خوردن چربی‌ لزوما به معنای چاقی نیست

به گزار ش شفا آنلاین، به‌علاوه خوردن برخی از انواع چربی‌ها ممکن است به کاهش وزن هم کمک کند. مردان و زنان در این بررسی یک رژیم غذایی پرچربی مدیترانه‌ای که غنی از روغن‌زیتون یا مغزهای خوراکی بود، وزن بیشتری از دست دادند و دور کمرشان بیشتر از افرادی کاهش یافت که صرفا به آن‌ها دستور کاهش مصرف چربی داده شده بود.

       رژیم غذایی مدیترانه‌ای که غنی از چربی‌های سالم و پروتئین‌های گیاهی است در بررسی‌های پیشین با سودمندی‌های بهداشتی گسترده‌ای مرتبط شده است، ازجمله کاهش خطر بیماری قلبی و دیابت نوع ۲ یعنی دو عارضه‌ای که با چاقی هم مرتبط هستند.

       دکتر رامون استروک، متخصص داخلی در دانشگاه بارسلونا در اسپانیا و نویسنده ارشد مقاله این بررسی گفت، باوجود این سودمندی‌ها، «افراد چاق از خوردن چربی‌های گیاهی مانند روغن‌زیتون فرابکر و مغزهای خوراکی اکراه دارند، زیرا فکر می‌کنند که این غذاها باعث افزایش وزنشان می‌شود.» از طرف دیگر، به گفته استروک یافته‌های این بررسی جدید نشان می‌دهند که رژیم غذایی غنی چربی‌های غذایی و سبزی‌ها مانند رژیم غذایی مدیترانه‌ای باعث افزایش وزن نمی‌شوند.

       این پژوهشگران داده‌های افرادی را بررسی کردند که در کارآزمایی PREDIMED شرکت کرده بودند. در این کارآزمایی که یک بررسی پنج‌ساله در اسپانیا بود، اثرات رژیم غذایی بر قلب بررسی شده بود. حدود ۷۵۰۰ فرد سالمند در این بررسی شرکت داشتند که اکثریت آنان اضافه‌وزن داشتند یا چاق بودند و همه آنان یا دیابت نوع ۲ داشتند یا دست‌کم دارای سه عامل خطرساز برای بیماری قلبی بودند. از افراد در این بررسی خواسته شده بود که از یکی از این سه رژیم غذایی پیروی کنند: رژیم غذایی مدیترانه‌ای با دست‌کم چهار قاشق غذاخوری روغن‌زیتون فرابکر در روز، رژیم غذایی مدیترانه‌ای با دست‌کم سه وعده مغزهای خوراکی در هر هفته و یک رژیم غذایی شاهد که به افراد در آن توصیه‌شده بود تا به‌طورکلی از خوردن چربی در رژیم غذایی‌شان خودداری کنند. هم روغن‌زیتون و هم مغزهای خوراکی حاوی مقادیر نسبتا بالایی از چربی هستند، اما چربی موجود در آن‌ها عمدتا از نوع «تک‌اشباع‌نشده» است که تصور می‌رود سالم‌تر از چربی اشباع‌شده موجود در غذاهای حیوانی مانند گوشت و پنیر باشد.

       این بررسی اعتبار مالی از هردوی گروه‌های صنعتی روغن‌زیتون و مغزهای خوراکی دریافت کرده بود؛ اما به گفته این پژوهشگران، این اعتباردهندگان هیچ نقشی در طراحی بررسی، گردآوری، تجزیه‌وتحلیل و تفسیر داده‌ها یا نوشتن گزارش نداشتند. یافته‌های این بررسی در شش ژوئن در ژورنال دیابت و غدد داخلی لنست منتشر شده است. این پژوهشگران دریافتند که پس از پنج سال افرادی که در گروه روغن‌زیتون قرار داشتند، در مقایسه با گروه شاهد به مقدار اندک اما قابل‌توجهی بیشتر وزن کم کردند، افراد در گروه روغن‌زیتون به‌طور میانگین نسبت به گروه شاهد حدود 4/0 کیلوگرم بیشتر وزن کم کردند، افراد در گروه مغزهای خوراکی نیز نسبت به گروه شاهد، مقدار اندکی بیشتر وزن کم کرده بودند؛ اما تفاوت میان گروه روغن‌زیتون و گروه مغزهای خوراکی ازلحاظ آماری قابل‌توجه نبود (به‌عبارت‌دیگر ممکن است این تفاوت به علت شانس باشد). به‌علاوه، دور کمر در هر دو گروه روغن‌زیتون و مغزهای خوراکی در مقایسه با گروه شاهد اندکی کاهش یافت.

       به گفته استروک، یافته اصلی این است که در هیچ‌کدام از این دو نوع رژیم غذایی، گرچه غنی از چربی هستند، به افزایش وزن یا دور کمر منجر نمی‌شوند.

       این پژوهشگران یادآور شدند که گرچه به مشارکت‌کنندگان در گروه‌های روغن‌زیتون و مغزهای خوراکی آموزش داده نشده بود تا دریافت کالری روزانه‌شان را محدود کنند، افراد در هر دو گروه درنهایت به‌طور میانگین نسبت به پیش از شروع این بررسی کالری کمتری دریافت کردند. به نوشته این پژوهشگران این تاثیر ممکن است به اثرات سیرکننده چربی‌ها مربوط باشد.

       استروک می‌گوید که حفظ وزن بدن در یک حد معین نیازمند ایجاد تعادل میان کالری‌های مصرفی و کالری‌های سوزانده شده است، اما به نظر می‌رسد که کالری‌های به‌دست‌آمده از چربی‌های گیاهی اثرات متفاوتی بر وزن نسبت به چربی‌های حیوانی دارند.

       استروک گفت: «گرچه شرکت‌کنندگان در این بررسی سالمندان دارای اضافه‌وزن یا چاق بودند.» او معتقد است که سودمندی‌های رژیم غذایی مدیترانه‌ای بر وزن و دور کمر می‌توان در افراد در سنین دیگر و با وزن‌های دیگر، ازجمله مردان جوان و زنان نیز یافت. این نخستین بررسی نیست که بیانگر آن است که خوردن چربی‌های گیاهی به افزایش سایز دور کمر بزرگ‌تر منجر می‌شود.

       دکتر داریوش مظفریان، متخصص قلب و معاون آموزشی دانشکده علوم و سیاست‌گذاری تغذیه‌ای فریدمن در دانشگاه تافتس که در این بررسی جدید شرکت نداشت، می‌گوید نتایج این بررسی با طیف گسترده‌ای از بررسی‌های مشاهده‌ای مطابقت دارد که نشان داده‌اند، خوردن چربی بیشتر با افزایش سایز دور کمر همراه است. مظفریان سرمقاله‌ای در همین شماره ژورنال دراین‌باره نوشته است.

       به گفته مظفریان، افراد باید بیشتر بر خوردن غذاهای سالم بیشتر متمرکز باشند تا نگرانی درباره چربی‌های رژیم‌های غذایی. او افزود که بررسی جدید درواقع ممکن است سودمندی‌های بهداشتی رژیم غذایی مدیترانه‌ای را دست‌کم گرفته باشد. ازآنجایی‌که این بررسی در اسپانیا انجام شد که افراد از قبل رژیم غذایی سبک مدیترانه‌ای مصرف می‌کردند، ممکن است تغییر عمده‌ای در الگوهای غذا خوردنشان رخ نداده باشد، درحالی‌که اگر افراد از یک رژیم غذایی سبک آمریکایی به رژیم غذایی مدیترانه‌ای روی می‌آوردند، سودمندی‌های بیشتری به دست می‌آوردند.سپید
Live Science