میشود. در شماره گذشته، به برخی سوالات رایج در این زمینه اشاره
شد. در ادامه، به دیگر جنبههای این درمان جدید پرداخته میشود.
اینترفرونها چه هستند؟ اینترفرونها (IFN) نوعی از
سایتوکینها هستند که بهطور طبیعی در بدن تولید
میشوند. این مواد اولین سایتوکینهایی بودند که در
آزمایشگاه جهت استفاده بهعنوان تعدیلکننده واکنشهای
زیستشناختی تولید شدند. اینترفرونها سه گونه اصلی
دارند: اینترفرون آلفا، اینترفرون بتا و اینترفرون گاما. از میان آنها،
اینترفرون آلفا در درمان سرطان بسیار زیاد استفاده میشود. پژوهشگران
دریافتهاند که اینترفرونها قادرند عملکرد سیستم ایمنی
فرد مبتلا به سرطان را در برابر سلولهای سرطانی بهبود بخشند.
علاوه براین، اینترفرونها میتوانند مستقیما روی
سلولهای سرطانی، از طریق کند کردن سرعت رشد یا تغییر فرایند رشدشان به
نحوی که به سلولهایی با رفتاری طبیعیتر تبدیل شوند،
تاثیر بگذارند. پژوهشگران بر این باورند که برخی از اینترفرونها
قادرند سلولهای نابودگر طبیعی، سلولهای T و ماکروفاژها
را نیز تحریک کرده و به این شکل عملکرد ضد سرطانی سیستم ایمنی را تقویت
کنند.
سازمان
غذا و داروی آمریکا استفاده از اینترفرون آلفا را برای درمان برخی از
انواع سرطان تایید کرده است. این سرطانها عبارتند از: سرطان خون
سلول مویی، ملانوم، سرطان خون ML، و سارکوم کاپوزی (ناشی از ایدز).
بررسیها نشان دادهاند که اینترفرون آلفا میتواند برای
درمان دیگر انواع سرطان از جمله سرطان کلیه و لنفوم غیرهوچکین
نیز موثر واقع شود. پژوهشگران برای درمان برخی انواع سرطان، در حال بررسی
ترکیباتی ازاینترفرون آلفا و دیگر تعدیلکننده
واکنشهای زیستشناختی یا شیمیدرمانی در پژوهشهای
بالینی هستند.
اینترلوکینها چه هستند؟ اینترلوکینها (ILها) نیز
مانند اینترفرونها سایتوکینهایی هستند که
بهطور طبیعی در بدن تولید شده و میتوان آنها را در
آزمایشگاه نیز تولید کرد. بسیاری از اینترلوکینها شناسایی
شدهاند.
اینترلوکین
یا آلدِسلوکین (aldesleukin) بیشتر از گونههای دیگر اینترلوکین،
در درمان سرطان مورد توجه قرار گرفته است. IL-2 باعث تحریک رشد و فعالیت
بسیاری از سلولهای سیستم ایمنی- از جمله لنفوسیتها-
میشوند که قادرند سلولهای سرطانی را نابود کنند.
سازمان غذا و داروی آمریکا استفاده از IL-2 را جهت درمان سرطان کلیه
متاستاتیک و ملانوم متاستاتیک تایید کرده است.
پژوهشگران
همچنان در حال بررسی مزایای اینترلوکینها برای درمان گروهی از
سرطانها، از جمله لوسمی، لنفوم و سرطانهای مغز، روده
بزرگ، تخمدان، پستان و پروستات هستند.
عوامل تحریککننده کلونی چه هستند؟ عوامل تحریککننده
کلونی (CSF) یا عوامل رشد خونسازی معمولا بهطور مستقیم بر
سلولهای تومور تاثیر نمیگذارند. در عوض،
سلولهای بنیادی مغز استخوان را تحریک میکنند که به
گلبولهای سفید، پلاکتها و گلبولهای قرمز
تقسیم و تبدیل شوند. مغز استخوان برای سیستم ایمنی بدن حیاتی است، به این
دلیل که منبع تولید سلولهای خونی است.
تحریک
سیستم ایمنی بهوسیله عوامل تحریککننده کلونی میتواند
به بیمار در روند درمان سرطان کمک کند. چون داروهای ضدسرطان به توانایی
بدن در تولید گلبولهای سفید، گلبولهای قرمز و
پلاکتها لطمه میزنند، بیمارانی که داروهای ضدسرطان مصرف
میکنند، بیشتر در خطر دچار شدن به عفونت، کمخونی،
خونریزی قرار دارند. با استفاده از عوامل تحریککننده کلونی جهت
تحریک تولید سلولهای خونی، پزشکان میتوانند میزان
داروهای ضدسرطان را بدون افزایش خطر عفونت یا نیاز به تزریق
فراوردههای خونی، بالا ببرند. در نتیجه، پژوهشگران
دریافتهاند استفاده از عوامل تحریککننده کلونی
بهخصوص هنگامی که به همراه شیمیدرمانی با میزان بالا مصرف
شوند، بسیار مفید است.
پژوهشگران
در پژوهشهای بالینی، در حال بررسی عوامل تحریککننده
کلونی جهت استفاده در درمان انواع سرطان از جمله لنفوم، سرطان خون، مولتیپل
میلوما، ملانوم و نیز سرطانهای مغز، ریه، مری، پستان، رحم،
تخمدان، پروستات، کلیه، روده بزرگ و راستروده هستند.
پادتنهای تک دودمانی چه هستند؟ پژوهشگران مشغول ارزیابی میزان
کارایی برخی از پادتنهای تولید شده در آزمایشگاه به
نام پادتنهای تک دودمانی هستند. این پادتنها
از تنها یک نوع سلول ساخته میشوند و مخصوص تاثیر روی یک نوع
آنتیژن خاص هستند. پژوهشگران درحال بررسی راههایی جهت ساختن
پادتنهای تک دودمانی ویژهای برای
آنتیژنهای موجود در سطح سلولهای ویروسی
سرطانی هستند.
پژوهشگران
برای ساختن پادتنهای تک دودمانی، ابتدا سلولهای
سرطانی انسانی را به موشها تزریق میکنند. در نتیجه، سیستم ایمنی
موش پادتنهایی برای مقابله با این سلولهای سرطانی
تولید میکند. سپس دانشمندان سلولهای پلاسمایی موش را
که پادتن میسازند برداشته و با سلولهایی که در
آزمایشگاه رشد کردهاند، میآمیزند تا
سلولهایی «ترکیبی» به نام هیبریدوما بهدست آید.
هیبریدوماها
بهطور نامحدود مقادیر بسیار زیادی را از این پادتنهای
خالص یا پادتنهای تک دودمانی تولید میکنند.
از پادتنهای تک دودمانی میتوان به چند روش در درمان سرطان استفاده کرد:
پادتنهای
تک دودمانی که به انواع خاصی از سرطان واکنش نشان میدهند،
قادرند پاسخ سیستم ایمنی بیمار را به سرطان بهبود بخشند. از
پادتنهای تک دودمانی میتوان بهمنظور تخریب
عاملهای رشد سلول استفاده کرده و در نتیجه در رشد
سلولهای سرطانی اخلال ایجاد کرد.
میتوان
پادتنهای تک دودمانی را به داروهای ضد سرطان،
ایزوتوپهای پرتوزا یا مواد رادیواکتیو، دیگر پادتنهای
تک دودمانی یا دیگر مواد سمی پیوند داد. هنگامیکه این
پادتنها به سلولهای سرطانی میچسبند، این مواد سمی را
مستقیما وارد تومور کرده و به نابودی آن کمک میکنند.
میتوان
از پادتنهای تک دودمانی حامل ایزوتوپهای پرتوزا جهت
تشخیص برخی از انواع سرطان، از جمله سرطانهای روده بزرگ،
راستروده، تخمدان و پروستات نیز استفاده کرد.