شفا آنلاین>اجتماعی>مضمون روز جهانی بدون دخانیات، ابتکار عملی که هرسال از طرف سازمان بهداشت جهانی و دبیرخانه «پیمان چارچوب کنترل دخانیات» (FCC) انجام میگیرد، در ۳۱ مه (۱۱ خرداد) امسال بسته بندی ساده و بدون نشان محصولات دخانی است.
به گزارش
شفا آنلاین،
در
بستهبندی ساده استفاده از لوگوها، رنگها، برچسبهای فریبنده برای
سیگارهای معمولی و دستپیچ ممنوع میشود و بهجای آنها طرحهای هشداردهنده
روی بستههای محصولات دخانی بیشتر به چشم میآید. در این پیمان- معاهدهای
الزامآور برای
کاهش استفاده از دخانیات که ۱۸۰ کشور دنیا آن را امضا
کردهاند، ذکر شده است که ایجاد مانع برای درج تبلیغات بر بستهبندی
سیگارها از راهبردهای کلیدی برای کاهش تقاضای این محصولات است.
دستاوردها و موانع چه بودهاند؟ سازمان
بهداشت جهانی در ۳۱ مه از کشورهای امضاکننده میخواهد برای حذف تبلیغات بر
بستهبندی سیگارها خود را آماده کنند، همانگونه که استرالیا از سال ۲۰۱۲
این روش را دنبال کرده و از آن موقع تاکنون شاهد افت مصرف سیگار در کشور
خود بوده است. فرانسه، ایرلند و بریتانیا بسیار به اعمال محدودیتهای
بستهبندی نیاز دارند و تصور میشود کشورهای کانادا، هند، نیوزیلند،
افریقای جنوبی و سایر کشورهای اروپایی قوانین سختگیرانهتری را برای
بستهبندی محصولات دخانی خود در نظر گیرند.
ممنوعیت
در بستهبندیهای زیبا قدم مهمی در مسیر کاهش مصرف دخانیات و خطرات ناشی
از آن است، اما طی این مسیر آسان نیست. دولت استرالیا مجبور شد ۵۰ میلیون
دلار استرالیا هزینه دادگاهی را بپردازد که در آن شرکت فیلیپ موریس، غول
تولید دخانیات مدعی شده بود که قانون بستهبندی ساده «حق مالکیت فکری» شرکت
وی را تهدید میکند. در فرانسه هم دادخواستی تقریباً با همین مضمون از سوی
شرکتهای دخانیات در جریان است. با وجود این، دیوان عدالت اروپایی در ماه
قبل اعلام کرد قانون جدید اتحادیه اروپا برای اعمال محدودیت در
بستهبندیهای ساده محصولات دخانی و محدودیتهای آینده بر سیگارهای منتول،
حاوی اسانس نعنا، قانونی هستند. در ۱۹ مه امسال هم دادگاهی در لندن حکمی را
علیه ۴ شرکت بزرگ دخانیات صادر کرد که ادعا کرده بودند قانون بستهبندی
ساده ناقض قوانین انگلستان و اتحادیه اروپا است.
پیروزیهای
اخیر علیه غولهای بزرگ دخانی جهان، دستاوردی دیگر برای بهداشت عمومی است،
اگرچه بهطورقطع نباید فراموش کرد که بین کشورهای جهان برای کنترل دخانیات
فاصلهای بزرگ وجود دارد.
کشورهای درحالتوسعه پیشرفت مناسبی نداشتهاند اجرای
تعهدات مندرج در FCTC در میان شمار فراوانی کشورهای کمدرآمد بسیار آهسته
پیش میرود تا جایی که بیم آن میرود که این روند بهکلی متوقف شود.
کشورهایی که کمتر از سایرین به این تعهدات تن دادهاند، همانهایی هستند که
بیشترین مصرف محصولات دخانی را دارند و ترکیبی از بیماریها و هزینههای
ناشی از مصرف دخانیات بر دوش آنها قرار گرفته است. بهعنوانمثال، سازمان
بهداشت منطقهای پان آمریکن (PAHO) هفته گذشته گزارشی را منتشر کرده است که
نشان میدهد پیشرفت کاهش مصرف دخانیات در کشورهای آمریکایی با چه
دشواریهایی صورت میگیرد. تنها ۱۷ کشور از ۳۵ کشور منطقه دارای فضاهای
عمومی و محلهای کار «سیگار کشیدن ممنوع» هستند و تنها ۵ کشور تبلیغات
سیگار و حمایت مالی از آن را ممنوع کردهاند، فقط ۱۶ کشور منطقه شرکتهای
دخانی را مجبور کردهاند تا بر بستهبندی محصولات خود هشدارهای بهداشتی را
کامل درج کنند. تجربههای متفاوت نشان دادهاند وضع مالیات بر دخانیات
موثرترین راه برای کاهش و جلوگیری از مصرف این محصولات است، اما از مجموعه
کشورهای آمریکایی تنها یک کشور است که راضی شده تعهدات مندرج در پیمان را
اجرایی کند. باوجودآنکه ۱۲ کشور آمریکایی نوعی از مالیات بر دخانیات را در
کشور خود دارند، اما فقط شیلی بیش از ۷۵ درصد بر خردهفروشی سیگار مالیات
بسته است. ایالاتمتحده هنوز حتی پیمان را به تایید قانونی نرسانده است.
سلسله مقالاتی در لنست که سال قبل منتشر شد، نشان دادند که پیشرفت کنترل
دخانیات در آفریقا و آسیا که بازارهایی بسیار مهم برای شرکتهای دخانی
هستند و همهگیری مصرف این مواد هم رواج بیشتری دارد، بهطور مشابهی ناچیز
بوده است.
مهار دخانیات در اهداف توسعه پایدار سیگار
کشیدن همچنان دلیل اول بیماریهای قابلپیشگیری و مرگهای زودرس و تنها
عامل خطرساز مشترک برای بیماریهای غیر واگیردار است و ابتلا به این نوع
بیماریها در کشورهایی که مصرف سیگار را مهار نکردهاند، شعلهور شده است.
بدون اجرای کاملتر پیمان چارچوب کنترل دخانیات، هیچ کشوری نمیتواند به
هدف کاهش مصرف ۳۰ درصدی استفاده از دخانیات تا سال ۲۰۲۵ برسد، بهاینترتیب
نمیتوان امید داشت که تا این سال طبق اهداف توسعه پایدار بتوان از میزان
مرگهای زودرس به علت ابتلا به بیماریهای غیر واگیر یکسوم کم کرد.
عناصر
پایه در کنوانسیون شامل منع تبلیغات، فضاهای سیگار کشیدن ممنوع، طرحهای
هشداردهنده و وضع مالیات موثر و کمهزینه هستند. بنابراین هزینه زیاد
نمیتواند بهانهای برای کمکاری در اجرای مفاد کنوانسیون باشد. این موضوع
سیاسی است. غلبه بر ناتوانی و تهییج اراده سیاسی برای مبارزه با مصرف
دخانیات باید در روز جهانی بدون دخانیات در کانون توجه قرار گیرد.
اگرچه
اینکه چند کشور توانستهاند با اعمال قانون بستهبندی ساده میزان تقاضای
سیگار در کشور خود را کاهش دهند و این ما را دلگرم و تشویق میکند، اما
جامعه جهانی باید هوشیار باشد که این راهبرد در همه کشورهای جهان اجرا شود.
دبیرخانه پیمان چارچوب کنترل دخانیات به جد بر تجهیز کشورها با سیاستها و
اقدامات مبارزه با مصرف دخانیات باور دارد و تلاش خواهد کرد تا موضوع
کنترل دخانیات در سطح سران در سازمان ملل متحد مطرح شود تا بتوان سازوکاری
قویتر برای زدن پلی بین کشورهایی که در ابتدای راه جهانی عاری از دخانیات
هستند و کشورهایی که بخشی از این راه را طی کردهاند، فراهم کرد.سپید
Lancet