شفا آنلاین>سلامت>جامعه پزشکی> جراحی در تاریخ پزشکی همیشه یادآور شفابخشی بوده است. اما نمیتوان این نکته را هم فراموش کرد که خود این عمل فشار زیادی به بدن وارد میکند و مدت زمان زیادی طول میکشد تا جسم ما عضو یا درمان جدید را قبول کند و با آن همراه شود.
به گزارش
شفا آنلاین،به نقل از سپید همین موضوع مسئله جراحیهای کمتهاجمی را به ذهن میآورد. جراحیهایی
که به همان میزان میتوانند موثر باشند ولی خطرآفرین نیستند. ظهور و رشد و
گسترش سریع این شکل از جراحیها باعث شده است تا توجه بیشتری به آنها شود.
بسیاری از جراحان روزانه تخصص لازم در این شکل از جراحی را یادمیگیرند و
بخشی هم تنها جراحیهای کمتهاجمی را انجام میدهند. اما
جایگاه جراحیهای
لاپاراسکوپی و کمتهاجمی در ایران کجاست؟ چه مسائلی در این زمینه وجود دارد
و خواسته جراحان چیست؟ پاسخ این پرسشها را در گزارش زیر میخوانید.
تغییر بزرگ هزاره سوم کنگره
بینالمللی جراحیهای درون بین و کم تهاجمی ایران هفته گذشته در مرکز
همایشهای بینالمللی دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد. حسین سعیدی مطهر،
جراح لاپاراسکوپی پیشرفته گوارش و چاقی در رابطه با برگزاری این برنامه گفت: «کنگره بینالمللی کمتهاجمی امسال با همکاری گردهمایی
بهاره سازمان بینالمللی MMESA برگزار شده است.
انجمن جراحان درونی ایران
هرساله این کنگره را با همکاری یکی از دانشگاههای علوم پزشکی در یکی از
شهرها و دانشگاههای ایران برگزار میکند که این بار به صورت همزمان با
گردهمایی این سازمان بینالمللی هم همزمان شده است. بسیاری از جراحان در
این سازمان عضو هستند و از جدیدیترین دستاوردهای دنیا از طریق این انجمن
آشنا میشوند.»
علیرضا
زالی، رئیس سازمان نظام پزشکی در سخنان خود در این گردهمایی، با اشاره به
این که پیشرفتهای خوب و شگرفی در اعمال لاپاراسکوپی وجود داشته، اعلام
کرد: «امروزه با ورود تکنیکهای نوین در عرصه جراحی یک تغییر بزرگ
پارادایمی رخ داده و شاهد توسعه روز افزون لاپاراسکوپی هستیم. شاید
لاپاراسکوپی مولودی از یک تغییر بزرگ در هزاره سوم باشد. به همین خاطر است
که استفاده از روش لاپاراسکوپی به طور جهانشمول رو به افزایش است.» زالی
به استفاده از تکنیکهای مختلف و مهندسی نوین اشاره کرد و گفت: «ترکیب
فناوری با تکنیکهای جدید باعث شده به وضعیت مطلوبی از جراحی لاپاراسکوپی
برسیم و خوشبختانه فرآیند تغییرات هوشمندانه و تکنیکی و اخلاقی درعرصه
جراحی بسیار راضیکننده است.» رئیس کل سازمان نظام پزشکی به مهارت و تسلط
در عرصه جراحی اشاره کرد و توضیح داد: «ایران در مهارتهای جراحی از دیرباز
زبانزد بوده است. ما همیشه تاریخ پرباری در این زمینه داشتهایم و هنوز هم
مسئولیت پیشینیان خود را بر دوش داریم و جلو میبریم. ایران در همه عرصه
های پزشکی همواره پیشقراول و پیشگام بوده و امیدوار هستیم که باقی بماند.»
80 درصد مردم به لاپاراسکوپی برای درمان چاقی احتیاج دارند زالی
با بیان این که رشد چاقی در ایران متفاوت است، گفت: «در گذشته لاپاراسکوپی
بیشتر مصارف تشخیصی داشت تا اینکه باعث درمان شود و بیشتر هم در عرصه زنان
و مامایی خلاصه میشد اما امروزه برای اعمال جراحی قلب و دریچه، بایپس و
سایر حوزههای مغز و اعصاب و نورولوژی کاربرد درمانی زیاد و رایجی دارد و
یکی از مصارف آن در آینده نزدیک برای درمان چاقی است.» به گفته وی به علت
تغییر سبک زندگی و تغییرات محیطی، میزان چاقی در کشور بهویژه در سنین
پایینتر رو به تزاید است و تقریبا 80 درصد افراد برای درمان چاقی خود نیاز
به انجام عمل لاپاراسکوپی خواهند داشت. اکنون یک یا 2 درصد افراد جامعه از
چاقی مفرط رنج میبرند.
متاسفانه به علت رشد چاقی و سبک زندگی از سطح
طبیعی جهانی فاصله گرفتهایم و لازم است تا فرهنگ استفاده از جراحی
لاپاراسکوپی را برای درمان افراد مبتلا به چاقی مفرط نهادینه کنیم. هرچند
این به معنای تبلیغات غلط نیست و بیماران باید پیش از اقدام برای اینگونه
جراحیها آگاهیهای لازم را کسب کنند و با دوری از تبلیغات اغواکننده تصمیم
صحیح را بگیرند.»
نقاهت کوتاه لاپاراسکوپی رئیس
کل سازمان نظام پزشکی در بخش دیگری از سخنان خود به مزایای استفاده از
اعمال لاپاراسکوپی برای درمان بیماریها اشاره کرد و گفت: «گسترش اعمال
لاپاراسکوپی در نظام سلامت که با مشکلات اقتصادی متعددی روبهرو است بسیار
موثر بوده و حتی به نفع بیماران خواهد بود. اقامت بیمارستانی هزینه زیادی
را برای خانوارها به همراه دارد بنابراین باید به سمتی حرکت کنیم تا شرایط
مناسبتری برای بیماران فراهم شود و بستر اقتصادی نیز تسهیل شده و شاهد
کاهش بستری بیمارستانی باشیم.»
زالی با بیان فواید استفاده از روش
لاپاراسکوپی برای درمان بیماریها اذعان داشت: «احتمال عفونت کمتر، اثر زخم
جراحی کمتر که گاهی اوقات بر روابط اجتماعی بیمار تاثیرگذار است، کاهش
مصرف آنتیبیوتیک و سایر داروها و دوره نقاهت سریعتر از جمله مزایای این
روش جراحی است. زالی معتقد بود مصرف دارو و میزان خونریزی بیمار در این روش
جراحی، بهطور چشمگیری کاهش دارد. وی در این زمینه گفت: «البته
لاپاراسکوپی جراحی بدون عارضه نیست اما نکته مهم این است که در این روش
میتوان با استفاده از رباتیک جراحی بسیاری از محدودیتها را از بین برد.»
جراحان واکنش خوبی داشتند حشمتاله
کلباسی، جراح عمومی و ریاست این کنگره از
تاریخچه این شکل از جراحی گفت: «لاپاراسکوپی در دنیا از سال 1988 در شهر
لیون فرانسه برای جراحی کیسه صفرا شروع شد. ما هم درست چهار سال بعد، یعنی
سال 1370 این شکل از جراحیها را وارد کردیم و انجام دادیم. پس از آن
دورهها آموزشی متعددی در بیمارستان آراد برای پزشکان برگزار کردیم تا با
این شکل از جراحیها آشنا شوند و بتوانند به جای جراحیهای باز و پرخطر از
این نوع جراحیها استفاده کنند. همه کسانی که آن زمان در این دورهها شرکت
کردند، اکنون در حال تدریس آن در دانشگاههای علوم پزشکی و دورههای تخصصی
به جراحان جوانتر هستند.
به مرور جراحی لاپاراسکوپی از حیطه اختصاصی کیسه
صفرا خارج شد و درجراحیهای متفاوتی مانند معده، کبد، چاقی و پروستات گسترش
پیدا کرد و اکنون هم بسیاری از جراحیهای پیچیده مغز و اعصاب تنها به صورت
لاپاراسکوپی انجام میشود.» وی در رابطه با وضعیت جراحیهای کمتهاجمی در
ایران گفت: «خوشبختانه اکثر جراحان ایرانی اکنون به این حرفه و مهارت آشنا
هستند و خودشان هم میتوانند این نوع از جراحیها را هم انجام دهند. زمانی
که سالها پیش این شکل جدید از جراحی به ایران آورده شد، جراحان، خصوصاً
جراحان قدیمیتر، خیلی واکنش خوبی نسبت به این جراحیها نشان ندادند، ولی
به مرور زمان نیاز به این شکل از جراحی بسیار مورد نیاز و گاه ضروری است.»
بهبود عوارض جراحی این
جراح عمومی بیمارستان آراد در رابطه با تفاوتهای دو نوع جراحی گفت: «این
موضوع را باید در نظر داشت که هر نوع جراحی، چه باز و چه لاپاراسکوپی
عوارض و خطرات خودش را دارد. اوایل که ما کار خود را تازه در این زمینه
شروع کرده بودیم، عوارض بیشتری در بیمار داشتیم، اما اکنون اوضاع متفاوت
شده و به راحتی بسیاری از جراحیهای کم تهاجمی را انجام میدهیم. به همین
خاطر عوارض به وجود آمده در جراحیهای انجام شده در ایران خیلی زیاد نیست و
همان عوارض بینالمللی را دارد. جراحی کمتهاجمی عوارض بیشتری از جراحی
باز ندارد.
برعکس، مزایای بسیار زیادی شامل حالش میشود. سرعت بهبود بیمار
به سرعت افزایش پیدا میکند، مجبور نیست داروهای سنگین مصرف کند، درد کمتری
دارد و پزشک نیز با اینکه به تخصص بیشتری نیاز دارد اما با میزان خطرپذیری
کمتری همراه است.» کلباسی در انتها در پاسخ به این پرسش که کدام رشتههای
جراحی میتوانند لاپاراسکوپی را هم در خود جای دهند، گفت: «در حال حاضر
جراحیهای کمتهاجمی در جراحیهای کیسه صفرا، معده و کبد انجام میشود.
جراحی کیسه صفرا در همه جای دنیا اکنون تنها به صورت لاپاراسکوپی انجام
میشود و تنها در ایران هنوز برخی از جراحان آن را به شکل باز درمان
میکنند. علت هم هزینه و وقتی است که جراحان باید بگذارند تا در دورههای
آموزشی لاپاراسکوپی شرکت کنند. همچنین اغلب جراحیهای زنان و اورولوژی به
صورت لاپاراسکوپی انجام میشود، ولی در مغز و اعصاب بیشتر جراحیها مربوط
به نخاع است و در ایران خیلی کاربرد ندارد.»
در نهایت میتوان به خوبی نتیجه گرفت که شاید این بخش از جراحی، به مرور
گسترش پیدا کند و به درجهای برسد که جراحیهای باز به تاریخ علم پزشکی
بپیوندند و بیماران تنها به کمک دستگاهها و تجهیزات پزشکی و رباتهایی که
در اختیار جراحان هستند، درمان شود.